Libanese wijnen: ‘Now we make wine, not war!’

Libanon heeft een eeuwenoude historie op het gebied van wijn maken. In het Oude Testament wordt er al over wijn gesproken. Het was later in Cana, in het zuiden van Libanon, dat Jezus water in wijn veranderde. Door de vele oorlogen echter waarbij Libanon was betrokken is de wijnbouw maar heel langzaam tot bloei gekomen. Maar die groei is niet te stoppen, want, zoals de ambassadeur van Libanon in Nederland zegt: “We stopped making war, now we make wine!”

Libanese wijnen, de stand van zaken

En hoe staat het dan nu met de Libanese wijnen? Nou, best wel goed én interessant, blijkt uit de proeverij en presentatie. Libanon is een klein land (10.452 km2) en telt ongeveer 4 miljoen inwoners. Het ligt aan de uiterste oostkust van de Middellandse Zee. In het zuiden grenst het aan Israël en in het oosten en noorden aan Syrië. Tussen 1993 en 1997 bedroeg het aantal hectare wijngaarden in Libanon totaal zo’n 600 hectare. Daarna volgde een explosieve groei en is inmiddels 2000 hectare bestemd voor de wijnbouw. 1997 was ook het jaar dat de ‘Union Vinicole du Liban’  (UVL) werd opgericht met als doel het imago van Libanon als historisch wijnland te versterken en promoten. Waren er dat jaar slechts 3-4 wijnbedrijven bij het UVL aangesloten, inmiddels zijn dat er al 26.

Batroun en Mount Lebanon 

Libanon ligt op de 34ste breedtegraad, gelijk met de meeste zuidelijke Mediterrane wijngebieden. Het land is onderverdeeld in vier wijngebieden. De bekendste is wellicht de Bekaa Vallei, goed voor 80% van de Libanese wijnproductie. Het meest noordelijk ligt de Batroun regio, waar pas tussen 2005 en 2010 de eerste wijnstokken werden geplant. Doordat de wijngaarden dicht bij de Middellandse zee liggen en zich op grote hoogte bevinden (tot 1.200 m boven zeeniveau) is het hier redelijk koel en genieten de druiven van een lang groeiseizoen waarin ze voluit kunnen rijpen. De bodem in Batroun bevat vooral kalksteen en klei. Ten zuiden van de Batroun regio ligt Mount Lebanon, met dezelfde klimatologische omstandigheden. Hier echter bevat de bodem meer klei dan in Batroun. Een bekende winery in Mount Lebanon is Château Musar.

Jezzine en de Bekaa Valley

In het zuiden bevindt zich de nieuwste wijnregio Jezzine met een heel diverse bodemsamenstelling waaronder kalk, mergel en alluviaal en vulkanisch gesteente. Het verschil tussen dag- en nacht temperatuur is 10-15 graden, waardoor de druiven hun frisheid bewaren. In dit gebied is (nog?) slechts één wijnbedrijf (Karam Wines) gevestigd. Zoals eerder gezegd is de Bekaa Vallei goed voor 80% van de Libanese wijnproductie. Deze vallei ligt ten oosten van Mount Lebanon en grenst in het westen aan buurland Syrië. De bodem bestaat voornamelijk uit kalk en stenen, wat goed water doorlatend is. Hierdoor komen bijna geen (schimmel) ziektes voor en is irrigatie niet nodig: er is een constante ‘underground reserve’ door het smeltwater van de besneeuwde bergtoppen.

Druiven in Libanon

Veel bekende druivenrassen kom je tegen in Libanese wijnen: cabernet sauvignon, syrah, merlot, chardonnay…. Daarmee volgt Libanon de vraag van ‘de markt’. Met het gebruik van eikenhout wordt de ‘new world wine style’ nagebootst waar kennelijk veel vraag naar is. Maar dan wel veelal met aparte blends zoals cabernet sauvignon samen met syrah. De wijnwet in Libanon is immers (nog) niet zo streng als in Europa. Toch is er ook een beweging die zich sterk maakt voor het gebruik van de autochtone druivenrassen van Libanon, waaronder de witte obeidy en merwah. “Deze druiven moeten gelijk staan aan ‘WIJN UIT LIBANON’, aldus onze presentator, eigenaar en wijnmaker Touma van Chàteau St. Thomas. Ze blijken door recente studies, in tegenstelling tot wat in de ‘druivenbijbel’ van Jancis Robinson staat, niet verwant aan respectievelijk chardonnay en sémillon, maar echt authentieke Libanese druivenrassen.

En dan… Libanese wijnen proeven! 

Eerst maar eens op zoek naar de wijnen van merwah en obeidy! 

Merwah

Merwah is vooral bekend als tafeldruif en als basis voor Arak, en Libanees destillaat. Of het een tafeldruif wordt of in wijn terecht komt wordt met name bepaald door de manier waarop de druivenstokken worden geleid, leer ik deze middag. In wijn wordt hij meeste gebruikt om te blenden. Mijn eerste kennismaking met een wijn van alleen merwah is met die van het bekende huis Château Ksara. Hij is wat aan de harde kant, heeft wit fruit, maar daarnaast de grassigheid van sauvignon blanc en het bittertje van viognier.  Koel gedronken een lekker zomerse en ongecompliceerde wijn.

Obeidy

Deze druif was meer present deze middag, ware het voornamelijk in blends. Ik proefde hem ‘sec’ van Domaine Wardy (importeur: Libanesewijnen.nl) en Château Thomas (importeur: Karakter Wijnimport) Prettige wijnen met een aromatisch karakter dat aan muscat doet denken.

Merwah en Obeidy in blends

Mooie blends proefde ik bij Château Thomas (sauvignon blanc, viognier en obeidy), Ixsir (obeidy, muscat en viognier, importeur: Wijnimport J. Bart), Domaine Wardy (obeidy, sauvignon blanc, chardonnay, muscat en viognier). Rond, aromatisch en fris zijn de gemene delers.

Chateau Musar

De meest bekende en gelauwerde blend van  obeidy (2/3) en merwah (1/3) is toch wel die van Chateau Musar. Deze wijn (de 2008 stond vandaag op de proeftafel) fermenteerde op Frans (Nevers) eiken barriques en rijpte vervolgens 9 maanden op eikenhouten vaten, gevolgd door een kelderrijping van niet minder dan 7 jaar! In de neus (nog) gesloten, sappig, kruidig en hout duidelijk aanwezig maar mooi geïntegreerd.

En ook… mooi Libanees rood

Chateau Khoury

Hier maakte ik kennis met oenoloog Jean Paul El Khoury. Zijn studie volgde hij in de Champagne. Hij werkt niet veel met merwah, maar denkt dat die druif, door zijn hoge acitiditeit, perfect kan zijn voor een mousserende wijn. De wijnen op de proeftafel (verschillende blends) zijn sappig en rond met mooi geïntegreerd hout. Mijn favoriet hier is de Perseides, een wijn van 50% syrah, 25% cabernet sauvignon en 25% merlot die 18 maanden hout heeft gehad: heerlijk sappig, rond, kruidig met mooie houttonen.

Wijnmaker Jean Paul El Khoury en echtgenote Mariette

Karam Wines

Bij Karam Wines laat de zoon van een van de twee oprichters van het bedrijf de wijnen proeven. Syrah, cabernet sauvignon en merlot voeren de boventoon in de blends, maar opvallend is dat hier ook de druivenrassen norton en touriga nacional wordt gebruikt. Beiden in een blend, maar de laatste ook puur. “Het klimaat bij ons is gelijk aan dat van de Douro-streek in Portugal, dus touriga doet het bij ons ook goed”, aldus de wijnmaker in spe (in september eb. De wijn is sappig, met donker fruit en milde vanilletonen door de rijping van 6 maanden op oude eiken vaten.

John Habib Karam, Manager en toekomstig wijnmaker bij Karam Winery

Atibaia Boutique Winery 

Zeer te spreken ben ik ook over de wijnen van boutique winery Atibaia. Van 5 hectare wijngaarden worden slechts 12.000 flessen per jaar geproduceerd. De eerste wijnstokken werden in 2005 geplant, de eerste oogst was die van 2009. Op de proeftafel de Atibaia 2012 en 2011. De eerste is wat gesloten in de neus maar in de mond veel donker fruit, sap en behoorlijk wat hout. Dat blijft allemaal heel lang na. Mooie wijn! De 2011 is wat minder gul en strakker met meer zuren. “Looking for an importer” lees ik in het proefboekje. Dus… importeurs….

Jennifer Massoud, Business Development Manager en dochter van eigenaar van Atibaia Winery

Chateau Musar 

En toch ook nog even terug naar Château Musar voor de rode wijn. Naast de Musar Jeune Red en de Hochar Père et Fils Red staan er 2 jaargangen Chateau Musar naast elkaar open: de 2011 en 2003. De ‘Jeune’ is gemaakt van jongere stokken en is sappig met een medicinale kruidigheid. De Père et Fils is heel kruidig in de neus en komt (wellicht daardoor) in de mond wat ‘dun’ over. Of ‘elegant’ is misschien een beter woord. Chateau Musar wordt gemaakt van cinsault, carignan en cabernet sauvignon. De druiven worden apart in cementen vaten gevinifieerd en na een rijping op Frans eiken worden de wijnen 2 jaar na de oogst geblend en pas 7 jaar na de oogst op de markt gebracht. Ongeklaard en ongefilterd. De 2011 is, zoals je kunt verwachten, nog heel erg gesloten. “It’s a baby” aldus wijnmaker Gaston Hochar. Dat de wijn tijd nodig heeft om te rijpen proef ik in de 2003. Die is echt mooi op dronk nu, rijpe kersen, dadels, mild hout.

LINKS: 

Meer over Libanese wijnen? www.lebanonwines.com

Organisatie van deze proeverij was in handen van Melman Communications (die dat geweldig deed! Inclusief VEEL spitons op handige plekken!)

🍇🍷🍴Geen enkel culinair nieuwtje missen? Schrijf je dan hier in ✏ voor onze wekelijkse nieuwsbrief!