Half maart organiseerde Pitch PR en Communicatie een online masterclass en proeverij met wijnen uit de Spaanse regio Ribera del Duero. De presentatie was in handen van Masters of Wine Cees van Casteren en Tim Atkin. Zij werden hierin bijgestaan door gerenommeerde wijnmakers Almudena Alberca MW (Viña Mayor) en Isaac Fernandez Montaña (Bodegas Monteabellón). Monique van Kruining* was van de partij namens Anne-Wies.NL.
Ribera del Duero, hoog niveau
De wijnregio Ribera del Duero ligt in het noorden van Spanje, grofweg halverwege tussen Bilbao en Madrid. Het gebied strekt zich uit over een afstand van zo’n 115 kilometer tussen Valladolid en Soria, aan weerszijden van de rivier Duero (Ribera del Duero betekent letterlijk oevers van de Duero). Het telt in totaal ruim 23.000 hectare aan wijngaarden. Doordat de regio op een plateau ligt met hoogtes van 720 tot 1100 meter boven zeeniveau, zou Ribera del Duero volgens Cees wel eens het gemiddeld hoogst gelegen wijngebied van Europa kunnen zijn.
Ribera del Duero, Wikipedia
Extreem klimaat
Het weer op deze hoogte is extreem: er heerst een continentaal klimaat met grote verschillen tussen dag- en nachttemperatuur (tot 30°C verschil binnen een etmaal). In de zomer kunnen de temperaturen oplopen tot boven de 40 °C en in de winter kunnen ze dalen tot -20 °C. De regenval is beperkt (450 mm, slecht verdeeld over het jaar) en omdat er van eind oktober tot begin mei sprake is van vorstrisico, is het groeiseizoen vrij kort.
Tempranillo heerst
Dat vraagt om een vroegrijpende druif die deze extreme omstandigheden aankan: tempranillo (temprano is Spaans voor ‘vroeg’). Deze blauwe druif neemt maar liefst 96,5% van de aanplant in Ribera del Duero voor zijn rekening en is hier ook bekend onder de namen tinta del país en tinto fino. Verder staat er o.a. cabernet sauvignon (1%), merlot (0,6%), garnacha (0,06%) en malbec (0,05%) aangeplant. De belangrijkste witte druif is albillo mayor (1%).
Eén regio, één druif, maar veel variatie
Alhoewel Ribera del Duero dus één regio is met wijn van (bijna) één druivenras, benadrukken de vier hosts dat deze bijzondere regio juist barst van de variatie. Er heersen diverse subklimaten: het westelijk deel bij Valladolid is het laagst gelegen en het warmst, in het oosten bij Soria vind je de hoogst gelegen wijngaarden en heerst het koelste subklimaat. Hierdoor kan er binnen de regio wel 3 tot 4 weken verschil in oogstdatum zijn. De bodem van Ribera del Duero bestaat uit vele lagen en door erosie kent de regio een complexe bodem, met volgens Tim zo’n 30 verschillende bodemsoorten. Dit alles zorgt voor zeer verschillende ‘expressies’ van tempranillo. Dat maakt nieuwsgierig, hoog tijd dus om wat wijnen te gaan proeven.
Viña Mayor Crianza 2018
Almudena vertelt dat de Viña Mayor crianza een blend is van druiven uit de hele regio Ribera del Duero. Ze kiest bewust voor druiven van verschillende wijngaarden met zeer uiteenlopende bodemtypen, omdat elk van die bodems zijn eigen karakter geeft aan de tempranillo. Zo geven de kleibodems krachtige wijnen, is tempranillo van een zandbodem juist lichter en geurig en hebben kalksteenhoudende bodems veel invloed op de zuren en het ouderingspotentieel. Uit die verschillende ‘karakters’ stelt Almudena haar crianza samen.
Proefnotities:
De Viña Mayor crianza rijpt 12 maanden in eikenhouten vaten; hoofdzakelijk Frans eiken en een klein deel Amerikaans eiken. Hierna volgt nog een rijping van 6 maanden op fles. Het is een volle rode wijn met aardig wat body, die toch soepel van smaak is. De medium tannines die in de aanzet merkbaar zijn, worden ingepakt door aroma’s van rijp rood en zwart fruit, vanille en kokos. De medium (plus) zuurgraad zorgt ervoor dat het geheel niet te zwoel wordt.
Montebaco Parcela CaraNorte 2018
De afgelopen vier jaar heeft Tim Atkin jaarlijks een Top 100 samengesteld van wijnen uit Ribera del Duero. Twee jaar geleden ontdekte hij tijdens die proeverijen de biologische Parcela CaraNorte van Bodegas Montebaco. De druiven voor deze wijn zijn volledig afkomstig van wijngaarden in Valbuena de Duero (Valladolid), in het westen van Ribera del Duero. Op basis van deze ligging in het warmere deel van de regio zou je wellicht een ‘dikke’ wijn verwachten, maar Tim benadrukt dat de regio aanzienlijk complexer dan dat in elkaar zit. De wijngaarden van de Parcela CaraNorte liggen namelijk op hellingen die op het noorden liggen op een hoogte van 840 tot 880 meter, met een bodem van kalkhoudende klei. Deze relatief koele ligging en de bodem dragen volgens Tim bij aan de ‘ frisheid en precisie’ van de wijn, die met minimaal ingrijpen gemaakt wordt en 13 maanden op vaten van Frans eikenhout rijpt.
Proefnotities:
Uit Tims enthousiaste verhaal blijkt duidelijk dat hij weg is van deze wijn en na het proeven kan ik hem alleen maar gelijk geven. De wijn is ingetogen in de neus, met wat florale tonen en een vleug framboos. In de mond is hij lekker sappig, met verfrissende zuren en mooi geïntegreerde tannines die zorgen voor een prettige, voelbare textuur. Qua aroma’s passeren o.a. viooltjes, cacao, zwarte bessen, kersen, iets nootachtigs, koffie en vijgen de revue. Een levendig, spannend glas wijn dat uitnodigt om te blijven proeven. Mijn persoonlijke favoriet van de proeverij.
Monteabellón Finca Matambres 2016
Isaac vertelt ook hij werkt met druiven uit slechts 1 subgebied: Monteabellón heeft namelijk in totaal 130 hectare aan wijngaarden, verdeeld over 41 kleine percelen rond Nava de Roa (en 4 ha in Moradillo). En ook hier is het variatie wat de klok slaat: op basis van verschillen in hoogte (van 750 tot 930 meter), microklimaat en bodemsoorten zijn hun wijngaarden verdeeld in 3 verschillende ‘zones’ die elk een geheel eigen stijl tempranillo opleveren; van soepele, fruitige wijnen in de laagste zone tot krachtige bewaarwijnen in de hoogste zone.
Proefnotities:
De druiven voor de Finca Matambres zijn afkomstig uit de middelste zone, op 800-830 meter hoogte en met een bodem van zanderige leem met kiezels. De wijn rijpt 20 maanden in eikenhouten vaten (waarvan 80% Frans en 20% Amerikaans). Hij heeft een krachtige aanzet waarin direct de medium plus tannines en een iets korrelige structuur merkbaar zijn. Kokosnoot, bramen en zwarte bessen uit de geur komen terug in de mond, met daarnaast pruimen, toast, nootmuskaat, een hint vanille en iets gebrands. Opvallend is het ietwat lactische, tikje romige karakter van de wijn, met daarnaast ook mooie zuren. Het is een intense wijn waar je best een hapje eten bij kunt gebruiken.
Garmón 2017
Tot besluit proeven we de Garmón 2017. De eerste oogst van dit nog jonge wijnhuis vond plaats in 2014, maar volgens Tim schoot Garmón bijna meteen naar de top van Ribera del Duero. Hoewel de winery zelf in het westen van de regio staat, zijn de voor deze wijn gebruikte druiven afkomstig van kleine wijngaarden verspreid over het midden en oosten van de streek. En ook al is het wijnhuis zelf nog jong, de druivenstokken zijn dat zeker niet: Garmón gebruikt druiven van stokken met een leeftijd van 30 tot maar liefst 100 jaar.
Proefnotities:
De wijn kreeg een opvoeding van 18 maanden in vaten van Frans eikenhout. In de geur zijn die houtinvloeden merkbaar, daarnaast ook frambozen, pruimen en wat florale tonen. In de mond voelt de wijn breed en zijdezacht, maar tegelijk heeft hij de nodige structuur. Fluwelig, maar dan met ballen, zeg maar. Qua fruit vooral bramen, pruimen en vijgen, verder aroma’s van toast, mokka en een florale hint. De vriendelijke zuurgraad biedt aangenaam tegenwicht aan de rijpe tonen en houdt de wijn mooi in balans. De meest gelaagde, complexe wijn van deze proeverij en met zijn aangename, lange afdronk een heerlijke afsluiting.
*Registervinoloog® Monique van Kruining werkt als wijnadviseur, geeft wijnproeverijen en schrijft over wijn voor diverse websites. Meer van haar lezen? Neem dan eens een kijkje op haar website www.syrahetcetera.nl
Geen enkel culinair nieuwtje missen? Schrijf je dan hier in
voor onze wekelijkse nieuwsbrief!
#monique
Geef een reactie