Onder de noemer #aSharedPassion werden vijf journalisten uit Nederland, Frankrijk, Ierland en Polen rondgeleid door de Spaanse wijnregio’s Navarra en Somontano. Caroline Cocheret was erbij voor Anne-Wies.NL en deelt vandaag haar belevenissen uit de wijnregio Navarra.

A Shared Passion is een samenwerking  tussen de Organizacion Interprofesional del Vino de España (OIVE) – The Spanish Wine Interprofessional Organisation en de Union Española de Catadores (UEC) – Spanish Wine Tasters Association in het kader van een promotieprogramma van de Europese Unie.

Onder de slogan ‘A SHARED PASSION’ houdt men zich bezig met de promotie van wijnen uit Spanje en Portugal en wil men laten zien met hoeveel passie deze wijnen gemaakt worden. Of, zoals ze het zelf zo mooi zeggen: Each wine is a journey to quality, history and to a world of flavours and nuances that do not exist anywhere else in the world. Of dat werkelijk zo is gaan we de komende dagen proberen te ontdekken.

In vogelvlucht door wijnland Spanje

Een wijnreis in oktober belooft wijngaarden in prachtige herfstkleuren en aangenaam herfstweer. Maar heftige stortregens komen ook voor in Spanje en ja, helaas ook gedurende onze reis. Dus veel wijngaarden hebben we niet kunnen bezoeken. Op een maandag in oktober arriveren we ’s middags in Madrid en volgen we, na een lichte (althans voor Spaanse begrippen) lunch, een masterclass van de al 20 jaar in Spanje woonachtige Zweedse Anna Granqvist DipWset. Zij neemt ons in vogelvlucht mee naar Spanje’s bekendste wijnregio’s en druivenrassen. We proeven onder andere een droge, onversterkte Palomino Fino uit Tierra de Cadiz, een Verdejo uit Rueda, een Godello uit Valdeorras, een Albariño uit Rias Baixas, een Bobal uit Utiel-Requena, een Monastrell uit Jumilla, een Garnacha uit de omgeving van Madrid en een Tempranillo uit Rioja en Ribero del Duero. Zo krijgen we een indruk van de diversiteit van Spaanse wijnen.

DO Navarra 

Maar we komen natuurlijk om Navarra (en later Somontano) beter te leren kennen. We vertrekken voor dag en dauw per trein – een nogal oncomfortabele reis van drieënhalf uur –  naar Olite in Navarra, waar we worden ontvangen bij de Do Navarra voor een overzichtsproeverij. De DO Navarra is vooral bekend om zijn rosé’s van dé lokale druif garnacha, vroeger vaak zuurstokroze en met wat restzoet. Die maken ze hier nog steeds, maar gelukkig ook een elegantere stijl rosé en mooie witte en rode wijnen.

De DO Navarra strekt zich uit van Pamplona in het noorden tot aan de Ebro-vallei in het zuiden, in totaal over zo’n 100 km. De wijngaarden liggen grotendeels op de uitlopers van de Pyreneeën en beslaan in totaal 9400 ha. Er zijn 1600 wijnboeren en 85 wijnproducenten, verdeeld over 5 sub zones, te weten Tierra Estella, Baja Montana, Valdizarbe, Ribera Baja en Ribera Alta, met 38% van het wijngaardoppervlak de grootste. DO Navarra kent niet alleen een grote diversiteit aan wijnen, ook het klimaat is divers. Het is de enige wijnregio is Spanje met Atlantische, Mediterrane en Continentale invloeden. Ook het landschap en de bodems variëren van laagland bij de rivier tot bergachtig richting de Pyreneeën.

De belangrijkste druif is garnacha, maar we vinden hier ook tempranillo, graciano, viura en de internationale merlot, syrah en cabernet sauvignon.

We proeven acht wijnen. Om te beginnen een witte van garnacha blanca, met 5 maanden rijping in grote eiken vaten, wat gesloten in de neus, restzoet en een beetje witte peper in de afdronk. Daarna twee rosé’s, een aardbei-rode Merlot waarbij ik noteer: limonade-achtig rood fruit bommetje. En een rosé van garnacha met twee maanden houtrijping met – weer – dat zoetje maar verder kruidig en fruitig. Ook in een paar van de geproefde rode wijnen bespeur ik wat restzoet. Zou de wereldwijde trend om zoetere wijnen te maken, ook hier zijn doorgedrongen? Ik hoop het antwoord op deze vraag in de loop van de komende dagen te vinden.

Bodega Marco Real

Ons volgende bezoek is aan Marco Real, een grote Bodega met 200 ha wijngaarden in Navarra. We krijgen eerst een rondleiding door de moderne kelder. Marco Real produceerde in eerste instantie alleen wijnen voor de hotelketen van de eigenaar, maar de capaciteit is nu dermate groot (42.000 hl) dat hun wijnen ook op de markt gebracht kunnen worden. In de wijnkelder is een aparte ruimte ingericht waar bezoekers zelf de verschillende aroma’s die kunnen voorkomen in wijn, kunnen ruiken en waar uitleg wordt gegeven over de productie van natuurkurken.

Eenmaal in het proeflokaal proeven we uit de serie Pequeras een Chardonnay, een rosé, een Syrah en een Garnacha. Uit de serie Collecion Privada een Crianza en een Cabernet Sauvignon, beide uit 2019. Tenslotte uit de serie La Pared, genoemd naar het perceel waar de druiven staan, een Graciano, een Chardonnay en een rosé.

Pequeras rosé blush 2023
100% garnacha. Lichtgekleurde rosé, heeft twee maanden rijping ‘sur lie’ gehad. Fris en fruitig, eenvoudig, maar smakelijk.
Pequeras Chardonnay 2023
100% chardonnay, 3 maanden ‘sur lie’, deels vergist in eiken. Mooie zuren, tropisch fruit in de neus, jonge en fruitige wijn.
Pequeras Syrah 2023
100% syrah, getypeerd met peper, zwart fruit en koffie.
Pequeras Garnacha 2021
100% garnacha, 12 maanden houtrijping. Aanwezige tannines, kruidig, iets getoast en duidelijk wat meer ontwikkeld dan de andere wijnen uit deze serie.
Collecion Privado Crianza 2019
Merlot, cabernet sauvignon en tempranillo, 12 maanden houtrijping. Wat getoast, balsamico, zwarte peper, aanwezige tannines, rood fruit, vanille en chocola.
Collecion Privada Lazos 2019
100% cabernet sauvignon, 14 maanden frans eiken. Getypeerd met goede zuren en tannines, sappig, zwart fruit en kruidig.
La Pared Chardonnay 2021
7 maanden in groot hout. Wat getoast, citrus en tropisch fruit, wat honing en mooie zuren, aangename wijn.
La Pared rosé 2023
100% garnacha. Heel licht van kleur, subtiel fruit en elegante zuren.
La Pared 2021
Cabernet sauvignon, graciano en syrah. Stevige wijn, met kruiden en specerijen, complex en vol, nog jong, mooie wijn. Prima afsluiter van deze proeverij.

Na een heerlijke lunch met lokale specialiteiten als geroosterde paprika, witte asperges (!), manchego, jalapenos en Iberico ham, vertrekken we naar het volgende wijnhuis.

Bodega Ochoa

Familiebedrijf Ochoa wordt gerund door twee zussen, Adriana Ochoa (de wijnmaakster) en Beatriz Ochoa (commercieel manager). De laatste leidt ons rond en begeleidt de proeverij. In de 145 ha wijngaard wordt biologisch gewerkt en er worden uitsluitend eigen gisten gebruikt.

8A Viognier
We beginnen de proeverij met een Viognier (zeldzaam in Spanje) uit de 8A serie: geen houtrijping, maar heeft wel 6 maanden op de lie gelegen. Dat zorgt voor een mooi mondgevoel, verder sappig en met een mooi bittertje in de afdronk.
Rosado de Lagrina 2023
Garnacha, merlot en cabernet sauvignon, saignée methode (zoals vrijwel alle rosé’s in Navarra). Heel sappig en fruitig, aangename wijn.
8A Garnacha 2022
6 maanden gebruikt hout, sappig, elegante stijl, peperig en kruidig.
8A Graciano 2018
9 maanden gebruikt hout. Mooie zuren, cacao, leer, rijp zwart fruit en ‘grippy’ tannines.
8A La Foto
Tempranillo, graciano, merlot en garnacha, 9 maanden houtrijping. Zwarte kersen, vanille en peper, stevig en ‘full bodied’.
Ochoa Reserva 2015
Tempranillo, merlot en cabernet sauvignon, 16 maanden Frans en Amerikaans eiken, 6 jaar flesrijping. Gerijpt en mooi ontwikkeld. Mooi glas.
8A Moscatel
Mousserende wijn in Moscato d’Asti stijl, dus laag in alcohol, typisch muscat aroma’s, maar wel met meer restsuiker dan we van Moscato d’Asti gewend zijn.
Moscatel Late Harvest
We sluiten af met met een Moscatel van laat geoogste druiven. Honing, tropisch fruit in de neus, dik en vol en met 230 gram restsuiker, heel zoet.

Bodega Inurrieta

De volgende dag staat Bodega Inurrieta op het programma, een grote bodega met 275 ha aan wijngaarden. De wijngaarden liggen tussen de 310 en 495 meter boven zeeniveau, met een verscheidenheid aan bodems en microklimaten. Heel bijzonder is dat er hier onderzoek wordt gedaan naar zo’n 200 inheemse druivenrassen, waarvan er 9 worden gecultiveerd, maar die tot op heden nog geen naam hebben. De verwachting is dat deze inheemse rassen beter bestand zullen zijn tegen (de gevolgen van) klimaatverandering.

We arriveren in de stromende regen waardoor ons bezoek aan de wijngaarden nog even moet worden uitgesteld en we eerst gaan proeven. Er worden hier 13 verschillende wijnen geproduceerd, drie witte, gemaakt van garnacha blanca en sauvignon blanc, twee rosé’s, van cabernet sauvignon, syrah, merlot, graciano en garnacha, en acht rode wijnen van dezelfde druivenrassen. De witte en de rosé wijnen hebben allemaal een zoetje, met uitzondering van de Orchidea, een op hout gerijpte Sauvignon Blanc, die behoorlijk geconcentreerd is, vol en elegant. Voor mij de beste van de witte wijnen.

Bij de rode wijnen is het houtgebruik mooi gedoseerd zodat het nergens overheerst. Bij het proeven valt op dat de wijnen vaak heel soepel en sappig zijn, ik noemde ze ‘allemansvrienden’. Mijn ‘guilty pleasure’ is de Puro Syrah 2022, een tikje boers, maar sappig en fruitig. Meer complex is de Altos Reserve 2019, gemaakt van graciano, aangevuld met syrah en cabernet sauvignon, onderscheiden met de prijs voor de beste Spaanse wijn. Er worden slechts 35.000 flessen van gemaakt. Ook nog vermeldenswaardig is de Laderas 2020, 100% graciano, heel donker van kleur, 14 maanden gerijpt op eikenhout en daarna op fles om de stevige tannines wat te verzachten. Een redelijk complexe wijn met mooi rijp fruit, zoethout en aangename kruidigheid.

Na de proeverij stappen we toch nog even in de Jeep van José, commercieel manager bij Inurrieta, om door de wijngaarden, aangeplant in een nogal ruig, open en winderig landschap te rijden. En op het hoogste punt aangekomen is het net lang genoeg droog om uit te stappen en te poseren voor een groepsfoto.

Bodega Pago de Otazu

Van de 23 Spaanse PDO Pago’s, die Spanje kent is Otazu, op slechts 8 km van Pamplona, het meest noordelijk gelegen.  Een Pago is een individuele, unieke wijngaard. Dit keurmerk wordt gegeven aan wijngaarden met uitzonderlijke kwaliteit en een duidelijk herkenbaar karakter, zoals smaakprofielen die alleen in dat specifieke gebied voorkomen. Bodega’s die zich Pago mogen noemen voldoen aan strengere eisen dan andere bodega’s binnen een DO.

Er wacht ons hier een indrukwekkend bezoek!

Er is bewijs gevonden dat hier al druiven werden verbouwd in de 12^e eeuw en dat in de 14^e eeuw de koningen van Navarra wijn van Otazu dronken. Heden ten dage is het niet alleen een wijnmakerij maar ook een museum voor moderne kunst, als uitdrukking van de passie voor wijn en de diepe relatie tussen kunst en wijn.

Er wordt hier gewerkt met de druiven cabernet sauvignon, merlot en chardonnay, omdat in de filosofie van Otazu, deze druiven het best in staat bleken om het unieke terroir weer te geven. En ook hier zijn oude inheemse rassen ontdekt, die phylloxera hebben overleefd en die nu opnieuw gecultiveerd worden.

Na een rondleiding over het terrein met zijn historische gebouwen en prachtige kunstwerken, proeven we de eerste wijn in het wijnmuseum. De Ozu Chardonnay 2023, met drie maanden rijping ‘sur lie’, is floraal, citrus, fris en toegankelijk. Daarna bezoeken we de Art Galery in de kelder, met zijn indrukwekkende kunstwerken van beroemde kunstenaars. Daar wordt de volgende wijn ingeschonken: Ozu Premium Cuvée 2021, gemaakt van gelijke delen cabernet sauvignon, merlot en tempranillo, 12 maanden Frans eiken. Beetje spicy, met rood fruit en zwarte bessen, mooi afgerond en elegant.

In de proefruimte proeven we nog drie wijnen:

Pago de Otazu Chardonnay 2022
Hiervan worden slechts een kleine 7200 flessen gemaakt. Een heerlijke klassieke Chardonnay, heel verfijnd en elegant.
Pago de Otazu 2021
Een blend van merlot en cabernet sauvignon, 12 maanden gerijpt in Frans eiken. Beetje kruidig, rijp zwart fruit, fluwelen tannines en een lange afdronk.
Altar 2015
100% cabernet sauvignon, 18 maanden gerijpt in Frans eiken en minimaal 60 maanden op fles. Complex, met zwart fruit, cederhout, tabak en truffel. Prachtige wijn met een lange afdronk!

Nog één wijn is het vermelden waard: Vitral: ‘A Piece of Art’, een kunstwerk op zich in een gelimiteerde editie waarvan het etiket is ontworpen Carlos Cruz-Diez. De etiketten zijn gemaakt voor in totaal 30 oogstjaren, van 2013 tot en met 2042. Er is in de kelder een ruimte ingericht waar de etiketten en de kunstwerken waarop de etiketten zijn geïnspireerd, zijn tentoongesteld. Helaas mogen we deze wijn niet proeven, maar dat is gezien de prijs van deze wijn (op veilingsites wordt hij aangeboden tussen de €5500 en €8500), niet zo verwonderlijk.

Focus op Fris

Na twee dagen Navarra kan ik wat voorzichtige conclusies trekken. Rosé’s spelen een veel minder grote rol dan ik had verwacht, we proefden uiteindelijk veel meer wit en rood dan rosé. Wat mij betreft is het niet verkeerd om de focus te verleggen, ik was niet bijzonder onder de indruk van de rosé’s, hoewel er zeker een paar goede bijzaten. Verder valt op dat de rode wijnen meer zuren en tannines, en minder alcohol hebben dan in andere gebieden in Spanje. Dat komt door de grotere temperatuurverschillen tussen dag en nacht, de wat hoger gelegen wijngaarden en de invloed van de (koele) Atlantische Oceaan. En – tenslotte – dat er over het algemeen veel monocepages worden gemaakt, bijvoorbeeld ook van de tanninerijke graciano, die elders vooral wordt gebruikt in blends.

Volgende week: Somontano in de hoofdrol….

🍇🥂Wil je dat niet missen🍷🍴?
Schrijf je dan hier in
voor onze wekelijkse nieuwsbrief en/of
volg Anne-Wies op
Instagram, LinkedInofFacebook

*Registervinoloog® Caroline Cocheret de la Morinière is wijnadviseur, wijndocent en studeert voor Magister Vini. Zij organiseert wijnproeverijen en wijn-spijsworkshops (koken is ook haar grote liefde).  Wijneducatienederland.nl. Lees hier alle artikelen van Caroline

#caroline

#aSharedPassion