Welke wijn is lekker bij kaas? Dat is een lastige vraag. Er zijn immers zoveel soorten kaas! Daar past niet één wijn bij. Maar hoe kies je dan een wijn die lekker is bij je favoriete kaasje? Om een en ander enigszins overzichtelijk te maken gaan we eerst eens kijken in welke soorten je kaas kunt onderverdelen.

Witschimmelkazen

Dit zijn kazen met, de naam zegt het al, een witte schimmellaag aan de buitenkant. Die schimmellaag ontstaat doordat tijdens de bereiding van de kaas een speciale schimmelcultuur wordt toegevoegd die tijdens juiste rijpingsomstandigheden voor een mooie, witte schimmellaag zorgt.

Enkele voorbeelden van witschimmelkazen zijn Camembert, Brie, Chaource, Boursault, Delice te Bourgogne, Saint Aubin en Saint Marcellin.

Blauwschimmelkazen

Het zal je niet verbazen dat ook hier de naam al verraadt over welke soort kaas we het hier hebben: blauwschimmelkazen zijn dooraderd met een blauwe schimmel. Die wordt aan de melk toegevoegd. Tijdens de rijping worden de kazen doorboord met dunne pennen zodat de schimmel lucht krijgt en zich kan ontwikkelen. Deze soort wordt daarom ook wel blauwaderkaas genoemd.

Enkele voorbeelden van blauwschimmelkazen zijn Roquefort, Bleu d’Auvergne, Gorgonzola, Blue Stilton en Cabrales.

Roodbacterie/Roodflora kazen

Deze soort wordt ook wel ‘roodschimmel kazen’ genoemd, maar dat klopt niet helemaal: de rode korst wordt niet veroorzaakt door een schimmel, maar door een bacterie. Omdat ‘bacterie’ niet zo lekker klinkt, wordt dit soort kazen ook wel als ‘roodflora’ kazen aangeduid. De korst ontstaat doordat tijdens de rijping de kazen regelmatig worden ‘gewassen’ met pekelwater, eventueel gemengd met een speciale alcoholische drank. Daarom staat deze categorie kazen ook nog onder een vierde naam bekend: ‘gewassen korst kazen’.

Enkele voorbeelden van roodflora kazen zijn Époisses, Fromage des Chaumes, Langres, Doruval, Taleggio en Munster.

Vlnr: Camembert, Blue Stilton, Roodflora kaas

Harde kazen

Dit zijn kazen met een stevige structuur en zeker niet meer smeerbaar zijn. Vaak zijn ze meer dan slechts een paar maanden oud.

Enkele voorbeelden van harde kazen zijn Oude Boerenkaas, Parmezaanse kaas, Gruyère, Remeker, Oude Nagelkaas, Cheddar, Reypenaer, Leerdammer en Tête de Moine. 

Halfharde kazen

Dit zijn kazen die redelijk stevig zijn maar nog niet zo stevig als harde kazen.

Enkele voorbeelden van halfharde kazen zijn Fontina, Vacherin, Tomme de Savoie en Morbier.

Vlnr: Enkele halfharde ‘Tommes’, harde Gruyère en twee harde Nederlandse kazen

Verse kazen

Verse kazen worden, zoals ook hier de naam aangeeft, zo vers mogelijk na de bereiding verkocht en rijpen dus niet door. Ze zijn over het algemeen goed smeerbaar.

Enkele voorbeelden van verse kazen zijn Mascarpone, Boursin, Ricotta, Mozzarella, Feta en Mon Chou.

Vlnr: Verse kazen: Mozzarella, Feta, Ricotta

En nog meer verschillen…

Nu we de kazen een beetje hebben gegroepeerd zijn we er nog niet. Want binnen elke groep zijn ook weer verschillen. Is de kaas gemaakt van koe- geiten- of schapenmelk? En als we dat weten: van gepasteuriseerde of rauwe melk? En is de schimmel heel pittig of juist niet? Kazen van geiten- en schapenmelk zijn, net als kazen van rauwe melk, vaak wat meer uitgesproken van smaak. En je kunt je misschien voorstellen dat bij een pittige Roquefort een andere wijn beter past dan bij een heel zachte Gorgonzola.

Daarnaast hebben we te maken met het zuur en zout van een kaas en de tannines in een wijn. Die willen nog wel eens botsen. Omdat rode wijn (meer) tannines bevat dan witte wijn is het combineren van kaas met een rode wijn lastiger dan met een witte wijn.

Wijn bij kaas: proef op de som

Maar help! Hoe kies ik dan de juiste wijn bij de juiste kaas? Zoals je hebt begrepen is dat nog niet zo eenvoudig. Want naast wat hierboven allemaal staat geschreven is er natuurlijk ook jouw eigen persoonlijke smaak. En daaraan valt niet te twisten. Dus probeer eens wat verschillende wijnen met verschillende kaasjes. Begin dan met de zachtste, meest milde kaas en een niet te zware wijn. Proef eens een witte en een rode wijn naast elkaar met een bepaald kaasje. Of een paar heel verschillende kaasjes met slechts één bepaalde wijn. Je zult verrast zijn over wat de diverse combinaties doen in je mond.

Wijn bij Kaas Tips

Om je een beetje houvast te geven heb ik hieronder wat Kaas & Wijn tips waar ik zelf vrolijk van word op een rijtje gezet.

Wijn bij kaas tip 1: zelfde streek

Als een wijn en een kaas uit dezelfde streek komen passen ze vaak goed bij elkaar. Denk aan maar eens Munster & Gewürztraminer, Chaource & Champagne, Sainte-Maure de Touraine & Sancerre, Zwitserse kazen met Zwitserse Chasselas, Provençaalse geitenkaasjes met een Provençaalse rosé.

Vlnr: Harde Zwitserse kazen en Chasselas, geitenkaasjes uit de Loire en Sancerre, Provençaals geitenkaasje en Provençaalse rosé

Wijn bij kaas tip 2: licht vs zwaar

Kies een lichte wijn bij een milde kaas en een wat stevigere bij een harde kaas. Denk in het eerste geval aan een Italiaanse Pinot Gris, Duitse Silvaner of een Pinot Blanc uit de Elzas. Als je liever rood hebt kunnen een frisse wijn uit de Beaujolais (gamay) of een jonge Pinot Noir goed combineren. Stevige kazen zoals Parmezaan of oude Boerenkaas vragen om een stevige rode wijn. Een Cabernet Sauvignon, Barolo of Rioja. Liever wit? Kies dan voor een volle, houtgelagerde Chardonnay.

Wijn bij kaas tip 3: zoet en zout

Kies een zoete wijn bij een zoute, pikante blauwschimmelkaas. Een klassiek voorbeeld is Blue Stilton en rode Port, dat blijft een gouden combinatie. Maar edelzoete wijnen zoals een Duitse Beerenauslese, een Franse Sauternes, een Elzasser Vendange Tardive of een andere ‘dessertwijn’ kan ook heel goed combineren met het zout van de kaas. Liever rood? Kies dan voor het eerdergenoemde glas port (een LBV of Vintage port) of een stevige rode wijn uit de Nieuwe Wereld: die hebben vaak (de indruk van) een ‘zoetje’. Een Californische Zinfandel of een Australische Shiraz.

Wijn bij kaas tip 4: met of zonder korst

Binnen de groep van de roodbacteriekazen is het verschil groot door de smaak van de korst. En of je die mee-eet. Dat laatste doe je bijvoorbeeld niet bij Port Salut waardoor de smaak van de kaas heel zacht is. Een Époisses daarentegen is gewassen met een eau de vie, aldaar genaamd ‘Marc de Bourgogne,’ wat hem een heel pittig karakter geeft. Kies bij de milde kazen een wat neutralere wijn zoals een Pinot Blanc, Pinot Gris of een Italiaanse Trebbiano. Rood: een Gamay uit de Loire of Beaujolais. Bij kaasjes zoals Époisses passen heel goed een halfdroge Riesling of een stevige Chardonnay en bij Munster, zoals eerder genoemd, een aromatische Gewürztraminer. Rood? Zou ik bij Munster persoonlijk niet zo snel doen, maar een rijpe Bourgogne bij Époisses kan een goede combi zijn.

Wijn bij kaas tip 5: niet altijd port

Kies bij twijfel, of bij een kaasplankje met verschillende soorten kaas, niet voor het geijkte glas rode port, tenzij het allemaal stevige, pikante kazen zijn. Rode port en jonge geitenkaas bijvoorbeeld zijn geen vriendjes. Beter kies je dan voor een niet te droge, volle witte wijn zoals een niet te vette Chardonnay, een elegante Riesling of een frisse Grüner Veltliner. Enne een fijne Brut NV Champagne… die gaat bijna overal goed bij!

Wat is jouw favoriete combi?
Laat het me weten in een reactie onder dit artikel!

Geen enkel culinair nieuwtje missen?
Schrijf je dan hier in 
voor onze wekelijkse nieuwsbrief
en/of volg Anne-Wies op
Instagram, LinkedIn of Facebook