In april wordt jaarlijks in Verona de bekende internationale wijn- en spirits expositie Vinitaly georganiseerd. De 56e editie, die dit jaar van 14 tot 17 april plaatsvond, bracht ruim 4.000 wijnproducenten naar Verona en telde 97.000 bezoekers, waarvan ruim 30.000 kopers en professionals uit 140 verschillende landen. Inmiddels is ook traditie dat voorafgaand aan Vinitaly de twee belangrijkste natuurwijnbeurzen, ViniVeri en VinNatur, plaatsvinden. Italië expert Josje van Oostrom* deelt hier haar ervaringen tijdens deze beurzen. Vandaag deel 1: ViniVeri.

ViniVeri, editie 20

ViniVeri (‘echte wijnen’) trapt op vrijdag altijd als eerste af.  Deze fantastisch georganiseerde beurs vindt plaats in Cerea, zo’n 35 km ten zuiden van Verona. In twee zeer ruim opgezette hallen staan alle producenten per regio gegroepeerd, wat heel fijn werkt. Als bezoeker krijg je naast een proefglas en boekje ook (heel handig) een privé-spuugbakje in een zakje voor om je hals. Dit jaar is de 20^e editie van ViniVeri en worden er naast de reguliere proefmogelijkheden feestelijke extra’s georganiseerd. Deze kan ik helaas niet bijwonen, want het is een logistieke puzzel met de nodige keuzestress om zo optimaal van je bezoek te profiteren en zoveel mogelijk te kunnen doen.

Ik spot de beroemde schrijfster Alice Feiring, die het hoogste aantal boeken over natuurwijn op haar naam heeft staan. Ze is een heldin, dus ik moet even tijd maken om kennis te maken!

Rechts Josje met het handige zakje voor de spitoon samen met natuurwijnboeken schrijfster Alice Feiring

Niet alleen biologisch

ViniVeri is ooit gestart door o.a. Paolo Bea uit Umbrië en de beroemde Barolo producent Giuseppe Rinaldi. (De laatste is helaas overleden maar gelukkig zet zijn dochter Marta de traditie voort). Waar staat ViniVeri?  Kort samengevat: “Het gaat niet om al dan niet biologisch. Het gaat erom een productie in te staat stellen zich volledig uit te drukken en het verkrijgen van een wijn zonder ‘versnellingen’ en stabilisaties, het herstellen van het beste evenwicht tussen menselijk handelen en de cycli van de natuur.”

In totaal zijn er 120 producenten aanwezig waarvan een aantal inmiddels zeer gevestigde namen in de (Italiaanse) natuurwijnwereld: Bea, Vodopivec, Rinaldi, Monte dall’Ora, Maria Pia Castelli, Columbu, Raina, Ronco Severo, Zampaglione, Altura, Eugenio Rosi, Zidarch en Cantina Giardino om er maar een paar te noemen. Uiteraard is vooral Italië vertegenwoordigd, maar de deelname van Slovenië liegt er ook niet om met onder meer de aanwezigheid van EKO-Vino-Suman.

Natuurwijn toen en nu

Het is bij dit soort beurzen alsof ik bij een grote warme familie binnenstap, met uiteraard iedereen groeten en de nieuwe jaargangen proeven. De eerste natuur- en oranjewijn die ooit dronk was in 2011. Toen waren beide termen mij nog niet bekend. Het ging om Ronco Severo uit Friuli waarvan ik prachtig donkergekleurde ‘witte’ wijnen proefde die anders van kleur, geur en smaak waren. Het was ‘iets met schilinweking, maceratie’. De wijnen maakten veel indruk en ik begon ze te verkopen, inmiddels zijn de tijden veranderd- helemaal sinds mijn lange rondreis door de ‘Italiaanse laars’ in 2014. Stefano Novello, de wijnmaker, voelde zich toen nog een outsider, inmiddels staat hij zij aan zij naast Paolo Vodopivec, voorzitter van ViniVeri, die prachtige Vitovska’s in amforen maakt.

Umbrië

Ik wil een mooie volle dag pakken en sta iets na tienen binnen om met Umbrië te beginnen. Een mooie Grechetto proef ik bij bij Paolo Lacopo. Hij heeft ook een rode wijn van een zeer onbekende druif, de grero. Mooi gemaakt. Wel met houtrijping wat niet mijn ding is. Houtrijping is opvallend bij de wijnen uit de Marken. Die hebben veelal houtrijping, ook de witte Verdicchio. Uit Umbrië proef ik nog een mooie witte Trebbiano Spolentino van Cantina Ninni. Raina uit Montefalco is een garantie zowel voor sappig wit van grechetto en trebbiano met schilweking als mooi rood van sagrantino. Bij Paolo Bea staat helaas niemand achter de proeftafel, maar ook zij hebben mooie Sagrantino’s.

Campania, van Fiano tot Aglianico

Een duik in Campania kan niet uitblijven. De wijnmakers uit Irpinia heb ik zelf bezocht. Zampaglione Don Chisciotte maakt een heerlijke Fiano van een wijngaard op zo’n 750 meter, wat mooie zuren en een elegante frisheid geeft. De schilinweking is vrij kort, er was een mooie mini verticale te proeven van verschillende jaargangen. Daarnaast staat Pasquale van Casebianche uit de Cilento. Hij heeft een breed gamma met een paar overheerlijke ‘rifermentati’ ofwel ‘petnats’ op basis van fiano voor de wit en aglianico voor de rosé. Onweerstaanbaar met mooi weer! Hij maakt ook een mooie droge Fiano, gerijpt in amforen. Ik proef een uit 2008 die nog prachtig is.  En dan zijn er nog steeds mensen die denken dat natuurwijn niet kan ouderen… Casa Brecceto maakt mooie Greco en Piedirosso. Boccella zit op 600 -800 meter hoogte en maakt een Taurasi, ofwel Aglianico van 50-60 j oude stokken.

Friuli, bijzondere wijnen uit de Karst

Friuli is verplicht: hier teveel moois om over te slaan. Matej Skerlj bevindt zich in de Karst, een uniek rotsachtig, kalkrijk plateau dat zich uitstrekt langs de oostgrens van Friuli Venezia Giuliu. Op 250 m hoogte maakt hij prachtige Vitovska en Malvasia Istriana, 3 weken schilinweking en een jaar houtrijping en een rode wijn van de terrano druif. Prachtige elegante wijnen van een sympathieke jonge wijnmaker.
Paolo Vodopivec bevindt in zelfde gebied, maar beperkt zich uitsluitend tot de vitovska druif die hij rijpt in Georgische amforen ofwel ‘Quevri’. Benjamin Zidarich, ook in de Karst,  heeft niet alleen zijn ‘cantina’ uitgegraven in de grotten, maar ook een eigen container laten maken van steen om wijn in te laten rijpen. Op de foto hieronder zijn wijnen, inclusief wijnkoeler van het steen waar ook een van zijn wijnen in rijpt.

Ronco Severo uit Prepotto noemde ik al; Stefeno werkt o.a. met pinot grigio waar hij een mooie Ramato van maakt. De friulano druif is altijd mooi, en qua rood werkt hij met de schioppetino en maakt ook een stevige Merlot.  Dario Princic zit in Gorizia, dus ribolla gialla is de druif, evenals tocai friulano.

Liguria, van Vermentino to Rossese di Dolceaqua

Bij Liguria, zeg ik nog even dag bij Selvadolce, die in de omgeving van Dolceaqua biodynamisch werkt. Hij maakt er een mooie witte Vermentino en Pigato. Maar ook uiteraard Rossese di Dolceaqua, een rode wijn voor wie van fris, elegant rood houdt. De rosesse druiven voor deze wijn komen van steile terrassen tot zo’n 600 meter.

Veneto: bubbels

Uit de Veneto is het leuk om weer even de ‘Bolle Bandite’ te proeven van Carolina Gatti, een heerlijke rifermentato op basis van de glera druif. Deze wijn mag geen Prosecco meer mag heten, want de wijn voldoet niet aan de standaard parameters qua smaak e.a., vandaar de naam ‘Bolle Bandite’. Uit Valdobbiadene ontmoet ik nog een interessante wijnmaakster waar ik veel verschil in terroir kan proeven. Interessant. Zij is nog op zoek naar importeur, evenals enkele zeer goede Lambrusco producenten.

Fenomenale dessertwijn tot besluit

Eind van de middag sta ik buiten, het is heerlijk weer, even te praten met Vanna Mazzon, de Sardijnse wijnmaakster van de fenomenale oxidatieve dessertwijn Malvasia di Bosa van Cantina Columbu. Zij werken met flor en hebben een klassieke zoete dessertwijn die aangenaam is. De oxidatieve versie echter is voor mij van een andere planeet. Zo mooi gelaagd en de combinatie van de zoute, nootachtige tonen met het zoet is weergaloos. In Bosa breng ik overigens soms met een klein groepje een bezoek aan de cantina en doen we een proeverij. Je kan dan kiezen uit thema’s met chocolade, met kazen e.a. Zeer aan te bevelen!

🍇🥂Geen enkel culinair nieuwtje missen🍷🍴?
 Schrijf je dan hier in
voor onze wekelijkse nieuwsbrief en/of
volg Anne-Wies op
Instagram, LinkedIn of Facebook

*Josje is Italiaans sommelier en zowel Italian Wine Ambassador als Italian Wine Scholar. Zij reisde heel Italië door om wijnmakers te bezoeken. Onderweg raakte zij ‘bekeerd’ tot de natuurwijn en verzorgt wijnkaart/import advies, cursussen, studiereizen en events. Check haar website: divinonatura.nl en lees hier de artikelen van Josje.

#josje