Een verhaal over barriques en amforen, domaines en een coöperaties, terroirs en techniek, Caladoc en Bourboulenc. Maar ook over jeu de boules, fietsen door de wijngaarden en bikini-wijnen die niet meer mogen. Ik neem je ‘even’ mee…

In oktober vertrekt een ‘klein maar fijn’ gezelschap wijn- en foodschrijvers/journalisten voor een kort tripje naar de Franse Languedoc-Roussillon wijnregio. Emilia Koostra, Makelaar in Wijn bij Kloos Vins France, neemt ons, samen met haar rots in de branding Jason, mee naar enkele van ‘haar’ domaines.

Domaine Brial

Ons eerste bezoek is aan Domaine Brial, met meer dan 200 aangesloten leden, geen kleine coöperatie. De coop is opgericht in 1923 en vierde vorig jaar dus haar 100-ste verjaardag. Een aantal wijnboeren besloot tot de oprichting omdat de Languedoc wijnregio toen een niet al te beste reputatie had. Die wilden ze omhoogtillen door samen te werken en van en met elkaar te leren. Dat is zeker gelukt, gezien de faciliteiten (onder meer een optisch sorteer apparaat) die we aantreffen en de wijnen die we hier gaan proeven.

De coop kan over 2.100 ha aan wijngaarden beschikken. Alle leden wonen in of om het dorp, waardoor ze hecht met elkaar verbonden zijn. Niet alle leden leven uitsluitend van de opbrengst van hun druiven: ook pistaches, amandelen en olijven zijn belangrijke producten in deze regio.

Duurzaamheid en arbeidswelzijn

Domaine Brial was de eerste in de regio die eigen wijn ging bottelen. Dat was in 1965. Domaine Bridal werd een merknaam, in plaats van een familienaam, wat gebruikelijk was. Inmiddels produceert men niet alleen wijnen op fles, maar steeds belangrijker worden ook de BIB wijnen. Er wordt zoveel mogelijk duurzaam gewerkt, van de druivenstok tot de fles. Zo gebruikt men minder chemicaliën in de wijngaard en winery, probeert men te werken met lichtere flessen en maakt men voor de verpakkingen gebruik van gerecycled karton. Ook wordt gezorgd voor goede arbeidsomstandigheden. Zo worden onder meer yoga en fysiotherapie aangeboden voor wie dat nodig heeft.

Wijnmaker/oenoloog is een dame: Agnes Arquier. Al meer dan 20 jaar is zij aan het bedrijf verbonden. Begonnen als stagiair is zij sinds 2018 de echt verantwoordelijke. Ze werkt samen met 4-5 collega’s en houdt van experimenteren. Dat zien we in de winery, waar we eiken vaten zien naast roestvrijstalen en vaten van kunststof en beton naast amfora’s van klei. Maar ook één van… hout, Perle genaamd!

Wijngaard bezoek: Cres Petit

Door goed te zorgen voor de omgeving – planten, dieren etc. – doen de leden van de coop hun best het eco-systeem in leven te houden. Een van de leden, Pierre Fons, neemt ons mee naar de wijngaard Cres Petit. Hij laat zien dat in de kalkrijke bodems gaten zijn ontstaan waar op een natuurlijk manier water wordt opgevangen. Via een even natuurlijke weg loopt het water langzaam naar beneden. Mede daardoor vindt je hier dan ook verschillende terroirs. Ondanks moderne technieken wordt de historie als een belangrijk item gezien. Zo worden de historische muren in de wijngaarden bewaard die bedoeld waren om dieren uit de wijngaarden te weren. Ook oude herdershutten zijn bewaard gebleven (zie rechterfoto).

Bikini-wijn

En dan de bikini-wijn… Al 25 jaar brengt Domaine Brial een wijn uit met elk jaar een andere bikini op de fles. 20 jaar geleden kwamen feministische dames daartegen in opstand. Ze bekogelden ondermeer de etalages van winkels die de flessen in de etalage hadden met zwavel. Inmiddels zijn ‘de tijden’ veranderd en brengt de coop de wijn niet meer op de markt als ‘sexy’, maar als ‘gezellig met je vrienden op het strand’. En de streepjes die de borsten aangeven zijn weggelaten…

Bikini rosé Domaine Brial: zoek de verschillen

Domaine Brial, de proeverij

Biniki Rosé 2023
Voornamelijk syrah met een vleugje muscat. Alc 13%, korte maceratie. Droog, fris, niet heel veel fruit.

Calcia Rosé 2023
Còtes du Roussillon. Een blend van syrah en mourvèdre. Alc 12%. Sappig, meer fruit, perzik.

Dom Brial Muscat Sec 2023
Een blend van muscat d’Alexandrië en muscat à petit grains. Vroeg geplukte druiven om frisheid te bewaren. Geen uitgesproken muscat-neus. Droog, mooi bittertje. Lekker bij Aziatisch eten, sushi, sashimi.

Dom Brial Les Camines 2023
Côtes Catalanes IGP. 50% viognier en 50% grenache blanc. Alc 13%. Droog, vol, wit fruit, vlierbloesem.

Dom Brial Echinops 2023
Côtes Catalanes IGP. Grenache blanc, roussanne, rolle. Alc 12,5%. Echinops is een blauwe distel, een plant die je veel ziet in en om de wijngaard. Romig mondgevoel, niet heel complex. Elegant, sappig. Verfijnd bittertje.

Dom Brial L’Entreinte 2022
Côtes du Roussillon AOP. 40% syrah, 30% grenache noir, 15% mourvèdre, 15% carignan. Alc 14%. Geen houtrijping. Donker fruit, sappig, tannines iets drogend.

Dom Brial Mirade 2021
Côtes du Roussillon Villages. Ook hier geen houtrijping. Donker fruit, stevige jongen. Tijd nodig.

Dom Brial Confidentelle 2022
Côtes du Roussillon Villages. 60% Syrah, 40% grenache noir. Alc 16%. Hele druiventrossen, 6-8 maanden in de amforen van klei die we in de kelder zagen. Alc 16%. Sappig, rood, donker fruit. Fijn glas.

Crest Petit 2016
Côtes du Roussillon Villages. 80% Syrah, 20% grenache noir, 15 maanden in nieuw eiken barriques. Alc 14,5%. In de neus (nog) gesloten). Rijp donker fruit, leer. Tannines ferm en beetje drogend. Heeft nog tijd nodig?

www.dom-brial.com

Le Garde Manger, Rivesaltes

We sluiten deze interessante dag af met een even interessant (en heerlijk!) diner bij brasserie Le Garde Manger in Rivesaltes. We genieten van een bijzonder aperitiefje (Rivesaltes Ambré gemixt met tonic), gevolgd door een opeenvolging van heerlijke authentieke smaken en fijne wijnen. Als afsluiter een dessert begeleid door een Rivesaltes Tuilé en twee Rivesaltes Reserve’s uit resp. 1969 en 1999. Ik ben fan.

Cellier des Demoiselles

De tweede dag van ons bezoek start wederom bij een coöperatie. Deze keer echter bij een veel kleinere: het gaat hier slechts om 430 ha, bewerkt door 15 families. De winery bestaat al sinds 1914, maar de naam, Le Cellier des Demoiselles, is pas in 197o aan de coop gegeven. Het is een eerbetoon aan de jonge vrouwen uit het dorp die tijdens de Eerste Wereldoorlog niet alleen hun mannen vervingen die naar het front waren gegaan, maar ook op andere manieren een diepe stempel drukten op geschiedenis.

Klimaatveranderingen

Er wordt hier van oudsher voornamelijk witte wijn geproduceerd en in mindere mate rosé en rood. De wijngaarden bevinden zich om 100-300 m boven zeeniveau. Ook hier heeft men te maken met klimaatsveranderingen. “Er valt hier minder regen dan in de Sahara”, aldus onze gastheer, directeur Anael Payrou. Het probleem zijn vooral de plotselinge veranderingen elk jaar. Zo had men dit jaar 20% minder oogst door de droogte. Men probeert dit op te lossen door anders te snoeien en te experimenteren met andere druivenrassen. Ook plant men de stokken verder uit elkaar, zodat de stokken per stuk in verhouding meer water krijgen. Daar is discussie over, maar zo is de keuze van deze winery.

De wijnen zijn vooral licht en soepel, moderne wijnen met een goede prijs/kwaliteitsverhouding, met het oog op een nieuw, jong publiek. In lijn hiermee probeert men ook het alcoholgehalte lager te houden: zo’n 11%. Eerder plukken en een gistsoort gebruiken die minder alcohol veroorzaakt helpen daarbij.

Dat de coop zich ook sociaal goed opstelt blijkt aan het tuintje dat zich op het terrein bevindt. Dat wordt bewerkt door kinderen van de school aan de overkant van de winery. Er staan voornamelijk hybriden zoals souvignier gris aangeplant.

Cellier des Demoiselles, de proeverij

Bourboulenc L’Envol 2023
Pays d’Oc. 10.000 flessen. Alc 11%. Fris, verfijnd, mooi bittertje. Bij seafood, aperitief.

Domaine des Vals Parcelles 2023
Marsanne en grenace blanc. AOP Languedoc, de enige AOP Languedoc die de coop produceert; Druivenstokken op 150 m hoogte, van één familie: Famille Cabal, zoals ook op het achter-etiket staat vermeld. Alc 12,5%. Wit fruit, tikje spicy neus, fris rond.

Blanc Demoiselles 2023
AOP Corbières. De eerste die de winery maakte. Voornamelijk macabeau, aangevuld met grenache blanc, marsanne en bourboulenc. ‘Vendanges Manuelles’. Alc 13%. Ook van de Famille Cabal. Licht aromatisch, fris, tikje zilt.

Rosé Caladoc 2023
Pays d’Oc. ‘Élaboré par Nadine, Vigneron Coopérateur’. Alc 13%. Heel erg bleek van kleur. Sappig, romig, beetje rood en donker fruit.

Rosé Domaine des Vals Parcelles 2023
Grenache en syrah. Alc 13%. Iets meer kleur dan de vorige rosé. (Beide rosé’s zijn gemaakt met directe persing). Droog, tikje spicy. Meer ‘wijn’ dan rosé? Bittertje na.

Rosé Des Demoiselles 2023
Cinsault, grenache noir en syrah. Franck Picard, Vigneron Coopérateur. Alc 13%. Ook heel licht van kleur. Fijne, geurige neus. Sappig, rood fruit, perzik. Mooi bittertje na.

Vieux Carignan 2023
Van meer dan 50 jaar oude stokken. Deels (30%) maceration carbonique. ‘Élaboré par Alex, Vigneron Coopérateur’. Alc 14%. Sappig, rood en donker fruit, licht.

Rouge Demoiselles 2023
AOP Corbières. Syrah en grenache noir. Hugues Maurin, Vigneron Coopérateur. Alc 14%. Rond, vol, donker fruit, frisse zuren.

Boutenac des Demoiselles 2021
AOP Boutenac, N°6851. Oude stokken carignan, grenache noir en syrah. Gemiddelde leeftijd wijnstokken 60 jaar. Tot nu toe hebben alle geproefde wijnen geen hout gehad. Ook deze niet. Alc 14%. Veel fris donker fruit, ronde tannines, lange finish, fijn glas.

La Rebelle Rouge 2023
Zoals het label zegt: slechts 11% alc. Lekker fruitige neus, sappig, lood fruit, fris zuur, tikje groenig.

Cellier des Demoiselles, enkele van de geproefde wijnen

Sexy wijn bij heerlijke lunch

Na deze proeverij wordt ons een heerlijke lunch aangeboden, bestaande uit kaasjes en lokaal geproduceerde charcuterie waaronder heerlijke rillettes en paté met als klap op de vuurpijl home-barbecued kippenbouten. Erbij?

Ook hier een sexy wijn, nog ‘erger’ dan de ‘bikini-wijn’: blote borsten op het etiket. Mag ook niet meer, vooral ivm de export naar onder meer Amerika. Dus het label gaat gewijzigd worden. Gelukkig de wijn niet want deze Deze wijn is een ode aan Valeria Messalina (ca. 20–48 n.Chr.), meestal gewoon Messalina genoemd, een Romeinse keizerin en de derde vrouw van keizer Claudius. Ze staat bekend om haar tumultueuze leven vol intriges en machtsmisbruik, en wordt vaak herinnerd vanwege haar vermeende losbandigheid en politieke manipulaties. Sommige bronnen, vooral geschreven door vijandig gezinde antieke schrijvers zoals Tacitus, Suetonius en Juvenalis, schilderen haar af als een vrouw met ongekende seksuele appetijt. Dit beeld is waarschijnlijk overdreven en deels gevormd door politieke propaganda.

Maar hoe het ook zij: het is een spannende, mooie wijn! Of juist daarom ;-)? Over de wijn: AOP Boutenac. Syrah en carignan. De enige wijn die we proeven die hout heeft gehad: 12 maanden deels 1-2-3e jaars. Alc 15%. Sappig, donker fruit, ronde tannines. Mooi glas! En een mooie afsluiter van dit, ook weer zeer boeiende, bezoek.