Op maandag 24 juni vond de 21ste editie plaats van de altijd bijzonder interessante proeverij Riesling, Pinot & Co. Zoals altijd perfect georganiseerd door Alain en Gisela Jacobs van het Informatiebureau voor Duitse wijn. Het was een interessante dag. Niet alleen door de aanwezigheid van vele Duitse wijnproducenten en importeurs van Duitse wijn, maar ook door de twee masterclasses, verzorgd door Prof. Dr.  Ulrich Fischer en Lars Daniels MV. Caroline Cocheret doet van beide masterclasses verslag.

Duitse PIWI’s, Prof. Dr. Ulrich Fischer

PIWI: De druif van de toekomst?

Ik had het genoegen Prof. Dr. Ulrich Fischer al eerder te ontmoeten. Hij verzorgt namelijk lessen aan de Magister Vini opleiding die ik volg. Prof. Dr. Ulrich Fischer is Hoofd van het Instituut voor Viticultuur en Oenologie in Neustadt, wijnregio Pfalz. Tijdens de Magister Vini opleiding ontving hij ons ook bij dit instituut en nam ons mee in het vele interessante werk dat zij daar doen. In Neustadt doet men onder zijn leiding onder meer onderzoek naar nieuwe druivenrassen die resistent zijn tegen bepaalde ziektes (voornamelijk echte en valse meeldauw), de ontwikkeling ervan en die zijn opgewassen tegen de gevolgen van klimaatverandering.

Pilz-Widerstandsfähig

Dan hebben we het over de zogenaamde PIWI’s. PIWI is de afkorting van Pilz-Widerstandsfähig, wat schimmeltolerant betekent. Het zijn druivenrassen die zijn ontstaan door kruising van vitis vinifera varianten met zogeheten hybride rassen als de vitis labrusca. Het idee hierachter is dat het met PIWI’s mogelijk wordt gemaakt op een meer duurzame manier wijn te maken omdat er bij de teelt van deze druiven minder bestrijdingsmiddelen nodig zijn. Daarnaast hebben PIWI’s het vermogen meer suikers aan te maken waardoor ze beter rijp worden in koelere gebieden.

Nadelen zijn er ook, natuurlijk. Zo zijn de nieuwe druivenrassen onbekend bij consumenten, is er minder vraag naar dit type wijn en zijn er zorgen bij sommige wijnmakers over eventuele inferieure wijnkwaliteit. En, vanwege vermeende afwijkende ‘foxy’ aroma’s, zijn PIWI’s in sommige landen, zoals Frankrijk, zelfs verboden.

PIWI, the proof in the glass

Hoe zit het met die afwijkende aroma’s? The proof is in the glass, en gelukkig heeft Ulrich 12 wijnen meegebracht, zodat we er zelf over kunnen oordelen.

We proeven een aantal mousserende, witte en rode wijnen en een oranje wijn. De druivenrassen voor wit zijn souvignier gris, johanniter, cabernet blanc, calardis blanc, sauvignac, sauvitage. Voor rood en rosé zijn dat regent, satin noir, tamino cuvée en pinotin. Een aantal van deze PIWI’s wordt ook in de Nederlandse wijnbouw gebruikt. Een leuke kennismaking met een heel divers aanbod dus. En geen sprake van afwijkende aroma’s! De Sauvitage Feinherb 2023, is in eerste instantie wat chemisch in de neus en heeft wat tonen van groene paprika, maar dat zijn aroma’s die we ook in ‘gewone’ wijnen kunnen tegenkomen. Persoonlijk vind ik de oranje Souvignier Gris Amber 2022, de Satin Noir 2022 en de Pinotin Reserve 2020 de interessantste wijnen.

Of PIWI’s inderdaad dé druiven van de toekomst zijn hangt van veel factoren af. Dat er goede en veel duurzamere wijnen van gemaakt kunnen worden is evident, maar of de consument deze (nog onbekende) wijnen zal omarmen is afwachten. En daarnaast is het de vraag of er plaats is voor nog meer druivenrassen voor wijn naast de al bestaande ruim 1300 variëteiten.

De tijd zal het leren.

Riesling & Terroir, Lars Daniels MV

Hoe klimaat, ligging en bodem het karakter van Duitse Riesling beïnvloeden.

Riesling staat erom bekend dat het een druivenras is dat goed terroir kan weergeven. Maar is dat ook daadwerkelijk te proeven? Daar gaan we hopelijk in deze masterclass een antwoord op krijgen.

Terroir
Als eerste komt de definitie van terroir aan bod. Terroir kan, kort samengevat, worden omschreven als de interactie tussen druif, ligging en expositie van de wijngaard, bodem en klimaat enerzijds en de invloed van de mens anderzijds. Daarbij wordt meteen aangetekend dat van deze factoren klimaat de belangrijkste is.

We proeven in totaal acht Duitse Rieslings die steeds per twee zijn ingedeeld naar een bepaalde terroir-factor. Bij de eerste twee kunnen we proeven wat het klimaat doet voor de smaak van Riesling. De eerste wijn, uit de redelijk koele en natte Mosel, staat naast een wijn uit de warmere en drogere Pfalz en zijn beiden uit 2020. De Riesling uit de Mosel heeft minder alcohol (11%) dan die uit de Pfalz (12%), maar de laatste heeft niet, zoals je zou verwachten, minder zuren. De Riesling uit de Pfalz komt namelijk van een (voor de Pfalz zeldzame) Schiefer bodem. Dit zorgt voor meer spanning en zuren in de wijn. Maar doordat de Riesling uit de Pfalz meer restsuiker heeft komt deze toch minder strak over dan de wijn uit de Mosel.

De volgende twee wijnen zijn beiden uit de Rheingau en gemaakt door dezelfde wijnmaakster (Eva Fricke). Ze zijn echter verschillend door de ligging en expositie van de wijngaarden, respectievelijk Lorch (steile hellingen aan de oevers van de Rijn) en Kiedrich (wat vlakker) en liggen ongeveer 20 km uit elkaar. De wijn uit Kiedrich heeft iets meer zuren, alcohol en restsuiker.

De volgende serie van twee hebben gemeen dat ze afkomstig zijn uit een gebied met hetzelfde (meso)klimaat. Ook deze wijnen komen uit hetzelfde jaar, zijn van dezelfde wijnmaker (Bernard Eifel uit de Mosel) en hebben dezelfde herkomst (Trittenheim). Ze zijn echter van verschillende wijngaarden, op slechts 950 meter uit elkaar. De eerste wijn Maximilian E heeft iets minder alcohol (11,5%), zuren (7,8 gr.) en restsuiker (7,9 gr.). Bij Rieslings uit Duitsland zie je vaker dat het aantal grammen restsuiker vrijwel gelijk is aan het aantal grammen zuren, om zo een goede balans in de wijn te behouden. De tweede wijn, afkomstig van de drogere Trittenheimer Apotheke, is gesloten, jong nog, maar is krachtiger en toont meer rijpingspotentieel.

Bij de laatste twee Rieslings kunnen we het verschil in de bodems waarvan ze afkomstig zijn, proeven. Ook deze wijnen zijn afkomstig van eenzelfde wijnmaker (Weingut Oekonomierat Rebholz uit de Pfalz), en zijn uit hetzelfde jaar. De eerste echter is afkomstig van een bodem van Buntsandstein (meer mineraliteit: salzigen saure) en de tweede van een bodem van Muschelkalk. De laatste is krachtiger, heeft iets meer alcohol en mooie ingekapselde zuren.

Kunnen we diverse terroir-factoren proeven in Duitse Rieslings? Ik zou deze vraag volmonding met ja beantwoorden, maar met de kanttekening dat de verschillen soms minder groot zijn dan je op voorhand zou verwachten.

Foto’s: Eelco van Wieringen – BuroPubliekeWerken
Meer over Duitse wijn vind je op duitsewijn.nl

🍇🥂Geen enkel culinair nieuwtje missen🍷🍴?
Schrijf je dan hier in
voor onze wekelijkse nieuwsbrief en/of
volg Anne-Wies op
Instagram, LinkedIn of Facebook

*Registervinoloog® Caroline Cocheret de la Morinière is wijnadviseur, wijndocent en studeert voor Magister Vini. Zij organiseert wijnproeverijen en wijn-spijsworkshops (koken is ook haar grote liefde).  Wijneducatienederland.nl. Lees hier alle artikelen van Caroline

#caroline