Wat doe jij als je in Venetië uit de trein stapt? Waarschijnlijk loop je gelijk de brug over naar het historische centrum? Of je pakt de Vaporette om je naar je hotel of favoriete bezienswaardigheid te brengen? Maar weet je dat er zich direct naast het station een heel bijzondere tuin bevindt? Een ‘geheime tuin’ inclusief… wijngaard!

Mystieke Tuin in Venetië

De ‘geheime tuin’ achter de Santa Maria di Nazareth-kerk in Venetië, ook wel bekend als de Mystieke Tuin van de Ongeschoeide Karmelieten, is een bijzondere spirituele plek die gebaseerd is op het werk Het Innerlijke Kasteel van de heilige Teresa van Ávila. De tuin werd in 2014 gerestaureerd en is ontworpen als een symbolische reis van de ziel naar God, verdeeld in zeven ‘scènes’ of bloembedden, elk met een diepgaande spirituele betekenis. 

Links de Santa Maria di Nazareth-kerk. De entree van de geheime tuin ligt tussen de kerk en het treinstation achter een groene deur. Wat volgt is een oase van rust…

De poort naar de prayers

We worden opgewacht door de jonge pater Josef, die ons meeneemt op een rondje door de tuin. We beginnen achterin, waar een poort toegang geeft tot een van de vele riviertjes die Venetië rijk is. Deze achteruitgang naar het water wordt niet meer gebruikt, maar het is de poort naar ‘prayer life, lacht pater Josef. Als de poort gesloten is, is de ommuurde tuin een oase van rust in hectisch Venetië.

De eerste scene is een rijtje bomen die allemaal verschillend zijn. Grote en kleine bomen, loof- en dennenbomen: allemaal niet in een zekere orde. “Net zoals in leven”, vertelt de pater ons.  We vervolgen onze wandeling naar de olijfbomen. Het zijn er 13 in totaal. Een grote en 12 kleinere: Jezus en zijn 12 decipelen. In de boomgaard staan verschillende fruitbomen aangeplant, goedheid symboliserend. Een omgevallen boom geeft toch nog goed fruit. “Net als mensen: al zijn zij ‘omgevallen’ kunnen zij nog steeds goed zijn”.

De wijngaard

In de wijngaard geeft Jezus zichzelf: het bloed van Christus. Dan neemt Stefano Quaggio, directeur van het Consorzio Vini Venezia het even van pater Josef over en vertelt over de wijngaard. Zo’n 15 jaar geleden is het Consorzio samen met enkele universiteiten een project gestart om de biodiversiteit van de regio te herstellen. Van de ruim 300 ha aan wijngaarden die er ooit in Venetië waren, waren er nog maar slechts 3-4 over. Men zocht alle wijngaarden in Venetië af en kwam, door DNA onderzoek, tot 18 autochtone druivenrassen, waarvan het grootste deel met uitsterven was bedreigd. Deze druivenrassen staan hier nu in 17 rijen aangeplant. Denk aan de witte dorona, waarvan slechts 2 ha in heel Venetië staat aangeplant, maar ook het visitekaartje de raboso. Er wordt 1 witte en 1 rode wijn van gemaakt. Die worden, zoals je zult begrijpen in zeer beperkte mate, in de winkel van de paters verkocht. Het zijn beide blends. “En die blend maken met zoveel druivenrassen is echt niet makkelijk” verzekert Stefano ons. Deze wijnen gaan we niet proeven, maar wel 6 DOC Lison wijnen.

Belussera

Maar eerst maken we onze tour door de geheime tuin af. In het centrum staat een granaatappelboom: de levensboom uit de Garden of Eden. Naast de moestuin (een cocon komt er als een vlinder uit) staat een rijtje moerbeibomen. Deze waren in de wijnbouw heel belangrijk: de druiven kropen erin omhoog, soms wel tot 4 meter. Deze geleidingsmethode, belussera genaamd, had als voordeel dat de (vaak arme) druivenkwekers eronder ook andere gewassen konden planten en aardappels poten. In zeer beperkte mate wordt deze methode nog toegepast, onder meer in sommige wijngaarden van Villa Bogdano 1880. 

Medicinale kruidentuin

In de geurige kruidentuin zijn de medicinale kruiden het belangrijkst. De kruidentuin staat voor purificatie. Pater Josef: “To get rid of evel things”. Vooral de Melisse Moldavica wordt als medicijn gebruikt tegen allerlei ziektes en kwalen. In de winkel van de paters kun je daar ook allerlei producten van aanschaffen, zoals het traditionele melissewater, een kruidenelixer dat al sinds 1710 door de Karmelieten wordt geproduceerd. Helaas is de winkel gesloten op het moment dat we er langslopen maar die geur…. heerlijk!

Grasveld = leeg? 

De laatste ‘scene’ die we bezoeken is het grasveld. Het is leeg. “Alle kwaad is weg. En het is een plek van vrijheid voor de vlinders”. Het grasveldje is vandaag echter niet helemaal leeg: onder de boom staat een tafeltje opgesteld voor een korte presentatie over de 5 DOC van het Consorzio Vini Venezië en proeverij van 6  DOC Lison wijnen.

Het Consorzio Vini Venezia bestaat sinds 2011 en overbrugt twee regio’s: Veneto en Friuili-Venezia Giulia.

Er zijn 5 appellaties te vinden:

• Venezia DOC
• Piave DOC
• Malanotte del Piave DOCG
• Lison-Pramaggiore DOC
• Lison DOCG

Druivenrassen

Hoewel pinot grigio in volume nog altijd een belangrijk deel uitmaakt van de productie in het gebied (7-8 miljoen flessen van de totaal 12 miljoen in de 5 appellaties) zijn andere authentieke druivenrassen voor de meeste producenten ook van groot belang. Denk voor rode wijnen bijvoorbeeld aan raboso en voor wit aan manzoni bianco en tai. Het druivenras tai is een lokale naam die voornamelijk in de Italiaanse regio Veneto wordt gebruikt voor de Friulano-druif, een witte druivensoort die historisch bekendstond als Tocai Friulano. Deze naam moest echter worden veranderd vanwege regelgeving van de Europese Unie, die verwarring met de Hongaarse dessertwijn Tokaj wilde voorkomen.

Meer over deze druivenrassen, de appellaties en de wijnen lees je via de knop hieronder in een eerder op deze website gepubliceerd artikel. 

DOCG Lison, de proeverij

Om de proeverij te begeleiden is sommelier Lorena Ceolin gearriveerd. Stefanio zal ingaan op de producenten. 

1) Terre Marciane Lison Pramaggiore DOCc2023
Heel lichtgeel. Elegante neus met witte bloemen, citroen en vers gemaaid gras. In de mond ook weer citrus, licht bloemig en fris. Mooi amandelbittertje na. Amandel is volgens Lorena een van de markers van de DOC Lison.

2) Mazzolada Lison DOCG Classico 2023
Iets meer kleur, iets complexer. Perzik, ananas en amandel in de neus, naast witte bloemen. Een sappige aanzet, wit fruit, zilte mineraliteit. Langere finish met ook hier weer het verfijnde bittertje. 

3) Rizzetto Lison DOCG Classico  2023
Weer iets meer kleur, lichtgoud. In de neus groene olijven, amandel, hooi, gedroogde kruiden. Ook hier een sappige aanzet met wit fruit, een zilte mineraliteit, begeleid door een wit pepertje. Mooi bittertje na in de lange finish.

4) Ornella Bellia Lison DOCG 2022
Tikje donkerder, midden goud. In de neus wat gesloten, komt langzaam los. Witte bloemen, gedroogde bloemen en kruiden. Iets van olijf. Sappige aanzet, fris, wit pepertje, grapefruit, citroen, peer, ananas. En weer het mooie amandelbittertje na.

5) Villa Bogdano Lison DOCG Classico 2022
Goudkleurig. Klein botertje in de neus, maar blijft fris. Abrikoos, ananas, hooi. Rond, bijna romig. Gele appel, pittig gember, grapefruit, citroen, zilte mineraliteit. Eetwijn.

6) Tenuta Polvaro Lison DOCG Classico 2021
Goudkleurig. In de neus een zeebries, amandel, medicinale kruiden, zoutig. Vol, sappig en fris in de mond. Amandel, wit fruit, citrus, maar vooral amandel en een zilte mineraliteit. Hoog alc (14%) niet storend, goed geïntegreerd. 

Conclusie

Op de vraag welke wijn mijn favoriet is kan ik moeilijk antwoord geven. Het zijn alle 6 mooie wijnen met overeenkomsten, het amandelbittertje en de zilte mineraliteit, maar hebben een eigen stijl. Dat komt door het verschil in vintages, maar ook door productiemethoden. De eerste twee wijnen zou ik drinken als aperitief, bij lichte vis- of wit vlees gerechten, bij zomerse salades. De twee middelste bij wit vlees of stevige witte vis, al dan niet met een (fris) sausje. De laatste twee vragen om seafood. Gamba’s, zeebaars, spaghetti vongole…. Ik kan niet wachten;-)

Prachtige kerk

Ik wil je tot slot toch nog even meenemen naar de kerk vóór de tuin, want die is prachtig! Je kunt er (tijdens de openingstijden) in het winkeltje (middelste foto, de gesloten deur maar man man man… die geur!) de wijnen kopen, het kruidenelixer en meer. Enne… volg de kunstzinnige pater Josef op instagram!