Ons eerste bezoek tijdens de Soul Wines Douro wijntrip is gelijk een uitgebreide: we bezoeken het familiebedrijf Alves de Sousa. De kundige en enthousiaste wijnmaker Tiago Alves de Sousa had ik al eerder ontmoet tijdens het jureren bij diverse edities van het Concours Mondial de Bruxelles. Echt superleuk om nu eindelijk eens bij hem ‘in de keuken’ te kijken.
Het wijnbedrijf Alves de Sousa is al vijf generaties lang in de familie. Na jarenlang druiven te hebben geteeld voor onder andere bekende portbedrijven als Ferreira en Borges kwam eind jaren tachtig een omslagpunt voor de familie. De portbusiness begon een neergaande lijn te vertonen en Domingos Alves de Sousa besloot zich te gaan toeleggen op het produceren van ‘stille wijnen’ van zijn eigen druiven.
Domingos Alves de Sousa: een visionair
Om het beste van het beste te maken deed hij de nodige wijnbouw- en vinificatie studies en selecteerde de meest geschikte druivenrassen om de wijnen te maken die hij voor ogen had. Quita da Gaivosa is de naam van de winery waar hij zijn eerste eigen wijn produceerde: de Quinta do Vale da Raposa Branco 1991. Hiermee werd hij een van de pioniers van de nieuwe generatie Douro-wijnproducenten die opkwam in de vroege jaren 1990. Hij inspireerde vele anderen om te volgen en te beseffen dat Douro Valley naast geweldige port ook geweldige droge wijnen kan maken.
Dat hij een visionair was, is duidelijk: inmiddels bezit de familie 6 quinta’s (Gaivosa, Vale da Raposa, Caldas, Estação, Aveleira en Oliveirinha) en beslaat het wijngaard arsenaal in totaal zo’n 135 hectare.
Uitzicht over de wijngaarden – Patricia en Domingos Alves de Sousa, wijnmaker Tiago Alves de Sousa – RVS tanks – Schist bodem
Tiago Alves de Sousa, de wijnmaker
Wijnmaker op alle quinta’s is Domingos’ zoon, de getalenteerde Tiago Alves de Sousa. Met een graad in landbouwtechniek aan de universiteit van Trás-os-Montes e Alto Douro, werd hij onderscheiden door de Portugese overheid als de beste student van de opleiding. Hij volgde trainingen en studies over wijnmaken en wijnbouw en werkte samen met bekende wijnmakers als Anselmo Mendes voordat hij in 2002 bij het familiebedrijf toetrad. Maar hij stopte niet met leren en studeren. Inmiddels heeft hij een doctoraat in wijnbouw en oenologie aan de universiteit van Trás-os-Montes e Alto Douro met lof behaald en verschenen er van zijn hand tal van publicaties over wijnbouw en oenologie in nationale en internationale wetenschappelijke tijdschriften. Tussen het maken van geweldige wijnen door vindt hij ook nog tijd te jureren bij wijncompetities en het geven van lezingen in binnen- en buitenland.
Quinta da Gaivosa
Bij de Gaivosa winery in Baixa Corgo worden we ontvangen door Patricia Alves de Sousa, de oudste dochter van Domingos en financieel directeur van het bedrijf. Haar broer Tiago is nog even heel druk in de winery, maar voegt zich later bij ons, evenals hun vader. Het uitzicht is indrukwekkend. Ruige hellingen met veelal oude wijnstokken, olijfbomen, bos…
Het is september en heel druk: alle druiven van de 6 wijngaarden worden naar deze vinificatiesruimte getransporteerd voor het vinificatieproces. Daarom is er naast de oude winery zeven jaar geleden een nieuwe vinificatieruimte gebouwd, ontworpen door de plaatselijke architect Belém Lima, inclusief proeflokaal waar we ook de wijnen proeven. Ze werken alleen met autochtone Portugese druivenrassen. “We hebben er meer dan 200 in de Douro regio, dus waarom zouden we er meer nodig hebben? Zo kunnen we onze traditie en typiciteit behouden”.
Voor meer over Alves de Sousa, de wijngaarden, hun manier van werken, de robotic lagares etc. scroll naar beneden voor het You-Tube filmpje ↴↴↴
Alves de Sousa, de geproefde wijnen
1) Branco da Gaivosa 2019
Een blend van rabigato, malvasia en gouveio. De eerste geeft de wijn frisheid en is de backbone van de wijn. De tweede geeft de florale tonen en body en nummer drie de exotische fruit expressie. De wijn is voor 70% opgevoed in rvs en 30% gedurende 4 maanden in 3e jaars Frans eiken, met batonnage.
Floraal in de neus, wit fruit, bloemig, fris schoon. In de mond is de wijn rond en hier ook veel fruit: perzik, grapefruit, limoen. Frisse afdronk met een prettig grapefruit bittertje en een hint van witte peper.
2) Alves de Sousa Pessoal Branco 2015
Pessoal = persoonlijk: een speciale field blend van meer dan 10 druivenrassen van meer dan 60 jaar oude stokken. Limited edition: slechts 2.000 flessen zijn van deze wijn gemaakt. De druiven kregen 48 uur skin-contact voor de fermentatie, wat de wijn, naast hyperoxidatie na het persen en een rijping van 24 maanden in Frans eiken vaten, zijn complexiteit en ’traditional taste’ geeft. Volgens Tiago is kan deze wijn makkelijk meer dan 20 jaar oud worden.
Goudgeel van kleur en in de neus wat gesloten. In de mond bijna romig met wit fruit en heel mooi geïntegreerd hout. Tikje tannines. Volgens de wijnmaker een perfecte wijn bij rijke, intense smaken zoals ‘mushroom risotto’. Daar kan ik me we iets bij voorstellen, heerlijk lijkt me dat!
3) Caldas Reserva Touriga Nacional 2019
Een wijn van 100% touriga nacional, 20 maanden gerijpt in nieuw en 2e jaars Frans eiken vaten. Bij deze wijn roept Tiago: “We have to call it ‘touriga Portugese‘ because this variety is getting more and more popular!” Zelfs in Bordeaux is het immers tegenwoordig een geoorloofd druivenras.
In de neus donker en rood fruit. Vol fruit in de mond, spicy, laurier, witte peper, mooi hout en zachte, ronde tannines. Donker bessenfruit en drop in de kruidige afdronk.
4) Quinta da Gaivosa Red 2017
Een ‘field blend’ van druiven van niet minder dan 20 varieties 80 jaar oude wijnstokken. Co-fermented en 20 maanden in nieuw en 2e jaars Frans eiken gerijpt. Deze wijn is een van de toppers waarmee de familie al veel prijzen heeft gewonnen; onder meer bij de International Wine Challenge, Mundus Vini, Citadelle du Vin en Sommeliers Award. De eerste Quinta da Gaivosa Red werd al gemaakt in 1992, een teken dat er al jarenlang topwijnen anders dan port worden gemaakt in de Douro regio. De vintage 2017 was een van de droogste jaren in de Douro, wat mede de oorzaak is van de concentratie in deze wijn. Hij is eigenlijk nog te jong, volgens onze wijnmaker, en heeft een lang rijpingspotentieel.
In de neus rood en donker fruit, rijpe pruimen. In de mond vol, dik, spicy, donker fruit, drop en ronde tannines. Lange, spicy afdronk met veel donker fruit.
5) Quinta da Oliveirinha Vinha Franca 2017
Een wijn van touriga franca ‘and friends’: 95% touriga franca van 30 jaar oude wijnstokken en 5% sousão & touriga nacional. De vintage 2017 is de tweede vintage van deze wijn; de eerste was 2013. Er zijn slecht 1.500 flessen van gemaakt. Tiago noemt deze wijn een “tribute to this beautiful variety, the queen of the Douro Valley” en touriga franca “the backbone of the region”.
Dik donker rijp fruit en een tikje zoethout in de neus. In de mond veel sap, dik, kruidig, ronde tannines, veel fruit. Kruidige, fruitrijke finish. Ook deze wijn is nog een baby.
6) Abandonado 2017
De wijn is een field blend van 80 jaar oude wijnstokken, 22 maanden in eiken gerijpt. Abandonado wil zeggen de verlatene: een wijn van een klein perceel dat er jarenlang verlaten bij lag. Het was bijna onmogelijk er een wijngaard aan te planten, maar uiteindelijk is het gelukt. Veel staven dynamiet moesten eraan te pas komen om door het harde leisteen heen te komen. De lage opbrengst van de druiven van deze zonovergoten helling zorg voor een complexe wijn.
Dit is een echte ‘snufflewijn’: je blijft eraan snuffelen en ontdekt steeds weer iets nieuws. Donker en rood fruit, zoete en spicy kruidigheid… In de mond vol, sap, donker fruit, marsepein en ook hier ronde tannines. Een wijn die zich langzaam maar zeker opent.
7) Quinta da Gaivosa 10 Year Old White Port
Een port van 70 jaar oude stokken (field blend), 10 jaar gerijpt in oude eiken vaten. De vinificatie was zoals bij een tawny port: fermentatie met skin contact, wat de port zijn (licht) kleur en complexiteit geeft.
In de neus peer, perzik, hooi. Fruitrijk. In de mond is de port lekker fris, met, naast het aromatische peer- en perzik fruit, ook amandel en een spicy kruidigheid. Ook amandel en vers fruit in de afdronk. “Lekker bij blauwe kaas (Stilton), apple-crumble tart, dried apricots”, adviseert wijnmaker Tiago. En daar kan ik me helemaal in vinden.
8) Quinta da Gaivosa LBV Port 2017
Een port van touriga franca, sousão en touriga nacional, na vier jaar rijping op vat gebotteld, wat de stijl van deze LBV port dicht bij die van een Vintage port brengt. De port is slechts heel licht gefilterd en de fles is afgesloten met een natuurkurk waardoor hij zich, volgens de wijnmaker, kan ontwikkelen als een Vintage port.
In de neus veel dik rood en donker fruit. In de mond dik sap, bessenfruit en stoere maar toch ronde tannines. In de sappige afdronk donker zoet rijp fruit. Tip van Tiago: heerlijk bij ‘black forest cake en panna cotta.
9) Quinta da Gaivosa Vintage Port 2018
Een blend van touriga franca, touriga nacional en sousão. Van deze vintage zijn 3.000 flessen gemaakt. Dit is een “new approach to Vintage port”, nu wordt port immers veel jonger gedronken. Dat kan heel goed bij deze port, maar hij kan ook nog jaren ouderen.
In de neus bosfruit en witte peper. In de mond dik fruit, drop, rijp fruit, fris, aromatisch en een zilte mineraliteit. Heel lange, fruitrijke en frisse afdronk.
Meer over Alves de Sousa: http://www.alvesdesousa.com/
Meer over Soul Wines project op deze website: kijk hier even rond
🍇🥂Geen enkel culinair nieuwtje missen🍷🍴?
Schrijf je dan hier in
voor onze wekelijkse nieuwsbrief en/of
volg Anne-Wies op
Instagram, LinkedInofFacebook
#soulwines
Geef een reactie