Een uitnodiging om een vierdaags bezoek aan wijnland Chili te brengen: daar zeg je geen nee tegen! Helaas moest ik dat op het laatste moment toch doen, maar Andrea de Leeuw* maakte met plezier een gaatje in haar agenda om de trip voor Anne-Wies.NL mee te maken. Haar verslag in zes delen. Vandaag deel 1, over Chili als wijnland.
De uitnodiging kwam van ProChile, een instelling van het Chileense ministerie van Buitenlandse Zaken die het aanbod van Chileense goederen en diensten in de wereld promoot. Met deze reis, die van 4-7 september duurde, wil men Chili positioneren als een wijn producerend land van wereldklasse met de beste wijnen en het beste aanbod van wijntoerisme-ervaringen. We gaan het ervaren!
Op de luchthaven van Santiago ontmoet ik mijn medereizigers Petra Janssen MV, purchasing manager bij wijnimporteur Vinites, en Laura Lemmers, wijnexpert bij WijnSpijs Academy. We worden verwelkomd door Christina Opazo onze contactpersoon van ProChile, die met ons meereist. We gaan de wijnhuizen Polkura, Viña Chocalan, Teillery en het prestigieuze wijnhuis VIK bezoeken. Maar eerst even wat info over Chili als wijnland.
Wijnland Chili
De klimatologische omstandigheden in Chili zijn, als gevolg van de langgerekte ligging (van het noorden tot het zuiden meet het land 4.400 kilometer), enorm gevarieerd.
De wijngebieden vind je in het noorden vanaf de Atacame woestijn tot aan het merengebied bij Osorno 1.500 kilometer zuidelijker. Van oudsher liggen de meeste wijngebieden rondom de hoofdstad Santiago, in de Central Valley. Dit is ook het gebied waar deze wijnreis heeft plaatsgevonden.
Je kunt Chili van noord naar zuid kan bekijken, maar het is eigenlijk interessanter om van oost naar west te kijken. Van de voet van de Andes (Cordillera de los Andes) naar het kustgebied (Cordillera de la Costa) en de vallei die er tussenin ligt (Entre Cordilleras).
Een diversiteit aan druivenrassen
Van slechts 10% rond 1990 exporteerde Chili in 2018 90% de door hen geproduceerde wijn. Dit betreft betaalbare, fruitige rode wijnen van één internationaal ras (monocépage). Vanaf 2000 is er echter bewustwording dat er meer mogelijkheden zijn in Chili, door de aanwezigheid van de verschillende klimaten en terroirs. En wordt er geëxperimenteerd met andere druivenrassen dan de eerder geadopteerde Bordeauxdruiven. Vooral de Rhône varianten als syrah, viognier, marsanne en rousanne doen het goed. Met druivenrassen die meer geschikt zijn voor het koelere klimaat in de kustgebieden (denk aan sauvignon blanc, chardonnay, pinot noir en syrah) worden heel mooie resultaten bereikt. Ook cabernet sauvignon en carmenère doen het in het kustgebergte van de Andes uitzonderlijk goed. Maar er is ook een revival van de traditionele druivenrassen zoals país en moscatel. Vaak komen deze van (zeer) oude wijngaarden die onaangetast zijn gebleven door phylloxera, de verwoestende druifluis die in de tweede helft van de 19de eeuw bijna alle wijngaarden van Europa verwoestte.
Over bodems, irrigatie en ‘Dry farming’
De bodems van Chili draineren goed. Aan de voet van de Andes vind je colluviale bodems met klei, in de vallei alluviale bodems met klei, zand en keien afgezet door de rivieren Maipo, Maule en Rapel. In het kustgebied vind je meest graniet en kalkrijke bodems in Limarí.
Irrigatie is een punt van aandacht voor alle wijnboeren. Het tekort aan water is groot waardoor watermanagement heel actueel is. Water is duur en niet altijd beschikbaar voor kleinere wijnboeren. De toekomst van deze wijnboeren is onzeker. Waterrechten zijn gescheiden van landrechten. Water wordt onderling verdeeld en ‘Dry farming’ wordt door velen omarmd. Bij Dry farming wordt geen gebruik gemaakt van irrigatie, alleen regenval. Hiermee wordt verantwoordelijkheid voor het milieu genomen en voorstanders claimen dat het meer intens rijke druiven oplevert. In Chili heet dit Secano. ‘Secano Interior’ is een zone waar wijnranken staan aangeplant zonder irrigatie. Per lot wordt gekeken of dry farming mogelijk is en zo ja, uitgevoerd. En daarnaast wordt ‘partial root drying irrigation’ toegepast. Hierover later meer…
Geen schimmels, geen koper
Onze reis vindt plaats in ‘zona central’, Central Valley, met een mediterraan klimaat met warme tot hete zomers. De Humboldtstroom (een koele wind vanuit de zee) geeft verkoeling aan de kust en bergwinden geven deze in de Andes. De druiven kunnen perfect rijpen. Vaak moet hier wel geïrrigeerd worden. In dit vooral droge klimaat met de winden komen schimmelziekten nauwelijks voor. Daarmee is er geen noodzaak om het bestrijdingsmiddel ‘Bordeauxse pap’ (een mengsel van kopersulfaat, kalk en water) te gebruiken. Hierdoor is er geen koper in de Chileense wijnbouwgronden te vinden. Koper is niet goed voor de gezondheid maar is toegestaan om schimmelziektes in de wijngaard te bestrijden. In Europa zijn hierdoor in sommige wijngaarden koperresten aanwezig in de bodems en daardoor in de wijn. Chileense wijnen hebben dat niet! Een voordeel!
Het verhaal van carmenère
Een tros carmenere druiven. Foto: wikipedia
Van oudsher komen de druivenrassen uit Europa. Cabernet sauvignon is het meest aangeplante druivenras. Daarna sauvignon blanc gevolgd door merlot en chardonnay. Carmenère heeft een bijzonder verhaal: in Chili zag men deze aan voor merlot. Pas in 1994 ontdekte ampelograaf Jean-Michel Boursiquot dat de alom aangeplante ‘merlot chileno; geen merlot was maar carmenère. Deze succesvolle monocépage mag zich inmiddels de nationale druif van Chili noemen. Van de Chileense wijnproductie is 2/3 rode wijn. Nu wordt er meer carmenère, syrah en pinot noir aangeplant ten koste van cabernet sauvignon…
De diverse druivenrassen vragen verschillende klimaten en terroirs. Chili kan dit bieden. Het land heeft een enorm potentieel. In Chili kijkt men naar het klimaat, het terroir, en dan pas welk druivenras hier het beste zal gedijen…
MOVI gaat voor terroirwijnen
Naast ‘icon wines’, dure rode wijnen die in barriques worden opgevoed is er steeds meer vraag naar terroirwijn. Voorbeelden hiervan zijn Cabernet Sauvignon in Alto Maipo en Chardonnay in Limarí. Deze terroirwijnen zijn van aanmerkelijk hogere kwaliteit en vallen ook in een hogere prijsklasse. Een aantal producenten van deze terroirwijnen is verenigd in MOVI (Movimiento de Viñateros Independientes). Hun doel is om zo natuurlijk mogelijke wijnen te maken. Gestart met 12 wijnboeren telt de organisatie inmiddels 40 leden. Ze helpen elkaar: “Who has bottles?” en organiseren minimaal 2 keer per jaar festivals en andere evenementen.
Het eerste wijnhuis dat we gaan bezoeken is Polkura, lid van de MOVI wineries. Wordt vervolgd…
*Registervinoloog® Andrea de Leeuw bezit de Sommelieroorkonde, is wijndocent bij Wijnstreken en het Wijninstituut en freelance beschikbaar voor wijnproeverijen en -advies. Check wijnstreken.eu. Lees hier de artikelen van Andrea
👉 Meer over Chili op deze website? Kijk hier even rond.
🍇🥂Het vervolg van het verslag van Andrea
en geen enkel culinair nieuwtje missen🍷🍴?
Schrijf je dan hier in
voor onze wekelijkse nieuwsbrief en/of
volg Anne-Wies op
Instagram, LinkedIn of Facebook
#chili
#andrea
Geef een reactie