Half december nam Michael Kardienaal namens Anne-Wies.NL deel aan een persreis door vijf wijngebieden in Spanje en Portugal: Madrid, Castilla y León, Galicia, Vinho Verde en Douro. Deze reis was voor wijnschrijvers, journalisten, bloggers en influencers uit verschillende Europese landen. De focus lag op de wijnen en culinaire hoogtepunten van deze regio’s. Het was een fantastische ervaring en hij deelt ijn avonturen in een reeks artikelen.

#aSharedPASSION is een Europese campagne die enkele jaren geleden is opgezet door de U.E.C. (Unión Española de Catadores) in samenwerking met Interprofesional del Vino de España en Wines of Portugal. Dit zou de zevende en laatste persreis worden en daarmee zou de campagne ook worden afgesloten.

In de eerste twee delen heb je kunnen lezen over het begin van zijn reis, die in Madrid begon met een prachtige proeverij van bekende wijnen uit alle regio’s van Spanje. De avonturen verplaatsten zich toen richting de gebieden Sierra de Salamanca, Arribes en Bierzo in Castilla y León. Hier bezocht hij de verschillende hoofdkantoren van de DO’s, bodega’s, wijngaarden en enkele voortreffelijke restaurants. Meer hierover kun je lezen via onderstaande link.

In het tweede deel reist hij door de Spaanse wijngebieden Valdeorras en Montterei in Galicie en het Portugese Vinho Verde. Het verhaal daarover vind je onder de knop hieronder.

De reis wordt vervolgt richting de Douro. Er worden bezoeken gebracht aan enkele ‘Quintas’ en een gerenommeerd porthuis in Vila Nova de Gaia. Uiteraard mag een stadswandeling door het prachtige Porto niet ontbreken.

Douro DO (©️Instituto dos Vinhos do Douro e do Porto)

De Douro Vallei

De Dourovallei ligt ten oosten van Mesão Frio, een stad circa 90 km stroomopwaarts van Porto. Het gebied grenst in het oosten aan Spanje. De vallei is in feite een diep dal met steile hellingen in een granietmassief die door erosie van de rivier de Douro is ontstaan. Deze rivier die in het noorden van Spanje ontspringt, begint daar onder de naam Duero. Over een lengte van meer dan 100 kilometer vormt hij een natuurlijke grens tussen Spanje en Portugal. Over bijna heel de lengte van de vallei stroomt de Douro te midden van wijngaarden op de steile graniet- en schisthellingen. De monding in de Atlantische Oceaan vindt plaats bij Porto en Vila Nova de Gaia, het historische handelscentrum voor Portugese wijnen. De Douro kent ook vele zijrivieren zoals de Cõa, Corgo, Pinhão, Távora, Tedo, Torto, Tua en Sabor met allemaal hun eigen mini valleien en microklimaten.

Ten westen en zuidwesten van de Dourovallei liggen de bergketens Serra de Marão en Serra de Montemuro. Ten noordwesten is dat Serra de Alvão. Deze bergketens houden de koude, vochtige lucht tegen die het klimaat van Minho bepaalt. Regen valt vooral in het westelijke deel van de Dourovallei. Naar het oosten toe wordt het steeds droger en warmer. Tegen de Spaanse grens aan zijn de condities bijna woestijnachtig, met temperaturen boven de 40 C in de zomer. In de winter kunnen de temperaturen het vriespunt bereiken.

Het bergachtige landschap is op sommige plekken spectaculair te noemen. Door de steile hellingen is hier terraswijnbouw noodzakelijk. Er zijn veel muurtjes om erosie tegen te gaan. Dit betekent dat alles bijna met de hand moeten worden gedaan. Ook door het feit dat er veelal oude wijnstokken (bush vines) staan aangeplant en de arme schistbodems leveren de wijnstokken lage rendementen. Dit alles vraagt dus veel tijd, moeite en geduld. Het centrale gedeelte, Alto Douro, staat sinds 2001 op de werlderfgoedlijst van UNESCO.

De Drie Douro Subregio’s

Van oost naar west zijn dit: Baixo Corgo, Cima Corgo, Douro Superior.

• Baixo Corgo (13.500 ha)
  • Het meest vruchtbaar, de koelste en vochtigste subregio. Belangrijke productieplaatsen zijn Vila Real in het noorden aan de rivier de Corgo en Peso da Régua in het zuiden aan de rivier de Douro.

• Cima Corgo (17.000 ha)
  • Belangrijke productieplaatsen zijn hier Pinhão, São João da Pesquiera en Tua. Dit zijn kerngebieden voor de beste port- en tafelwijnen. De druiven uit deze gebieden worden vaak gebruikt voor de portstijlen; Vintage en LBV (Late Bottled Vintage).

• Douro Superior (8000 ha.)
  • Het meest droogst en warmste subregio. Tamelijk afgelegen gebied tussen de plaatsen Pinhão en Barca d’Alva. Hier valt gemiddeld slechts 500 mm regen per jaar.

Druivenrassen in de Douro

Douro staat natuurlijk bekend om zijn portwijnen (DOP Porto), toch is dit slechts 40% van de totale productie en is nog dalende. De productie van droge wijnen (DOP Douro)  neemt sterk toe de laatste jaren. In de Douro-vallei bevinden zich veel oude inheemse druivenrassen. In veel oude wijngaarden bijvoorbeeld staan tinta amarela (trincadeira) en tinta francisca aangeplant. De laatste jaren is de aanplant van sousão (vinhão) toegenomen, die populair is vanwege zijn hoge zuurgraad. Voor beide DOP wijnen mogen 29 aanbevelende druivenrassen gebruikt worden, 15 blauwe en 14 witte. De belangrijkste zijn:

Blauwe druivenrassen:                

• bastardo
• mourisco tinto
• tinta amarela
• tinta barroca
• tinta francisca
• tinta roriz
• tinta cão
• touriga francesa
• touriga nacional
• sausão

Witte druivenrassen:

• esgana cão
• folgasão
• gouveio (verdelho)
• malvasia fina
• rabigato
• viosinho

Wijnen die geproduceerd worden met druivenrassen die niet aanbevolen worden, mogen onder IGT Vinho Regional Duriense op de markt worden gebracht.

Wijnen die geproduceerd worden met druivenrassen die niet aanbevolen worden mogen onder IGT Vinho Regional Duriense op de markt worden gebracht.

Quinta do Seixo

Ons eerste bezoek in de Dourovallei is een bezoek aan Quinta do Seixo in Tabuaco, gelegen in de subregio Cimo Corgo. Een oude quinta gebouwd in de 17e eeuw, maar zeer modern gerenoveerd met eigen restaurant en proeflokaal met adembenemende uitzichten. Deze quinta is in 1982 overgenomen door het grote Sogrape bedrijf, bekend van o.a. de Sandeman wijnen. Het bedrijf bezit nu ongeveer 71 hectare aan wijngaarden door heel de Dourovallei.

Bij aankomst worden we ontvangen door de CEO van Sandeman Porto die ons een tour door de wijngaarden, de kelders, het museum en art-gallery geeft. Daarna is het tijd om de droge wijnen die onder het label Casa Ferreirinha op de markt komen te proeven en een breedscala aan portwijnen. Dit begeleid door enkele lokale versnaperingen en portcocktails. Na de uitgebreide proeverij worden we uitgenodigd om van een mooie lunch te genieten, bereid door chefkok Vasco Coelho Santos in het restaurant. Hier schuift ook João Pedro Reis aan, het hoofd van de commerciële tak van het Sogrape bedrijf. Een waanzinnige lunch met idem dito wijnen is het gevolg.

Quinta da Pacheca

Het tweede bezoek in de Dourovallei was aan Quinta da Pacheca in Lamego, gelegen in de subregio Baixo Corgo. Ook dit is een oude quinta met historie tot terug in de16e eeuw toen het behoorde tot de oude kloosters van Salzedas en St. João de Tarouca. Quinta da Pacheca bezit 75 hectare wijngaardareaal in de Douro. Men maakt hier al sinds 1977 ongeveer 80% stille rode en witte wijnen van en 20% portwijn. In 1995 heeft het bedrijf hun landgoed omgetoverd tot een waar ‘wine tourism’ paradijs. Met restaurants, wijnbar, hotels, spa, kunstgalerij, wijnlokalen, tastingrooms, etc, etc. De Pacheca groep maakt niet alleen wijn in de Douro maar ook o.a. in Bairrada, Dão, Alentejo en Vinho Verde.

We beginnen hier met een tour langs alle gebouwen, kelders en wijngaarden. In een oude wijnkelder krijgen we een uitgebreide proeverij waarna de kelder wordt omgetoverd tot een sterrenrestaurant incl. cocktailbar en zoveel amuses dat het diner eigenlijk overgeslagen had kunnen worden. Maar uiteraard is dat onbeleefd en dus schuiven we aan de lange tafel die voor ons is opgedekt met zilver uit de tijd van de gouden eeuw. Fantastisch eten wordt ons voorgeschoteld met waanzinnige wijnen en port uit hun hoogste range wijnen.

Quinta São José do Bairrilário

Na het diner worden we met eigen taxi’s naar ons hotel gebracht dat een stukje verder van Quinta da Pacheca ligt. Dit hotel is adembenemend mooi! Midden in de wijngaarden (15 hectare) rondom Vacalar. Alle kamers hebben een fantastisch uitzicht op de Douro en haar steile hellingen. Het hotel is van alle gemakken voorzien, zoals spa, sauna, zwembad, etc. Zo mooi dat een aparte vermelding op zijn plaats is.

Ramos Pinto

Na ons heerlijke verblijf in de Douro-vallei rijden we Porto in en uiteraard ook het aangrenzende Vila Nova de Gaia. Hier zijn alle grote porthuizen gevestigd.

We bezoeken hier het door de twee broers Adriano en Antonio in 1880 opgerichte Ramos Pinto. Het oude pakhuis, natuurlijk in prachtig mooie staat, stamt uit de 18e eeuw en staat op de UNESCO werelderfgoed lijst. Ondanks dat het bedrijf sinds 1990 onder de vleugels van Maison Louis Roederer opereert, staat nu 5e generatie aan het roer. Men bezit 250 hectare aan wijngaarden in de Dourovallei verdeeld over vier quinta’s. Twee in de Cimo Corgo: Quinta do Bom Retiro (110 ha) en Quinta de Urtiga (4 ha) waarvan 3,4 hectare staan aangeplant met pre-phylloxera druivenstokken. Deze quinta staat ook vermeld in het UNESCO-werelderfgoed lijst. In de Cima Corgo worden alleen druiven geproduceerd voor Ramos Pinto’s rode wijnen. In de Douro Superior bezit men twee quinta’s: Quinta de Ervamoira (234 ha) en Quinta dos Bons Ares (47 ha). In de Douro Superior staat 20% aangeplant met witte druivenrassen.

We beginnen met een rondleiding door het museum, gevolgd een zeer uitgebreide proeverij van CEO Jorge Rosas himself.

Wijnstijlen in de Douro

Stille (droge) wijnstijlen:

Branco, Branco Reserva en Branco Grande Reserva (wit)

–              Rosado, Rosado Reserva en Rosado Grande Reserva (rosé)

–             Tinto, Tinto Reserva en Tinto Grande Reserva (rood)

–             Espumante do Douro (mousserende wijn)

–             Moscatel do Douro (wijn gemaakt met de moscatel-druif)

–             Colheita Tardia (late oogst met oogstjaar)

Portstijlen:

We kennen in de port globaal 3 stijlen, dat zijn de Ruby Port’s, deze rijpen op de fles, dus zonder zuurstof/oxidatie en zijn meer op het fruit gericht. De andere is Tawny Port, deze stijl is gericht op het oxidatieve karakter en rijpt daarom op hout voor botteling. De derde is de White Port (Branco). Tegenwoordig is er zelfs een vierde maar deze laat ik buiten beschouwing en dat is de Rosé Port (Rosado).

In de Ruby kennen we de volgende soorten:

–             Ruby

–             Ruby Reserve

–             Late Bottled Vintage (LBV)

–             Crusted

–             Vintage

–             Single Quinta Vintage

In de Tawny kennen we de volgende soorten:

• Tawny
• Tawny Reserve
• Tawny 10, 20, 30, 40 & 50 years old
• Colheita

In de White kennen we de volgende soorten:

• White Reserve
• White 10, 20, 30 & 40 old years old
• White Colheita

Restaurant Mira Mira by Ricardo Costa

Op uitnodiging van Wines of Portugal sluiten we onze reis af bij het 2e restaurant van twee-sterren chef Ricardo Costa. Restaurant Mira Mira ligt boven op een hoge heuvel op de bovenste verdieping van een hoog gebouw in Vila Nova de Gaia. Daardoor kan je prachtig uitkijken over de stad en aan de overkant Porto.

Uiteraard worden hier fantastische gerechtjes geserveerd en bij elke gerecht worden één of meerdere wijnen uit Bairrada en/of Beyra Interior geschonken. De producent van elke wijn is ook aanwezig om een inleiding te geven op zijn wijn. Het is een waardige afsluiter van deze fantastische reis.

Enkele door Michael zeer aanbevolen wijnen: 

• Quinta Vale D. Maria – Vinha de Martim 2020 – Vinho Branco – Douro DOC
• Quinta Vale D. Maria – Vinha do Sabor 2020 – Vinho Tinto – Douro DOC
• Quinta Vale D. Maria – Vinha da Francisca 2019 – Vinho Tinto – Douro DOC
• Casa Ferreirinha – Vinha Grande Branco 2023 – Douro DOC
• Casa Ferreirinha – Castas Escondidas 2020 – Vinho Tinto – Douro DOC
• Casa Ferreirinha – Quinta da Leda 2020 – Vinho Tinto – Douro DOC
• Quinta da Pacheca – Grande Reserva Branco 2020 – Douro DOC
• Quinta da Pacheca – Sousão Reserva 2020 – Douro DOC
• Quinta da Pacheca – Tinta Roriz Grande Reserva 2019 – Douro DOC
• Ramos Pinto – Duas Quintas Branco 2023 – Douro DOC
• Ramos Pinto – Duas Quintas Tinto 2022 – Douro DOC

• Sandeman – Vintage 2022 – Porto DOC
• Sandeman – Tawny 20 years old – Porto DOC
• Quinta da Pacheca – Branco 10 years old – Porto DOC
• Quinta da Pacheca – Tawny 30 years old – Porto DOC
• Ramos Pinto – LBV 2019 – Porto DOC
• Ramos Pinto – Vintage 2020 – Porto DOC
• Ramos Pinto – ‘Quinta de Ervamoira’ Tawny 10 years old – Porto DOC
• Ramos Pinto – ‘Quinta do Bom Retiro’ Tawny 20 years old – Porto DOC

*Michael Kardienaal is naast Grafisch Technicus ook Register Vinoloog, wijnadviseur, wijndocent, wijnschrijver en heeft WSET level 3 behaald. Met zijn bedrijf briccowijnadvies.nl geeft hij wijncursussen, proeverijen en workshops. Lees hier de artikelen van Michael.

#Michael
#aSharedPassion