Vandaag het vervolg van de studiereis die Italië en Griekenland met elkaar verbond: vulkanische landbouw was de gemene deler. In het kader van het project ‘Volcanic Agriculture of Europe’ werden in Italië de wijnregio’s Soave en Lessini Durello bezocht en werd er kaas gemaakt in de DOP Monte Veronese. Vervolgens werd overgestoken naar het Griekse eiland Santorini waar naast de Santo Wines coöperatie ook de prachtige wijnbedrijven Estate Argyros, Sigalas en Gaia Wines op het programma stonden. Eerder schreef ik over de DOP Monte Veronese kazen. Vandaag nemen we de Soave wijnregio onder de loep.

HEVA – Heroes of Europe Volcanic Agriculture: Wijn verbouwen op vulkanische grond is een uitdaging, maar heeft tegelijk zijn voordelen. De vruchtbaarheid van de aarde met de werkzame elementen en tegelijk de moeilijkheid haar te bewerken; de hoogtes waar de wijngaarden zicht bevinden en de steilheid ervan, de extreme wind en zonneschijn zoals op Santorini…

Over Soave

Voordat we op pad gaan eerste even over de ‘regeltjes‘ en bodemsoorten van de Soave DOC en DOCG appellaties. De productiezone van Soave ligt in het oostelijke deel van de provincie Verona. Naamgever van de regio is het alleraardigste historische stadje Soave. In augustus 1968 kreeg Soave een beschermde herkomstbenaming waarmee productieregels werden opgesteld. Soave DOC kent drie classificaties waarin onderscheid wordt gemaakt tussen de geografische ligging en de richtlijnen voor opbrengsten, de minimale alcoholgehaltes en de algemene kenmerken van de wijnen. Er zijn zowel stille als mousserende Soave DOC wijnen.

Het Castello di Soave in Soave en de erachter liggende wijngaarden

Soave

Voor alle Soave DOC-wijnen geldt dat ze minimaal 70% garganega bevatten, aangevuld met 30% trebbiano di soaveofchardonnay. Binnen de 30% is maximaal 5% andere witte druiven toegestaan die traditioneel in het gebied worden geteeld. De minimale aanplant van wijnstokken is 3.300 per hectare en de trainings methode is de traditionele pergola veronese trellising of enkele/dubbele guyot / cordon. De kenmerken van Soave DOC worden beschreven als een kleur die strogeel is met groenachtige tinten. Het aroma is intens en delicaat. Het is een medium-bodied wijn, goed gebalanceerd met een licht bittere amandelafdronk.

Soave ‘The Rules’ by Pierre Le Hong Infographie©. Schermafbeelding uit een video die je verderop in dit artikel kunt bekijken.

Soave DOC

De Soave DOC wijnen worden voornamelijk geproduceerd in de alluviale vlaktes. Het minimale alcoholgehalte is 10,5% en de toegestane opbrengst aan druiven per hectare is 15 ton. Wijnen kunnen vanaf december van hetzelfde jaar worden gebotteld en verkocht. De wijnen zijn licht en fris met minder complexiteit dan de wijnen uit de historische en heuvelachtige wijnbouwgebieden.

Soave Classico DOC

De Soave Classico DOC vertegenwoordigt het meest historische gebied van de appellatie in de heuvels tussen de gemeenten Soave en Monteforte d’Alpone. De bodem bestaat voornamelijk uit basalt met enkele kalkachtige uitlopers. Door de bodemstructuur en het heuvelachtige landschap, waar uitsluitend met de hand wordt gewerkt, tonen de wijnen meer complexiteit en structuur en kunnen ze gemiddeld 5-7 jaar ouderen. Het minimale alcoholgehalte voor deze classificatie is 11,00% en de maximale opbrengst is 14 ton/ha. De wijnen mogen vanaf februari na de oogst worden gebotteld en verkocht.

Castellaro. Deze vulkanische kegel, gelegen ten noorden van het classico-gebied, is de meest expliciete getuigenis van een gebied dat duizenden jaren geleden werd gekenmerkt door een intense vulkanische activiteit.

Soave Colli Scaligeri DOC

De Colli Scaligeri DOC vormt een soort hoefijzer rond de Soave Classico DOC en vertegenwoordigt een recenter wijnbouwgebied, maar de wijnen worden niet minder gewaardeerd dan de wijnen van de Soave Classico. In het westen van dit gebied, tegen Valpolicella in de Illasi-vallei, bestaat de bodem voornamelijk uit kalksteen. In het noordoosten, grenzend aan de Lessini-bergen, en het zuidoosten, langs de grens van de provincie Vicenza, zijn de bodems voornamelijk van basaltachtige oorsprong. Net als bij de Soave Classico DOC moet in deze appellatie het minimale alcoholgehalte 11,00% zijn, de maximale opbrengst 14 ton/ha en wijnen mogen vanaf februari worden gebotteld en verkocht.

Soave Superiore en Superiore Riserva DOCG

De wijnen in de Soave Superiore DOCG komen uit hetzelfde afgebakende gebied als de Soave Classico en Soave Colli Scaligeri. De opbrengsten zijn echter lager, slechts 10 ton per hectare en het minimale alcoholgehalte is verhoogd tot 12% voor de Superiore en tot 12,5% voor de Superiore Riserva. De Superiore-wijnen mogen pas in april van het jaar na de oogst worden verkocht en de Reserve-wijnen pas in november. In vergelijking met de DOC-wijnen zullen de DOCG wijnen een meer gouden kleur vertonen en de aroma’s hebben meer diepte met bloemige tonen. De smaak is voller en intenser.

Recioto di Soave en Recioto di Soave Classico DOCG

Recioto di Soave DOCG is een wijn gemaakt van ingedroogde druiven en kan zowel als stille of als mousserende wijn worden geproduceerd. De wijn bestaat uit minimaal 70% garganega en 30% trebbiano di soave. Binnen de 30% is maximaal 5% andere witte druiven toegestaan die traditioneel in het gebied worden geteeld. Het droogproces kan natuurlijk plaatsvinden of in een gecontroleerde omgeving binnen de specificaties. Het alcoholpercentage moet minimaal 14% bedragen. Recioto di Soave draagt de naam Classico wanneer de wordt geproduceerd uit het wijnbouwgebied van Soave Classico. De wijn is zoet en goed gestructureerd met een intense gouden kleur die wordt verkregen door het drogen van de druiven. Het aroma en de smaak van fruit is intens en kan vergezeld gaan van tonen van vanille.

De bodemsoorten van Soave

Bovenstaande is slechts een klein deel van de grote diversiteit in bodemsoorten in Soave, maar zoals je ziet in het kaartje hieronder kan de Soave regio grofweg in 4 bodemsoorten worden verdeeld. In het oostelijk deel vind je voornamelijk kalksteen. Op het kaartje in lichtgeel (nr 1) de vlaktes en in lichtbruin (nr 2) het heuvelachtige gebied met een bodem van kalksteen. In donkerbruin (nr 3 en 4) en donkergeel zijn de bodems van vulkanische oorsprong waarbij in het gele deel de vlakke valleien zich bevinden en in het bruine de vulkanische heuvels.

De vulkanische bodems vormen een groot deel van de productiezone van Soave-wijnen op de heuvels en bevinden zich in het centrale tot oostelijke deel van Lessinia, waar intense vulkanische activiteit was. Het verschil in kalksteen en vulkanisch materiaal in de bodems van Soave is ontstaan door onderzeese uitbarstingen. Een verhelderende korte video hierover kun je hieronder bekijken.

Wil je het volgende deel over vulkanische wijnen, mijn bezoek aan verschillende wijnbedrijven in Soave en Santorini en meer over deze wijnregio’s niet missen?

Schrijf je dan hier in
voor onze wekelijkse nieuwsbrief en
volg Anne-Wies ook op
Instagram, LinkedIn of Facebook

Over Volcanic Agriculture of Europe

Volcanic Agriculture of Europe is een internationaal project gericht op het promoten van de BOB’s Soave, Soave Superiore, Lessini Durello, Santorini en Monte Veronese. Beschermde oorsprongsbenamingen ondersteund door het Italiaanse wijnconsortium van Soave en Recioto di Soave, het Consortium van Lessini Durello, het Griekse Consortium Unie van Santorini Cooperatives – Santo Wines en het Consortium voor de bescherming van de Monte Veronese-kaas.

Volcanic Agriculture of Europe heeft tot doel de buitengewone kenmerken van een vorm van landbouw en zuivelproductie die zich onderscheidt van de rest dankzij de vulkanische oorsprong van de bodem, te promoten, te benadrukken en bij de consument bekend te maken.