Als je aan Roemenië denkt, denk je waarschijnlijk niet direct aan wijn. Grote kans dat eerst de tot verbeelding sprekende graaf Dracula in je gedachte schiet. Of het autoritaire regime dat dictator Ceaușescu in Roemenië voerde. Maar weet je dat Roemenië behoort tot de 5 Europese landen met het grootste wijngaardoppervlak? Dat Roemenië 5e van Europa is qua productie van wijndruiven en 6e qua productie wijn? En dat de kwaliteit ervan jaar na jaar toeneemt? Lees maar even mee…

Roemenië is groot. Met haar 240.000 km² is Roemenië ongeveer 6 keer zo groot als Nederland. Met een inwoneraantal van rond de 19.5 miljoen (vergelijk: Nederland, 17.5 miljoen) is er veel ruimte voor natuur en landbouw. Wijnbouw vind je dan ook terug in het hele land. Maar hoe komt het dat wij in Nederland nog maar zo weinig weten van Roemenië? En zeker niet als wijnland?

Culturele invloeden, een stukje geschiedenis

Daarvoor moeten we een stukje terug in de geschiedenis. Roemenië is in de loop der eeuwen overheerst en doorkruist door verschillende machthebbers en volkeren. Om te beginnen werd in de 1e-2e eeuw na Chr. het oorspronkelijke rijk Dacië overheerst door de Romeinen. Daar komt ook de naam Roemenië vandaan. Vervolgens trokken diverse nomadenstammen (o.a. de Goten, Hunnen en Magyaren) door het land.

Saksen en Hongaren

In de 12e eeuw begonnen Saksen het westelijk deel van Roemenië te bevolken. Op verzoek van de koning van Hongarije vestigden zij zich in Transsylvanië om het gebied te koloniseren en daarmee de Hongaarse grenzen te versterken. Ook stelde de koning een groep Hongaren aan als grensbewakers. Deze Hongaarse etnische groep is bekend onder de naam Szeklers. Afstammelingen van beide groepen bewonen nog steeds een groot deel van Transsylvanië en culturele invloeden zijn er dan ook volop aanwezig.

Het sfeervolle stadje Sibiu

Het Ottomaanse rijk

Van de 14-19e eeuw kwamen de de Ottomanen aan de macht in grote delen van Roemenië, met name in het oosten en zuiden. In 1877 verklaarde het Roemeense parlement zich onafhankelijk van het Ottomaanse rijk. Ook Turkse invloeden vind je dus terug in Roemenië, met name in de taal en gastronomie. Denk aan het gebruik van paprika’s, kruiden als komijn en het vullen van koolbladeren (lahana sarmasi – Turks – sarmale – Roemeens).

USSR en Ceausescu

Vanaf 1945 was Roemenië deel van de Sovjet-Unie, in 1955 sloot het zich aan bij het Warschau-Pact. In 1967 kwam de dictator Nicolae Ceausescu aan de macht. Na ruim twintig jaar kwam er een einde aan de dictatuur van Ceausescu toen hij werd afgezet in 1989. Na de val van de Sovjet-Unie heeft het land de banden met West-Europa aangehaald, maar de hernieuwde economie kwam maar heel langzaam op gang.

Een groot contrast tijdens het bewind van Ceaucescu: links de betonnen flats die uit de grond werden gestampt, rechts een van de paleizen die de dictator liet bouwen.

Come-back van Roemenië als wijnland

Het communistische tijdperk (1947-1989) heeft een grote stempel gedrukt op het leven van de Roemeense inwoners en daarmee ook op de wijnindustrie. De wijnproductie in Roemenië gaat al meer dan 6.000 jaar terug en is daarmee feitelijk een van de oudste wijnproducerende landen ter wereld. Roemeense wijnen waren van goede kwaliteit tot het communistische regime begon.

Kwantiteit voor kwaliteit

In die periode werd de wijnproductie genationaliseerd en waren boeren verplicht zich aan te sluiten bij staatscoöperaties. Slechts een zeer kleine wijngaard met een maximale grootte van 0,25 hectare mochten ze voor eigen doeleinden gebruiken. Destijds lag de focus in de wijnindustrie meer op kwantiteit dan op kwaliteit. Dit verminderde de kwaliteit en daarmee het imago van Roemeense wijnen. De goede wijnen werden bewaard voor de export om zo aan buitenlandse valuta te komen. Sommige wijnen waren bij de kelderdeur alleen verkrijgbaar voor bevoorrechte personen op aanbeveling van de partijsecretaris, of voor degenen die een kennis hadden in de wijnmakerij. De meeste wijnen waren halfzoet en bestemd voor export naar de USSR.

Een langzame start

Vanaf de jaren negentig, na de val van Ceausescu, veranderde dit allemaal toen de eigendommen werden teruggegeven aan de oorspronkelijke eigenaren, en dus ook hun wijngaarden. Ondanks dat buitenlandse investeerders de Roemeense wijnscene betreden, kwam de hernieuwde impuls en vernieuwing van de wijnindustrie traag op gang. Het was moeilijk om de oorspronkelijke eigendommen te verifiëren van de verschillende eigendommen die in het communistische tijdperk waren samengevoegd, en de nieuwe eigenaren beschikten vaak niet over de middelen om te herbeplanten en opnieuw op te bouwen.

Europese Unie

Een doorbraak kwam in 2007 toen Roemenië lid werd van de Europese Unie en de wijnmakers toegang kregen tot EU-fondsen. Vanaf dat moment mochten niet alleen Roemenen, maar ook buitenlanders  eigendommen bezitten in Roemenië, wat investeerders uit het buitenland aantrok. De buitenlandse investeerders namen niet alleen geld, maar ook knowhow en technologie mee. Zo werd er onder meer geïnvesteerd in moderne apparatuur en wijngaarden werden herplant met betere klonen. Jonge Roemeense wijnmakers bleven niet langer in het buitenland, maar kwamen thuis om daar het geleerde in de praktijk te brengen. Langzaamaan komt nu ook het wijntoerisme op gang, wat de bekendheid van Roemeense wijnen positief beïnvloedt.

Links Crama Jelna, een moderne winery in Transsylvanië, met nu ook een spa ernaast geopend. Rechts Crama Avincis, met op het dak appartementen met een prachtig uitzicht over de wijngaarden van Dragasani.

Linksboven de Italiaanse familie die Crama Lechburg nieuw leven inblies. Rechtsboven word ik geflankeerd door de Roemeense wijnmaker Darius Pripon (l) en wijngaardmanager Vlad Cobu (r) van Crama Jelna. Linksonder de jonge Italiaanse wijnmaker Marco Feltrin van Petro Vaselo en rechtsonder de Zuid-Afrikaanse wijnmaker David Colin Lockley van Thesaurus Wines.

Diversiteit in microclimaten en bodems

Overal zijn heuvels en bergen te vinden met als belangrijkste bergketen de Karpaten waarvan de hoogste berg, de Moldoveanu, 2.455 meter meet. Door het heuvelachtige landschap, de rivieren (met als belangrijkste de Olt en de Donau) en de ligging aan de Zwarte Zee is er een grote diversiteit aan microklimaten te vinden. Ook de bodems zijn zeer divers, variërend van zand en klei tot fossiele, alluviale, vulkanische en kalk- en ijzerhoudende bodems.

Op deze afbeelding is duidelijk te zien dat vrijwel heel Roemenië heuvelachtig is, met centraal de hoge bergtoppen van de Karpaten (afbeelding: Wikipedia)

De 8 Roemeense wijnregio’s

Roemenië kent 8 wijnregio’s, verspreid over het hele land. In het westen zijn dat Crisana en Maramures  en Banat. Centraal in het land en omsloten door de Karpaten de wijnregio Transsylvanië. In het zuiden Oltenië en Muntenië en de Donau Terrassen. In het Noord-Oosten de wijnregio Moldova (niet te verwarren met de ernaast gelegen Republiek Moldavië) en Dobrogea. De laatste officiële wijnregio heet: ‘Zand en andere gunstige gronden in het zuiden‘ en bestaat uit wijngaarden die liggen versnipperd en verspreid over het zuidelijk deel van Roemenië.

Map: wsetglobal.com. Aanrader: check (ook voor interactieve kaarten) de maker van deze kaart www.vinurilocale.ro 

Roemeense Inheemse Druivenrassen

Elke wijnregio heeft haar eigen specialiteiten die worden uitgelicht in de desbetreffende artikelen. Hieronder een overzicht van de belangrijkste Roemeense inheemse druivenrassen.

Witte druivenrassen:

Fetească Albă
Vertaald: ‘wit meisje’. De wijnen kunnen jong worden gedronken, maar er zijn ook wijnen die enkele maanden tot jaren rijpen, in de fles of in eikenhouten vaten. Citrusfruit, lindebloesem, wilde bloemen. Bij rijping ook hooi, rijpe abrikoos en lichte vanilletonen bij rijping op eiken.

Fetească Regală
Vertaald: ‘koninklijk meisje’. Het is het meest aangeplante autochtone witte druivenras in Roemenië. De wijnen ervan zijn licht en elegant als ze gevinifieerd zijn in rvs, full-bodied als ze op eiken hebben gerijpt. Rozen, wilde bloemen. Amandel en gedroogde abrikozen indien op eiken gerijpt.

Cramposie Selectionata
Zaailing (1972) van het oude druivenras Cramposie uit Dragasani, Oltenia, waar hij dan ook het meest voorkomt. De wijnen komen voor in droge en zoetere varianten. Ze zijn verfijnd, hoog in zuurgraad met een stenige mineraliteit, fris en een lichte bitterheid. Appel, peer, citrus naast exotisch fruit.

Tamaioasa Romaneasca
Een aromatisch druivenras, ook bekend als Muscat Blanc a Petits Grains. Een intens florale neus en smaak met aroma’s van abrikoos, peer, basilicum, rozenblaadjes, honing, meloen en ananas en wierook-achtige tonen. Er worden droge en zoete(re) wijnen van geproduceerd.

Grasă de Cotnari
Een druivenras dat al eeuwenlang in Cotnari, Roemeense Moldavië, wordt gecultiveerd. De wijnstijlen van dit druivenras lopen uiteen van droog, halfdroog, zoet tot zelfs edelzoet. Appel, abrikoos en rijpe peer zijn de belangrijkste smaken in droge wijnen; honing, rozijnen en amandel in de zoete wijnen.

Plăvaie
De wijnen van dit druivenras zijn bedoeld om jong te drinken en zijn plezierig droog, licht en delicaat. Witte bloemen, citrus, groene appel en een zilte mineraliteit.

Sarba
Een semi-aromatisch druivenras. De wijnen van Sarba zijn doorgaans bedoeld om jong van te genieten. Licht en fris met een intens maar delicaat aroma van rozen, basilicum, lindebloesem en honing.

Francusa
Komt vooral in Cotnari, Roemeens Moldavië, voor. De wijnen zijn elegant met een frisse fruitigheid. Groene appel, citrus, witte bloemen en subtiele kruidige tonen.

Zghihara de Husi
De wijn, afkomstig uit de Huși-regio in Roemeens Moldavië, staat bekend om zijn lichte, frisse en aromatische witte wijnen met een mooie zuurgraad. Jong drinken is het devies. Groene appel, citroen, subtiele sinaasappelschil, witte bloemen, een vleugje honing en een zilte mineraliteit.

Rode druivenrassen:

Fetească Neagră
Vertaald: ‘zwart meisje’. Geeft rode wijnen in verschillende stijlen: zonder houtrijping fris en fruitrijk, met houtrijping krachtig en complex. Aroma’s van bramen, pruimen, zwarte kersen. Door houtrijping en oudering ook kaneel, vanille, rokerig en toast.

Băbească Neagră
Vertaald: ‘zwarte grootmoeder’. In buurland Moldavoië wordt de druif Rara Neagra genoemd. Geeft over het algemeen lichte, robijnrode wijnen met fluweelzachte tannines en een frisse zuurgraad. Rood fruit, florale tonen (viooltjes, pioenrozen), tikje aardsheid. Een goede vergelijking is een Pinot Noir.

Negru de Dragasani
Vertaald: ‘zwarte uit Dragasani’. Het is een kruising tussen de druivenrassen Negru Vartus en Saperavi. Hij is ontwikkeld in de wijnregio Dragasani, Oltenia, waardoor hij zijn naam kreeg. Daar is hij het vlaggenschip onder de druiven, maar ook in Dealu Mare, Muntenia, worden er nu mooie wijnen van gemaakt. De wijnen zijn diep paars-rood van kleur en hebben geconcentreerd donker fruit als kersen, bosbessen en bramen, een lichte balsamico en peperige kruidigheid, ronde tot stevige tannines. Indien op hout gerijpt kunnen er tonen van chocolade, tabak en/of vanille bij komen.

Alutus
Een nieuwe kruising uit Dragasani: Babeasca x Saperavi. Alutus is de oude naam van de rivier de Olt, belangrijk in deze wijnregio. De wijnen zijn intens donkerrood met aroma’s van rijp donker fruit, hints van specerijen en, indien houtgerijpt, cacao en/of tabak. Krachtig van smaak met doorgaans zachte tannines.

Busuioacă de Bohotin
De druiven zijn paars gekleurd, evenals de wijnen van dit druivenras. Rozenblaadjes, basilicum, honing, aardbei, perzik en wilde bosaardbeitjes met een zijdezachte afdronk. Wordt veel gebruikt voor een (aromatische) rosé, vaak met wat restzoet.

De komende weken bespreek ik op deze website stuk voor stuk de diverse regio’s en de wijnen die er vandaan komen. Wil je dat niet missen….

Schrijf je dan hier in
voor onze wekelijkse nieuwsbrief en/of
volg Anne-Wies op
Instagram, LinkedIn of  Facebook

Meer leren over Roemenië en Roemeense wijnen? Volg ook romanian.wines op instagram

Check hier alle delen in de serie Wijnland Roemenië.

#WijnlandRoemenië