Met een van mijn wijnproefclubs ben ik op wijnreis door… BELGIË! Bij Chateau Bon Baron worden we enthousiast ontvangen door de in Schijndel (Noord-Brabant) geboren Jeanette van der Steen. Haar Chateau bevindt zich in Lustin en haar wijnmakerij op een industrieterrein in Dinant, Wallonië, het zuidelijke, voornamelijk Franstalige deel van België. Ze verontschuldigt zich voor de ‘rommel’: er vindt een grote reorganisatie plaats, want het bedrijf is uit zijn jasje gegroeid. Bon Baron is een succesvol wijnbedrijf dus! Maar hoe is het eigenlijk allemaal begonnen?
Het roer om
Jeanette had altijd al ‘iets’ met wijn en wijn-spijs. Na een wijn-spijs cursus bij de Academie voor Gastronomie door Peter Klosse besloot zij in 2000, samen met haar man Piotr, het roer om te gooien. Ze vertrokken uit Nederland en kochten in België een huis met een terrein voor de aanplant van een kleine wijngaard erbij. De bedoeling was er een Chambre d’Hôte te beginnen maar dat bleek best lastig. Vooral ook omdat Jeanette en Piotr geen Frans spraken en moeite hadden met het aanvragen van de diverse benodigde vergunningen.
Op de wijnkaart bij een BIB
Autodidactisch is het stel wijn gaan maken en had daar veel plezier in. De productie bleek al snel te groot voor alleen eigen gebruik, dus stelden ze zich bij de buren voor en namen een fles wijn mee. Maar die dronken alleen in het weekend wijn, dus dat schoot ook niet echt op. Tot een van de buren een fles wijn meenam naar een restaurant met een BIB en de eigenaar daar enthousiast over was. Hij proefde alle wijnen door en koos er een aantal voor op zijn wijnkaart. Daardoor werden de wijnen van Bon Baron bekender en beter verkocht.
20 Hectare, maar geen geld
De 2,5 hectare wijngaard van Chateau Bon Baren was al snel niet meer groot genoeg, dus Jeanette en Piotr gingen op zoek naar meer grond. Dat deden ze vooral via het kadaster, maar als ze dan de grond gingen bekijken bleek de expositie voor een wijngaard toch niet top. Het was een drukke periode voor het echtpaar dat ook de zorg had voor 2 kinderen en 2 honden. De grote ommekeer kwam toen er op een zondagochtend, Jeanette liep nog in pyjama, een buurman voor de deur stond. Die had een voorkeursrecht op een stuk grond van 20 hectare, maar geen geld om het te kopen…
Bon Baron: het grote rekenen
De Van der Steens wilden graag uitbreiden, maar hadden slechts 7-8 hectare nodig om hun plannen waar te maken. Zo’n kans laat je echter niet zomaar voorbijgaan. De grond lag namelijk op een perfecte locatie om druivenstokken te planten. Dus toen begon het grote rekenen. Wat heb je nodig om een levensvatbaar wijnbedrijf te runnen van dit formaat? Wat drinkt België (toen 70% rood en 30% wit) en welke druivenstokken passen het best op de nieuw aan te schaffen grond. Na onderhandelen kocht het echtpaar 15 hectare van de 20 en is nu met ruim 17 hectare wellicht het grootste wijnbedrijf van België.
Advies uit Zwitserland
Jeanette belde naar niet minder dan 25 leveranciers van wijnstokken om advies te vragen welke ze het best kon planten. Vreemd genoeg was er slechts één die vroeg om een bodem- en klimaat-analyse van de betreffende omgeving over de laatste 30-40 jaar. Via een bevriende architect werd contact opgenomen met een professor – wijnbouwer in Zwitserland. Jeanette bezocht hem en samen analyseerden ze de mogelijke druivenrassen. In de Valais in Zwitserland liggen de wijngaarden vergelijkbaar koel tussen de 400-1200 meter. Er is echter een groot verschil met België: dat zit hem in de hoeveelheid ultraviolet licht, zo legt Jeanette uit. Dat is in Zwitserland veel groter en goed voor de rijping van de druiven. De planten tweezijdig ontbladeren net na de bloeifase helpt, zo bleek na testen. De stok kan zich dan nog verweren en wordt sterker. De trossen worden compacter en de schil van de druiven dikker, waardoor meer kleur en aromastoffen in de wijn komen en er minder kans is op (schimmel)ziektes.
De terroir van de wijngaarden
De wijngaarden liggen in de Maasvallei, slechts 25 meter van de rivier de Maas. De bodem is zeer gevarieerd en bestaat voornamelijke uit kalkbreuksteen en schiste maar ook voor een deel uit leem en alluviaal gesteente. De grond van de nieuwe wijngaard werd helemaal omgekeerd. Het lag er vol met keien waarvan een terrasmuur van 2,5 meter hoog, 1 meter dik en 200 meter lang (!) werd gemaakt. Er staan nu 14 rassen aangeplant waaronder de witte pinot blanc , auxerrois, chardonnay en pinot gris en de rode acolon (lemberger x dornfelder), cabernet dorsa (lemberger x dornfelder), gamaret, garanoir en pinot noir. Het liefst werkt Jeanette met vitis vinifera rassen en geen hybriden. “Hybriden? Tja, je kán er wel een leuke wijn van maken…”.
Vaten van Seguin Moreau
We lopen een rondje door de wijnmakerij en zien roestvrijstalen tanks in verschillende formaten. De grootste kunnen 10.000 liter bevatten en worden gebruikt om te blenden. De allerkleinste zijn voor experimenten. Er zijn eiken vaten getest van niet minder dan 7 tonneliers en Jeanette is heel tevreden met de 600 liter vaten van Seguin Moreau. De diffuse zuurstofintreding van de eiken vaten zorgen voor de verzachting van tannines en een kleurstabilistatie bij de rode wijnen.
Biervaten in de wijnkelder van Bon Baron
We zien ook een aantal biervaten staan. Maken ze dat hier ook? “Nee”, vertelt Jeanette met een brede lach, “die worden gebruikt om vaten bij te vullen. Handig! Het werkt zoals bij bier. De biervaten worden gevuld met wijn en d.m.v. lichte gasdrukpistool worden de eiken vaten bijgevuld (ouillage). Hoef je niet met een zware met wijn gevulde kan de gestapelde barriques op te klimmen. Wel zo ergonomisch en veel veiliger.
Zo zuiver en schoon mogelijk
Jeanette werkt niet alleen in de wijngaard zo natuurlijk mogelijk, ook in de wijnkelder zien we dat. In de wijngaard worden geen herbicides of insecticides gebruikt en vindt een zeer strenge selectie van de druiven plaats tijdens manuele pluk in de wijngaard. In de kelder probeert men de druiven, het sap en de wijn zo min mogelijk te manipuleren. Iedere manipulatie houdt een risico van verlies van geur-, kleur- en smaakstoffen in. Bon Baron werkt zuiver om te vermijden dat groene tannines en overige ongewenste aroma’s in het sap of in de wijn komen. Een paar voorbeelden: gebruik van een transportband om de druiven van stahoogte bovenin de pers of in de tanks te krijgen; zo min mogelijk pompen, maar overhevelen op basis van zwaartekracht en overhevelen om de wijnen helder te krijgen i.p.v. filtreren.
En dan gaan we proeven!
Chateau Bon Baron: Jeanette en Anne-Wies
1) Chateau Bon Baron Pinot Blanc 2015
AOC Côte de Sambre et Meuse
Jeanette werkt met redelijk veel zuurstof aan het begin van de fermentatie zodat de zuurstof consumerende flavonoïden uitvallen alvorens de wijn in de flessen komt. Hierdoor vermindert het risico op oxidatie. Tijdens de latere fase van de fermentatie vervangt ze het waterslot van de vaten door een afsluitbaar slot waardoor er overdruk ontstaat en daarmee meer aroma’s bewaart blijven.
De wijn is bleekgeel. In de neus licht kruidig met gele appel, citroen, heel frisse zuren en aan prettig grapefruit bittertje na.
A-W 7/10
2) Bon Baron Auxerrois 2015
AOC Côte de Sambre et Meuse
Bleekgeel en in de neus heel zuiver en schoon, perzik. Rond in de mond, ook heel schoon, licht kruidig en een mooie structuur. Bloemige, redelijk lange afdronk.
A-W 7,5/10
3) Bon Baron Pinot Gris Barrique 2015
AOC Côte de Sambre et Meuse
De druiven voor deze wijn hebben deels 24 uur schilmaceratie gehad*. De Pinot Gris rijpte 1 jaar in barriques, 20% nieuwe. Hij is medium goudgeel. Heel aromatisch in de neus, bloemig, vlierbloesem. Ook deze wijn is rond in de mond, sappig en kruidig en een klein grapefruit bittertje. De afdronk is schoon, fris en licht kruidig.
A-W 8-/10
*Volgens de ‘nieuwe school wijnmakers’, zo vertelt Jeanette, wordt maceratie ook bij wit graag toegepast om meer aromastoffen in de wijn te krijgen. De nieuwe persen voorkomen al teveel oxidatie en als het sap bruin wordt hevel je het de volgende dag over en door het fermentatieproces wordt het weer ‘schoon’.
4) Chardonnay Du Monde 2015
AOC Côte de Sambre et Meuse
Deze Chardonnay haalde zilver bij Chardonnay Du Monde 2016. Hij rijpte voor de helft op roestvrijstaal en voor de helft gedurende 18-24 maanden op eiken. Hij is mediumgeel. In de neus wit fruit, peer, een botertje. Rond in de mond, hout wel te proeven maar mooi verweven. Fris.
A-W 8,5/10
5) Blanc de Noir 2016
AOC Côte de Sambre et Meuse
Deze wijn van 100% pinot noir zag voor het eerst het levenslicht in 2008. Jeanette perste de rode druiven en verwachtte, zoals bij de meeste rode druiven, wit sap te krijgen. Het sap uit deze druiven bleek echter dieprood. Door de fermentatie echter werd het sap weer lichter en ontstond de zalmkleur van deze wijn. Fris in de neus met elegant rood fruit. Dat komt terug in de mond. Hij is sappig, heeft een wit pepertje en iets zilt. De afdronk is redelijk lang.
A-W 8/10
6) Cabernet Dorsa 2014
AOC Côte de Sambre et Meuse
Er ontstaat een discussie over het ontstaan van deze druif. Volgens Jancis is de druif cabernet dorsa een kruising tussen cabernet sauvignon en dornfelder maar er zijn ook stemmen die beweren dat het om een kruising tussen blaufränkisch en dornfelder gaat. Hoe het ook zij, het is een mooie wijn. Donkerrood van kleur met in de neus donker fruit en een zoete kruidigheid. Hij is heel sappig, licht kruidig en ook in de mond het donkere fruit.
A-W 8-/10
7) Acolon 2015
AOC Côte de Sambre et Meuse
Weer een niet al te bekende druif. De acolon is een kruising tussen lemberger (blaufränkisch) en dornfelder. Deze wijn rijpte 2 jaar op oudere vaten. Donkerpaars van kleur met in de neus volop zwart fruit: cassis, bramen, bosbessen. Heel sappig in de mond, niet heel dik, tikje zoethout. Hij heeft iets langer hout gehad dan de vorige wijn en iets meer remontage ivm de straffe tannines die de wijnen in het oogstjaar 2015 hadden.
A-W 7,5/10
8) Pinot Noir Trésor 2015
AOC Côte de Sambre et Meuse
Voor deze mousserende wijn is een zeer strenge selectie in de wijngaard gemaakt en alleen ‘vin de goutte’ gebruikt. Het eerste jaar rijpte hij op (20% nieuwe) barriques, het tweede jaar op de 600 liter vaten. De wijn is transparant rood met in de neus zoet rood fruit. Hij is sappig, rond, met rijp rood fruit, licht kruidig en fris. Dat laatste is de afdronk ook: heerlijk fris en schoon.
A-W 8+/10
9) Pinot Noir Trésor 2013
AOC Côte de Sambre et Meuse
Deze wijn heeft iets meer nieuw hout gehad dan de vorige: 35-40%. Donker transparant rood, fris en kruidig in de neus met rood fruit en iets amandel. In de mond komt dat terug met iets stroevere tannines.
A-W 7,5/10
10) La Baronne Brut Rosé 2013
AOC Crémant de Wallonië – Brut
Méthode traditionelle. Half chardonnay, half pinot noir. De wijn lag 2 jaar ‘sur latte‘, heeft 6,7 bar en 4,5 gr dosage. Koperkleurig, de neus wat gesloten. De mousse is luchtig schuimig. In de mond aardbei en licht amarenenkersen.
A-W 8/10
11) Formidable Brut 2013
AOC Crémant de Wallonië – Brut
Méthode traditionelle. Blend van pinot gris, pinot blanc en auxerrois. Donker goudgeel van kleur. In de neus vooral rijpe ananas en honing. Romige mousse. Tikje hout te proeven, botertje maar toch heel fris. Lange afdronk
A-W 8,5/10
Dit was een mooie afsluiter van een geweldig
boeiend bezoek aan Chateau Bon Baron!
Houd hen in de gaten! Hun website vind je hier.
En wij? Wij reizen verder door België. Interessante wijnbedrijven bezocht! Ga je mee? Follow me↴↴↴
🍇🍷🍴Geen enkel culinair nieuwtje missen? Schrijf je dan hier in ✏️voor mijn wekelijkse nieuwsbrief!
Geef een reactie