In het voorjaar van 2023 vond een interessante perstrip plaats na de Rosé Sessie van het Concours Mondial de Bruxelles. Tijdens het Concours staan bezoeken aan Vignobles Jeanjean en Caves de Richemer in het departement Herault op het programma. De reis na afloop van het Concours brengt ons achtereenvolgens naar de departementen Aude en Gard. We proeven daar de wijnen van Cooperative Anne de Joyeuse, bezoeken de wijnbedrijven Calmel & Joseph, Domaine d’Aigues Belles en Cooperative Collines du Bourdic en genieten van heerlijke lunches, diners, de steden Montpellier en Carcassonne en een heuse picknick onder de Pont-du-Gard. Ik neem je ‘even’ mee…
Het Concours vond plaats in het hart van de Franse Languedoc-Roussillon regio: in het gebouw van het Syndicat des Producteurs de Vin Pays d’Oc IGP in Lattes, een klein half uurtje ten zuiden van Montpellier. Meer over dit Concours en de uitslagen vind je onder deze link.
Langued0c-Roussillon
De Languedoc-Roussillon regio ligt in het zuiden van Frankrijk en bestaat uit 4 departementen: Gard, Hérault, Aude en Pyrénées-Orientales. In de totale regio staat 240.000 ha aan wijngaarden aangeplant, de helft daarvan is bestemd voor de productie van Pays d’Oc IGP wijnen. Die 120.000 ha worden bewerkt door 930 privé wijnbedrijven en 150 coöperaties.
Het is de zonnigste regio van Frankrijk én er waaien winden uit verschillende windrichtingen (de Mistral, Autan, Marin en Tramontane) wat voordelen biedt voor biologisch werken in de wijngaarden. Veel bedrijven hebben dan ook het ‘organic’ keurmerk.
Niet minder dan 58 druivenrassen zijn toegestaan binnen de Pays d’Oc IGP appellatie. Dat, en de verschillen in terroirs binnen de regio en de ideeën van de wijnmaker die hij of zij kan toepassen, maakt het mogelijk eindeloos veel stijlen in monocepages te produceren, maar even eindeloos veel blends.
Meer over deze wijnregio vind je op paysdoc-wines.com
Vignobles Jeanjean
Brigitte Jeanjean is de 6e generatie die aan het roer staat van het familiebedrijf, dat in 1872 het levenslicht zag. Zij werkt al ruim 13 jaar samen met ‘technical director and chief winemaker’ Matthieu Carliez. Vignobles Jeanjean bezit 200 ha aan wijngaarden verspreid over 9 wijndomeinen in de Gard en Hérault. Allemaal ‘certified organic’ en één ervan zelfs ook nog ‘biodynamic’.
We proeven hier vijf wijnen:
Secret de Lunès Chardonnay Pays d’Oc IGP 2022
Secrets de Lune is een range organic monocépage wijnen waarmee men de typiciteit van elk druivenras tot uiting wil laten komen. De druiven komen van het Mas de Lunès wijndomein.
Lichte stijl. Fris, kruidig, rijp fruit, perzik, citrus.
Mas Neuf LeBlanc des Aresquiers Pays d’Oc IGP 2o22
Een wijn van het Mas Neuf domaine. Een blend van voornamelijk rolle (vermentino), 80% en grenache blanc, 20%.
Bloemige neus, tikje boers. Vol en rond. Fris.
Mas Neuf Le Rosé des Aresquiers, Pays d’Oc IGP 2022
De eerste uitgave van deze rosé bevatte ook wat muscat. Nu echter bestaat de blend uitsluitend uit grenache noir (70%) en syrah 30%.
Fris, droog, fijn rood fruit, plezierig, opwekkend.
Secret de Lunès Pinot Noir Pays d’Oc IGP 2021
Druiven uit een koel gedeelte van de wijngaarden van het Mas de Lunès wijndomein.
Rode besjes, tikje kruidig, fris, sap, mooi glas!
L’Inedit IGP Pays d’Oc 2022
Een blend van 60% muscat au petit grains en 40% sauvignon blanc.
Inedit = Frans voor ‘ongepubliceerd’. Een spannende naam voor deze zoete afsluiter: 40 g/l restsuiker.
Licht aromatisch. Mooi zoet, voldoende frisheid.
Caves Richemer
Caves Richemer is een wijncoöperatie en ligt tussen de Middellandse Zee, Canal du Midi en Lagune de Thau, diep in de regio Hérault. De coop, gestart in 1934, telt ruim 200 leden met in totaal 1000 ha aan wijngaarden met regionale druivensoorten als terret, marselan en piquepoul.
Er staan voornamelijk witte variëteiten aangeplant (65%), die groeien op klei-kalksteengrond en profiteren van de koele zeebries. Door die zeebries is het ook vochtig, dus is de kans op schimmels aanwezig, maar terret kan daar goed tegen. Rosé en rode wijnen worden geproduceerd onder de appellaties Pays d’Oc IGP en Côtes de Thau IGP.
De coop exploiteert in totaal 4 caves, wij bezoeken de La Perle de Thau, een modern in een cirkel gebouwd complex. Het is vrij nieuw: de eerste oogst hier was 2020. Ook hier speelt climate change een rol: was de gemiddelde regenval 560 mm per jaar, het laatste jaar was dat slechts 370- 380 mm. Om hierop in te spelen wordt gezocht naar druivenrassen die tegen de droogte bestand zijn, want irrigeren is slechts mondjesmaat toegestaan.
Coops zijn van oudsher heel belangrijk in Frankrijk. Zo kunnen wijnbouwers met kleinere percelen toch de kost verdienen. Sommige hebben slechts minder dan een halve hectare. Het is, volgens onze gids, echter lastig om nieuwe leden te werven. Oudere leden stoppen en kunnen geen opvolger vinden; jongeren willen alles liefst zelf doen en bovendien heeft een coop geen ‘sexy’ image.
Er wordt ons een all-round ervaring in het vooruitzicht gesteld met een spectaculaire video, maar helaas werkt de installatie niet. We kijken rond in de imposante winery en dalen al naar de winkel waar, naast alle wijnen, een groot assortiment andere lokale producten te koop is. Leuk detail: er staat een rijtje ‘benzinepompen’ waar je als klant je eigen wijn kan tappen.
Montpellier
Een wandeling door de mooie stad Montpellier is een must-do als je in de omgeving bent. Mooie oude gerestaureerde gebouwen, terrassen, trompe-l’oeils, winkelpromenades en kleine winkelstraatjes… Een foto-impressie.
Le Verre d’Un – Cave Anne de Joyeuse
De aftrap van de perstrip is bij het restaurant Le Verre d’Un in Carcassonne. We genieten van een heerlijke lunch met plaatselijke specialiteiten, begeleid door wijnen van Cave Anne de Joyeuse.
Sorry, geen proefnotities. Maar al deze wijnen zijn de moeite waard, net zoals een bezoekje aan Le Verre d’Un. Aanrader!
De coöperatie Anne de Joyeuse is vernoemd naar een bekende figuur uit de 16e eeuw, de hertog van Joyeuse, die door Hendrik III de heerschappij over Limoux kreeg. De coöperatie heeft 350 families als lid, met totaal 3000 ha aan wijngaarden die liggen op 200-400 meter boven zeespiegel. Voor de wijnen ligt de focus op ‘Fresh Fruity Finesse’. Veel aandacht is voor biologisch werken en een belangrijk project voor de ontwikkeling van duurzame wijnbouwtechnieken voor alle leden is vastgelegd in het handvest ‘Protect Planet’.
Carcassonne
Na deze heerlijke lunch is het tijd even de benen te strekken. Je kunt Carcassonne niet verlaten zonder een bezoek te hebben gebracht aan ‘La Cité de Carcassonne’, de volledig gerestaureerde versterkte oude binnenstad van Carcassonne, sinds 1997 op de werelderfgoedlijst van de UNESCO.
Calmel & Joseph
Domaine Calmel & Joseph bezit 200 ha. Slechts 20 ha daarvan is beplant met druivenstokken. In de overige 180 ha vind je onder meer olijf- en amandelbomen, lavendel, graan en andere agrarische producten, bijenkasten voor de honing en gastenverblijven. De wijngaarden liggen op een hoogte tussen de 240 en 300 meter en worden biologisch bewerkt. Dat is onder meer mogelijk doordat het warm is, er weinig regen valt en er regelmatig verschillende winden waaien.
Daarnaast wordt samengewerkt met andere druivenkwekers in de regio (56 nu) waarbij Calmel & Joseph het hele proces scherp controleren. Die wijngaarden zijn niet allemaal biologisch gekwalificeerd. De partners zijn belangrijk. Chardonnay bijvoorbeeld is een groot product voor het bedrijf. Door in een heet jaar druiven van een koeler perceel te gebruiken in de blend is dat een manier om een constante kwaliteit te kunnen bieden.
Calmel & Joseph, hoe het allemaal begon en meer vind je in een eerder artikel op deze website.
Niet alle wijnen zijn blends van verschillende percelen. De Estate wijnen worden hier op het domaine gemaakt. Alle andere ‘on the spot’ en daarna gebracht naar Limoux, waar de blending plaatsvindt. Er wordt uitsluitend wijn geproduceerd onder het Pays d’Oc IGP kwaliteitsmerk.
Op de website van Calmel & Joseph wordt uitgebreide info gegeven over de wijnen. Ik volsta hier met mijn eigen proefnotities.
1) Villa Blanche Terret Blanc 2022
Geurige neus, licht aromatisch, citrus, tikje exotisch fruit, zilte finish.
2) Villa Blance Grenache Blanc 2022
Licht geurige, aromatische neus. Romig mondgevoel. Abrikoos, perzik. Rijk maar niet vet. Spicy finish.
3) Le Penchant 2021
Estate wijn, 100% roussanne.
Wat gesloten in de neus. Wit fruit citrus, mediterrane kruidigheid, tikje boers, romig, spicy.
4) La Marquise 2020
Roussanne en grenache gris, 10 maanden in 2 jaar oude barriques gerijpt.
Spicy neus. In de mond romig en fris, orange peel, spicy, caramel, honing, zilt, salinity. Zilt ook in de finish, nog wat gesloten.
5) Amstamgram Quarier Libre 2022
Amstamgram is de naam van de range. ‘Eeny, meeny miny moe’ staat er op het achteretiket, waarmee aangegeven wordt dat zij vrij zijn te belenden hoe en wat ze willen. En ‘Whatever you choose, it’ll be good’. Deze wijn is een blend van voornamelijk clairette blanche, aangevuld met rolle, grenache blanc en roussanne.
Complexe neus met voornamelijk witte bloemen en steenfruit. In de mond romig en fris, grapefruit, gele apple, pepertje. Zilte finish. Oesterwijn.
6) Villa Banche Viognier 2022
Licht bloemige neus. In de mond caramel (eiken), spicy, grapefruit, limoen. Tikje drogend in de finish. Zilt.
7) Villa Blanche Sauvignon Blanc 2022
Groene appel en tropisch fruit in de neus. In de mons zacht, beetje romig, groene appel, citroen. Zacht.
8) Villa Blanche Chardonnay 2022
Veel neus, exotisch fruit, mango, jeneverbes. In de mond romig, oaky, botertje. Honing, grapefruit, amandel, ook in de finish.
9) Villa Blanche Grenache rosé 2022
Rijp fruit in de neus, aardbei, perzik. In de mond rond, zacht, fris. Verfijnde frisse finish. Mooie rosé.
10) Amstagram PoMoNe 2021
Orange wine van 40% roussanne, 30% marsanne en 30% terret gris, 3 maanden maceratie.
Orange peel en vijgen in de neus. In de mond komt dat terug. Kruidig, juicy. Frisse, kruidige finish met een mooi klein bittertje. Mooi glas!
11) Le Sentier 2021
100% pinot noir.
In de neus rode besjes. In de mond komt dat terug. Sap, fijne tannines, hoewel later beetje stug, groenig.
12) Villa Blanche Piquepoul Noir 2021
Geurige neus, rood fruit. Elegant in de mond, ook hier het rode fruit, rond, licht kruidig. Fluweelzachte tannines en finish. Mooie wijn!
13) La Fabrique 2021
Een wijn van 120 jaar oude carignan noir stokken.
Complexe neus, veel donker fruit, kruidig. In de mond ook veel donker fruit, bramen, bosbessen, pruimen. Heel kruidig, Mediterrane kruidigheid. Sap. Lange, fruitrijke finish.
Domaine d’Aigues Belles
Als we bij Domaine d’Aigues Belles arriveren horen we tumult in de wijngaard: een schaapherder is gearriveerd met zijn kudde. Niet minder dan 400 schapen reizen hier van wijngaard tot wijngaard, hier, op 1,5 ha, blijven ze twee dagen rondlopen. Van december tot maart worden op deze natuurlijke manier het gras verwijderd en de druiven bemest.
In de wijngaard worden we ontvangen door Fabrice Maubert, de enologist van het bedrijf. Hier waar de schapen lopen staat chardonnay aangeplant, daarnaast aan beide zijden roussanne. Chardonnay is de belangrijkste wijn voor het domaine. De druiven worden met de hand geplukt, dus de eerste sortering vindt al plaats in de wijngaard. Dat gebeurt overdag, dus koelen met dry ice is hard nodig.
Totaal heeft het domaine 20 ha. Het familiebedrijf is gestart in 1870. Tot 1950 maakte men wijn van de eigen, druiven, maar door de moeilijke naoorlogse jaren besloot men de druiven naar de coop te brengen. In 2000 echter besloot de familie Palatan dat het tijd was de oude kelder te rehabiliteren en een deel van de oogst opnieuw zelf te vinificeren. Sinds 2007 heeft men het organic kwaliteitslabel. Vandaag de dag zetten Gilles Palatan en zijn neven Patrice en Thierry Lombard de operatie voort.
Alle percelen van het domaine liggen in de AOC Languedoc, maar men produceert slechts wijnen van 6 ha onder die appellatie: men wil ook kunnen experimenteren met andere druiven en technieken. Traditioneel is dit een gebied voor rode wijnen, maar wit komt langzaam op.
1) Premier Rolle 2019 Pays d’Oc IGP
100% rolle. Deze wijn wordt, na een koude pelliculaire maceratie, voor de helft gevinifieerd in vaten van één jaar oud en voor de helft in roestvrijstalen vaten.
Heel geurige neus, vol, kruidig, erg lekker. Sap.
2) Le Blanc 2020 Pays d’Oc IGP
100% chardonnay. Vinificatie en rijping van 12 maanden in nieuw eiken. Eigenlijk spreek je in de Pays d’Oc niet over een ’terroirwijn’, maar volgens de wijnmaker is dit er zeker wel een. De bodem bestaat voornamelijk uit klei in de lagere wijngaarden, in de hogere gemengd met kiezels en keien. Door deze verschillen kan de wijnmaker spelen met de blends. De druiven voor deze Chardonnay komen van de hogere, droge percelen en worden het eerst geplukt, waarmee een frisse, droge wijn geproduceerd kan worden.
En dat is gelukt. Rond, vol, fris, mooi hout, spicy.
3) L’Autre Blanc 2021 Pays d’Oc IGP
Dit is zéker iets anders: een blend van 60% roussanne, 25% sauvignon blanc en 15% chardonnay. De fermentatie van de roussanne en chardonnay startte redelijk snel in rvs, daarna kort en snel in eiken, slechts om een tikje hout en complexiteit mee te geven. De sauvignon blanc echter bleef in rvs.
Fris, kruidig, vol, hout nauwelijks te proeven, mooi bittertje.
4) Cuvée du Poitier des Rougettes 2022 Pays d’Oc IGP
Een blend van 80% grenache noir en 20% cinsault. De wijnstokken die voor de rosé zijn geselecteerd, zijn oude wijnstokken met de classificatie AOC Coteaux du Languedoc. De wijn heeft echter het Pays d’Oc IGP label omdat er cinsault in de blend zit, wat niet toegestaan is voor de AOC Coteaux du Languedoc. Maceratie van de druiven 1 nacht, waarna ze worden geperst. Uitsluiten rvs wordt gebruikt.
Rood fruit in neus en mond, naast fris citrusfruit en perzik. Mooi droog en sappig.
5) MAJ 2021, Pays d’Oc IGP
Een nieuwe wijn in het assortiment van het domaine: 70% cinsault en 30% mourvedre.
De wijn is net gebotteld, en daardoor een beetje ‘edgy’ en gesloten. Rood fruit, eiken.
6) Cuvée Lombarde 2020, Pays d’Oc IGP
Een blend van 55% grenache, 25% merlot en 20% cinsault, 12 maanden gerijpt in eiken. Volgens de wijnmaker een historische wijn binnen het assortiment. Waarom precies werd me niet helemaal duidelijk, maar iconisch is-ie zeker.
Donker en rood fruit in de neus. Dat komt terug in de mond, romig, ronde tannines, fris. Mooie wijn!
7) Cuvée Nicole 2020, Pays d’Oc IGP
Nog een historische wijn: een blend van 50% syrah, 40% cabernet en 10% merlot, genoemd naar een van de moeders in de historie van het familiebedrijf. Vinificatie in roestvrijstalen vaten met lange maceratie (3 tot 6 weken), rijpt de Nicole-cuvée meer dan 12 maanden in Allier-eikenhouten vaten.
Vlezig, donker fruit oaky, concentratie, elegante tannines. Heel lange finish. Mooie wijn!
8) Le Grand Classique 2017, Languedoc AOP
Een blend van 50% mourvedre, 25% syrah en 25% grenache. Lange maceraties (enkele weken) en een rijping van minimaal 12 maanden in vaten (1/3 nieuw) Frans Allier eiken.
Vol, rond, sap, donker en rood fruit en een tikje iets groens. fluweelzachte tannines, spicy. Ook dit een mooie wijn!
Restaurant L’ArtYsan
Na deze mooie en leerzame ochtend worden we getrakteerd op een heerlijke lunch bij Michelinster restaurant L’ArtYsan in Quissac. De keuken werkt met lokale en seizoensgebonden producten, verfraaid met moderne, creatieve accenten. Een fotoimpressie…
Collines du Bourdic
Collines du Bourdic is een coöperatie met ongeveer honderd coöperatieve wijnbouwers en beschikt over 1600 ha aan wijngaarden. Ieder lid zet zich in voor de productie van kwaliteitsdruiven, waarbij de bescherming van het milieu in gedachten wordt gehouden. De kelder waar de wijnen worden gemaakt ligt zo’n 10 km van de plaats waar wij met het bedrijf kennismaken: een grote winkel met proefruimtes, allemaal in betonnen vaten van de voormalige wijnmakerij. We bevinden ons hier in het meest noordelijke deel van de Languedoc, op de grens met de Rhône.
De coop startte in 1928 en is voor 150 ha bio gecertificeerd. Zij zijn geen handelaars, maar verkopen uitsluitend hun eigen wijnen. 80% wordt in bulk verkocht, 20% in fles en bag-in-box, maar dat verandert langzaamaan. De nieuwe generatie leeft van haar werk, wat de kwaliteit van de wijnen steeds verbetert. De verkoop loopt via de eigen wijnshops, maar ook via wijnwinkels, groothandels, restaurants, supermarkten en webshops. Grootste deel van de export gaat naar noord-Europa, voornamelijk België, Nederland en Duitsland. In bulk wordt ook verkocht aan handelshuizen als Chapoutier en Bertrand.
We proeven hier de Secret de Cave Viognier 2021, Pays d’Oc IGP, 12 maanden in barrel. Behoorlijk wat hout, dat moet nog ‘huwen’? Van deze wijn worden 6-7.000 flessen per jaar geproduceerd. De Secret de Cave 2020, Pays d’Oc IGP die we daarna proeven is een blend van 40% cabernet sauvignon, 40% marselan en 20% syrah, 18 maanden in barrel. Hier is het hout beter geïntegreerd. De wijn is verfijnd, spicy, met body en veel fruit.
Dan stappen we bij de wijnmakers en andere medewerkers in de auto’s en rijden langs de Gorges du Gardon, richting Pont du Gard, naar een van de wijngaarden van de coop. We rijden langs een grote diversiteit aan beplanting: olijven, lavendel en zelfs watermeloen wordt hier gecultiveerd. Overal zien we ook struikgewassen, de zogenaamde garriques, waar deze streek zo om bekend staat en wat zo’n speciale kruidige ’touch’ geeft aan de wijnen. Tip van de driver: je kunt hier in de winter ook terecht voor truffels. In januari is de oogst en er wordt dan een speciale truffelmarkt georganiseerd.
In de wijngaard, beplant met grenache, wordt ons een glas (L)’Exempt 2022 Chardonnay – Sélection Parcellaire Pays d’Oc IGP ingeschonken. Organic en uitsluitend rvs. Rond, sappig, fris. Hierna volgt een glas Les Collines du Bourdic Syrah 2021, Pays d’Oc IGP, sappig, fruit, frisse zuren, zilt. Én wat heerlijke picholine olijven, mijn favoriete olijven!
Picknick bij de Pont du Gard
Aan het eind van de middag brengen we een bezoek aan de imposante Pont du Gard, een Romeins aquaduct. Het bestaat uit drie niveaus waarvan het onderste gedeelte later de functie van brug kreeg. Sinds 1985 behoort het tot de UNESCO erfgoederen.
Wat schets onze (blije) verbazing als we teruglopen richting de uitgang: er is door het team van Les Collines du Bourdic een heerlijke picknick voor ons georganiseerd. We genieten hier, met op de achtergrond een schitterend verlichte Pont du Gard, van heerlijke wijnen, begeleid door hapjes van lokale producenten. Een toffe afsluiting van een geweldige persreis!
Het was een mooie reis met heerlijke wijnen en dito gerechtjes. Veel dank aan Kelvine Gouvernayre van het Interprofession des Vins de Pays d’Oc IGP en Sarah Hargreaves van het In The Mood pr bureau voor de organisatie en begeleiding; aan alls mensen van wijnbedrijven en restaurants die wij bezochten voor hun enthousiasme en het delen van hun vakkennis; aan de organisatie van het Concours Mondial de Bruxelles voor de uitnodiging. En last but zeker not least: aan alle lieve, leuke en interessante collega’s die deelnamen aan deze persreis. Tot een volgende!
🍇🥂Geen enkel culinair nieuwtje missen🍷🍴?
Schrijf je dan hier in
voor onze wekelijkse nieuwsbrief en/of
volg Anne-Wies op
Instagram, LinkedIn of Facebook
Geef een reactie