Ontdek de unieke kenmerken van Nederlandse en Belgische wijnen: Trends en een kijkje achter de schermen bij 4 wijngaarden – Juli 2023. Van een kort bezoek naar 3 dagen vol wijngaarden bezoeken door Jeroen Vonk*.
Wat begon als het idee om een rondleiding te doen bij de Apostelhoeve in Maastricht, dankzij een oproep van Wijnclubje via Instagram, groeide uit tot drie dagen wijngaarden bezoeken, mooie wijnen proeven en vooral genieten. Begin juli 2023 reden we vanuit Amstelveen naar het mooie zuiden om een aantal wijngaarden te ontdekken.
We begonnen de middag bij Sint Martinus in Vijlen en reden vervolgens door naar onze B&B, waar “toevallig” ook een wijngaard was. Daarover later meer. De volgende dag vertrokken we vroeg naar Wijndomein Aldeneyck in het hart van de Maasvallei. Daar kregen we de beste rondleiding die je je maar kunt voorstellen.
De laatste dag begonnen we in de wijngaard van onze B&B, Domaine Villa Bayard, waar we samen met Roel Bongaerts, de wijnmaker, een mooie proeverij deden en prachtige verhalen over zijn ervaringen hoorden. Vervolgens gingen we snel naar de Apostelhoeve in Maastricht voor de rondleiding en proeverij, waarna we weer richting Amstelveen reden.
Wat opviel bij alle wijngaarden was de goede kwaliteit van de wijn en de verkoop. Er was veel uitverkocht en bij de Apostelhoeve kon je zelfs helemaal geen wijn meer kopen, omdat alles al weg was! Is dit een positieve trend? Daar moeten we nog maar achter komen.
Opkomend en steeds bekender: wijn uit België en Nederland
De laatste jaren hoor en lees je steeds meer over wijn uit België en Nederland. Hoewel de wijnindustrie hier nog relatief jong is, neemt de kwaliteit en populariteit toe, met steeds meer internationale aandacht. De wijnbouwers in Nederland en België zijn gepassioneerd over hun werk en streven ernaar wijnen te produceren die de unieke kwaliteiten van hun terroir tot uitdrukking brengen.
In Nederland en België wordt er veel gewerkt met hybride rassen die goed tegen de lokale klimaatomstandigheden kunnen, zoals veel vocht, kou en natte grond. Toch zijn er ook veel traditionele rassen te vinden, zoals bij Aldeneyck waar ze alleen maar met traditionele rassen werken sinds het begin.
Mede door klimaatveranderingen wordt wijnbouw in Nederland steeds toegankelijker. Door de stijgende temperaturen rijpen druiven bijvoorbeeld makkelijker, waardoor er op verschillende plekken wordt geëxperimenteerd met nieuwe rassen, zoals je ook ziet in Bordeaux. Het zou mij niets verbazen als er ergens in Nederland al een rijtje touriga nacional is aangeplant. Het duurt namelijk wel 6-8 jaar voordat hier goede wijnen van kunnen worden gemaakt.
Rondleiding bij de meest innovatieve wijngaard Sint Martinus
Onze eerste stop is Wijngaard Sint Martinus, gelegen in het Limburgse Vijlen. Deze wijngaard is een pionier op het gebied van Nederlandse wijnen en staat bekend om zijn innovatieve technieken en duurzame praktijken. Stan Beurskens is een bekende pionier die naast zijn eigen wijnen ook veel helpt bij andere wijnboeren in Nederland en daarbuiten. Ik had het geluk om Stan even kort te ontmoeten. Volgens hem wordt seizoen 2023 erg mooi. Sint Martinus heeft een breed scala aan wijnen, van rode en witte tot mousserende wijnen.
Bij Sint Martinus ligt de nadruk duidelijk op kwaliteit en innovatie. Drones vliegen over de wijngaarden en maken met verschillende sensoren scans, zodat er gerichter bijgestuurd kan worden als dat nodig is. In de toekomst kunnen drones zelfs compost uitstrooien en er rijden robots tussen de wijnstokken die met speciale apparatuur een echo maken om zo in de plant te kijken en te bepalen wat er nodig is. Ze blijven experimenteren met nieuwe druivenrassen en hebben naast hun 30 hectare ook een proeftuin met ongeveer 170 rassen (zal hier ook touriga nacional tussenstaan?). In de kelder van drie lagen creëren ze wijnen die een weerspiegeling zijn van hun unieke terroir. Dit terroir zorgt voor een elegante stijl van wijnen. De grond bestaat uit zand, löss en kalksteen.
Favoriete wijnen:
- Bergdorpje wit is een frisse witte wijn gemaakt van johanniter, solaris en muscaris. De wijn heeft aroma’s van jasmijn, kruisbes en citrus, en smaken van kruisbes en citrus. Het heeft medium zuren met een frisse afdronk en is een heerlijke zomerwijn.
- Johannes is een mooie volle rode wijn, gemaakt van cabernet cantor, cabernet cortis en cinotin. De wijn is aromatisch en fris met rood en exotisch fruit en smaken van aardbei, kers en perzik. De afdronk is fris, met medium tannines en medium zuren. Het is lekker om gekoeld te drinken.
- 7 Zonden is een mooie, volle rode wijn met veel diepgang, gemaakt van cabernet cortis en cabernet cantor. Het heeft kruidige aroma’s en rijp rood fruit, een complex palet van rijp rood fruit, gedroogde groene kruiden en specerijen, medium (+) tannines en medium (+) zuren. Heerlijk om ’s avonds van te genieten.
Geweldige rondleiding bij Wijndomein Aldeneyck
Onze volgende stop was Wijndomein Aldeneyck, gelegen in Maaseik, België. Deze wijngaard staat bekend om zijn hoogwaardige wijnen die al meerdere keren uitgeroepen zijn tot de beste wijnen van België! Aldeneyck heeft een sterke focus op kwaliteit en gelooft dat de beste wijnen worden gemaakt door de natuur haar gang te laten gaan. Ze werken uitsluitend met traditionele rassen zoals pinot blanc, pinot gris, pinot noir, chardonnay en riesling. Ze hebben momenteel 11 hectare en zijn van plan om uit te breiden met nog eens 3,5 hectare.
De wijnmakers van Aldeneyck hebben diep respect voor hun terroir en streven ernaar wijnen te produceren die de unieke kenmerken van hun wijngaard tot uiting brengen. Ze gebruiken duurzame praktijken in hun wijngaard en wijnkelder om ervoor te zorgen dat hun wijnen niet alleen heerlijk zijn, maar ook een minimale impact hebben op het milieu. Foto: in de wijngaard en in het glas: pinot noir.
Bij Aldeneyck is de passie voor wijn duidelijk te zien. De wijnmakers zijn voortdurend op zoek naar manieren om hun wijnen te verbeteren en nieuwe dingen uit te proberen, zoals een mousserende Riesling die samen met hun Pinot Noir Charles 2018 de Belgian Wine Awards 2023 won. Ze geloven dat de beste wijnen het resultaat zijn van een combinatie van traditie en innovatie. Tijdens de enthousiaste rondleiding kregen we zeer uitgebreide en toegankelijke informatie over hoe zij hun wijnen maken. Alles zag er super netjes uit en de proeverij was meer dan uitstekend te noemen. Echt een aanrader!
Favoriete wijnen:
- Riesling brut is een 100% Riesling blanc de blanc met een heerlijke fijne mousse. Het is herkenbaar als Riesling en heeft frisse aroma’s van citrus en groene appel, en perzik. De smaken zijn fris met hints van citrus, perzik, rode en groene appel, en medium (+) zuren. Het is een echte zomerbubbel!
- Pinot Blanc 2022 is een echte allemansvriend: niet te complex, vol aromatisch exotisch fruit, appel, limoen en rozemarijn. Het heeft smaken van appel, peer, limoenschil, rozemarijn en andere gedroogde groene kruiden. Het heeft een mooie dikte in het glas met medium (+) zuren en een fijne afdronk.
- Riesling Finesse 2020 is een zeer fijne extra droge Riesling met volle citrus- en appel smaken. De smaken van groene appel en citrus zijn elegant, en er is sprake van een verfijnde mineraliteit en medium (+) zuren.
- Pinot noir 2020 heeft een mooie lichte kleur en een volle neus met aroma’s van kersen, vanille, aardbei en ander zwart fruit. Het smaakpalet is zijdezacht met rijp rood fruit, kersen, framboos, vanille en fijne houttonen. De tannines zijn medium en de zuren medium (+), met een erg elegante afdronk.
Een kijkje achter de schermen bij Domein Villa Bayard
Domein Villa Bayard, gelegen in Eben-Emael, België, is niet alleen een geweldige B&B, maar ook een wijngaard waar wijnmaker Roel Bongaerts sinds 2017 wijn maakt. De wijngaard heeft hetzelfde terroir van mergel en grind als de Apostelhoeve, die slechts een paar kilometer verderop ligt. Na succesvol geëxperimenteerd te hebben met Johanniter heeft Roel nu ook chardonnay, pinot noir, pinot gris en gewürztraminer aangeplant. Op 0,8 hectare staan 3800 stokken.
Hij maakt niet alleen witte, rosé en rode wijn, maar ook een mousserende wijn volgens de traditionele methode die echt fantastisch is. Helaas is deze wijn in erg kleine oplage geproduceerd en daardoor al uitverkocht. De wijnmaker heeft veel passie en wil eenzelfde stijlsignatuur in de wijnen laten terugkomen. Dat proef je: het zijn stuk voor stuk elegante wijnen met mooie terroir expressie in mineraliteit en een pure neus. Ik verwacht erg veel van deze wijngaard in de komende jaren!
Favoriete wijnen:
- Blanc de Noir Brut (nature), 2021 heeft een heerlijke mousse met aroma’s van appel, limoen en ziltige mist, gecombineerd met brioche tonen. De smaak is fris en zuur met tonen van mineralige limoen en brioche, gevolgd door een lange, elegante afdronk.
- Chardonnay 2022 heeft typische chardonnay aroma’s zonder vanille of hout, wat logisch is omdat deze wijn dit jaar niet op hout heeft gelegen. Hierdoor krijg je een mooie expressie van de druif in combinatie met de mineralen van het terroir. De wijn heeft aroma’s van boterige bloemen en citrus. Het smaakpalet is filmend ziltig met smaken van limoenschil, citrus en rode appel. De afdronk is lang en elegant met medium (+) zuren.
- Mathilde Cuvée Blanc is gemaakt van 40% pinot noir, 40% pinot gris en 20% johanniter. Het heeft een prettige neus met vol aromatische geuren, zonder te complex te zijn. Het bevat veel fruit, zoals citrus, perzik en exotisch fruit. De smaken van citrus, perzik en abrikoos zijn filmend, met fijne mineraliteit en medium zuren. De afdronk is elegant en ik vind dit de signatuurwijn van Roel, omdat je hier alles proeft, van mineraliteit tot fruit, met veel elegantie.
- Pinot gris 2022 heeft bloemige aroma’s met fijne citrus tonen en gedroogde groene kruiden. Deze wijn heeft iets bijzonders. Na het ontstelen hebben de druiven 24 uur schilweking gehad. Dit resulteert in een erg gastronomische wijn met smaken van citrus, gedroogde groene kruiden, bloemige perzik en medium zuren. De afdronk is fijn en geeft een kleine tinteling op je tong.
- Late oogst Gewürztraminer van november 2022 uit het vat heeft een medium zoete smaak met frisse zuren en bloemige aroma’s. Het heeft fijne mineralen en smaken van rijpe peer en citrus. Het is nu al erg lekker, maar ik kan niet wachten om deze uit fles te proberen perfect bij een heerlijk dessert of een salade met peer en blauwe kaas. Nu al zin in!
Nederlands meest bekende wijngaard: de Apostelhoeve
Onze laatste stop tijdens de reis was de rondleiding bij de Apostelhoeve, een van de oudste wijngaarden van Nederland. De Apostelhoeve bevindt zich op de hellingen van de Louwberg in Maastricht en staat bekend om zijn hoogwaardige witte wijnen.
Bij de Apostelhoeve ligt de nadruk op kwaliteit en traditie. De wijngaard wordt gerund door de familie Hulst, die een diepe passie heeft voor wijnbouw en ernaar streeft wijnen te produceren die de unieke kenmerken van hun terroir tot uitdrukking brengen. Ze maken gebruik van traditionele technieken en werken nauw samen met de natuur om wijnen te creëren die een weerspiegeling zijn van hun unieke locatie.
Een blik in de wijnkelder met de vierkante vaten. Rechtsonder de lege rekken: veel wijnen zijn al uitverkocht.
Tijdens de rondleiding viel het gebruik van vierkante roestvrijstalen inox wijnvaten op. Het voordeel hiervan is dat ze minder ruimte in beslag nemen, meer inhoud hebben en via vier kanten te koelen zijn, waardoor je flexibeler bent tijdens het wijnmaken. De wijnen van de Apostelhoeve staan bekend om hun elegantie en complexiteit. Ze hebben een sterke mineraliteit, die een weerspiegeling is van de kalksteenrijke bodems van de Louwberg. De Apostelhoeve experimenteert ook met nieuwe rassen, zoals viognier. Helaas kon ik deze niet proeven omdat alles al op was. We hebben wel drie andere wijnen kunnen proeven, maar helaas was alles uitverkocht en we konden niets kopen.
Geproefde wijnen:
- Auxerrois 2022 is een lekkere frisse en fruitige wijn die lijkt op pinot blanc. De wijn heeft een lichtgele kleur en een bloemig aroma met tonen van perzik, peer en citrus. De smaak is een combinatie van peer, frisse rode appel, perzik en abrikoos, met medium zuren.
- Cuvée XII uit 2022 is een erg bekende en populaire wijn, gemaakt van een blend van 40% müller-thurgau, 30% auxerrois en 30% pinot gris. De wijn heeft een medium gele kleur en een lekkere dikte in het glas. Het aroma is bloemig met tonen van citrus, sinaasappel schil, citroen en mandarijn. De smaak is fris met tonen van sinaasappel en limoen. De afdronk is fijn kruidig met medium (+) zuren.
- De Riesling uit 2022 heeft een lichtgele kleur en is meteen herkenbaar als een erg jonge Riesling. Het aroma is erg fris en fruitig, met veel citrus, limoen en groene appel, en de smaak heeft tonen van citrus en groene appel met medium (+) zuren en een fijne afdronk. Deze wijn is nu al goed te drinken, maar kan zeker ook goed worden bewaard. Volgens de Apostelhoeve is dit de enige wijn die langer dan 4-5 jaar bewaard kan blijven.
Trends in de Nederlandse en Belgische wijnindustrie
De Nederlandse en Belgische wijnindustrie is voortdurend in ontwikkeling. Een van de belangrijkste trends in de afgelopen jaren is de toegenomen focus op duurzaamheid. Veel wijngaarden streven ernaar hun ecologische voetafdruk te minimaliseren door duurzame praktijken toe te passen in hun wijngaarden en wijnkelders.
Een andere belangrijke trend is de toenemende populariteit van biologische en biodynamische wijnen. Consumenten worden zich steeds meer bewust van de impact van hun aankopen op het milieu en zoeken naar wijnen die op een milieuvriendelijke manier zijn geproduceerd.
Daarnaast groeit ook de populariteit van wijnen uit Nederland en België, wat leidt tot een stijging van de verkoop ervan. Hierdoor zijn wijnen soms snel uitverkocht, zelfs voordat de druiven zijn geoogst! Dit zorgt er wel voor dat er steeds meer wijnbouw in Nederland plaatsvindt, waarbij de kwaliteit altijd voorop staat.
Tot slot is er een groeiende interesse in lokale en regionale wijnen. Consumenten willen weten waar hun wijn vandaan komt en zijn geïnteresseerd in het proeven van wijnen die de unieke kenmerken van hun regio weerspiegelen. Dit heeft geleid tot een toename van het aantal kleine, ambachtelijke wijngaarden in Nederland en België.
Toekomst van de Nederlandse en Belgische wijnindustrie
De toekomst van de Nederlandse en Belgische wijnindustrie ziet er rooskleurig uit. Er is een groeiende interesse in Nederlandse en Belgische wijnen, zowel op de binnenlandse als op de internationale markt. De wijnbouwers in deze landen blijven innoveren en verbeteren, en streven ernaar wijnen te produceren die de unieke kenmerken van hun terroir tot uitdrukking brengen.
Bovendien is er een groeiende trend naar duurzaamheid in de wijnindustrie. Steeds meer wijngaarden streven ernaar hun ecologische voetafdruk te minimaliseren en implementeren duurzame praktijken in hun wijngaarden en wijnkelders. Dit is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de kwaliteit van de wijnen die ze produceren.
De Nederlandse en Belgische wijnindustrie hebben een sterke toekomst voor de boeg. Met hun focus op kwaliteit, innovatie en duurzaamheid, zijn ze goed gepositioneerd om te blijven groeien en bloeien in de komende jaren.
Aanbevelingen voor het proberen en kopen van Belgische wijnen
- Als je geïnteresseerd bent in het proberen van Belgische en Nederlandse wijnen, heb ik een paar aanbevelingen. Ten eerste, bezoek een lokale wijnwinkel en vraag de medewerkers om aanbevelingen. Zij kunnen je helpen bij het kiezen van een wijn die past bij je smaak, voorkeuren en budget.
- Ten tweede, overweeg om een wijnproeverij bij te wonen. Dit is een geweldige manier om verschillende wijnen te proeven en meer te leren over de verschillende druivenrassen.
- Ten derde, als je de kans krijgt, bezoek dan een wijngaard in Nederland of België. Dit geeft je de mogelijkheid om de wijnbouwers te ontmoeten, de wijngaarden te zien en de wijnen te proeven in de omgeving waar ze zijn gemaakt.
Conclusie
De Nederlandse en Belgische wijnindustrie is fascinerend en vol potentieel. Van hun innovatieve technieken tot hun toewijding aan duurzaamheid, deze wijngaarden zijn echt uniek. Of je nu een doorgewinterde wijnkenner bent of iemand die net de wereld van wijn ontdekt, ik raad je aan om Nederlandse en Belgische wijnen te proberen. Je zult niet teleurgesteld worden.
🍇🥂Geen enkel culinair nieuwtje missen🍷🍴?
Schrijf je dan hier in
voor onze wekelijkse nieuwsbrief en/of
volg Anne-Wies op
Instagram, LinkedIn of Facebook
*Jeroen Vonk schrijft persoonlijke verhalen en maakt zo op een heldere manier connectie met wijn als ‘wineconnector’ via vinovonk.com. Op instagram doet hij verslag van diverse wijnen. Lees hier de artikelen van Jeroen.
#Jeroen
Geef een reactie