Het is de derde dag van onze tour door de Spaanse wijnregio Aragón. Na bezoeken aan en proeverijen in Madrid, de DO Cariñena en Pago de Aylés, de enige Pago in Aragón, staan vandaag de DO Calatayud en de DO Campo de Borja op het programma. Naast natuurlijk weer een heerlijke lunch en diner. Reis je met met mee?
De dag begint met een bezoek aan de ‘Consejo Regulador de la Denominación de Origen Protegida Calatayud‘. De beschermde oorsprongsbenaming DO Calatayud werd in 1989 opgericht om de in het gebied geproduceerde wijnen te beschermen en te promoten. Beschermen en promoten is ook wat het Consejo hier ook doet.
Garnacha
In Calatayud staat het druivenras garnacha centraal. Aragón is immers de geboorteplaats van dit druivenras. Onderzoekers in Italië betwisten dit overigens en zeggen dat cannonnau – de Italiaanse naam voor garnacha – haar origine had op Sardinë. We gaan er maar vanuit dat Jancis Robinson en consorten het voor hun Wine Grapes goed hebben uitgezocht. Daarin geven zij aan dat naar alle waarschijnlijkheid de wieg van garnacha stond in Spanje, specifieker in de regio Aragón. Van daaruit vond het druivenras zich onder meer een weg naar het zuiden van Frankrijk, waar hij onder de naam grenache bekend is.
Calatayud, klimaat en bodem
De Calatayud DOP beslaat het meest westelijke deel van de provincie Zaragoza. Zo’n 1.730 hectare is beplant met garnacha, wat neerkomt op 54% van de totale DO Calatayud wijngaarden. Bochtige valleien, golvende uitlopers en door de kou getroffen bergketens zijn de drie belangrijkste kenmerken van deze regio. De bodem bestaat voor het grootste deel uit steenachtige, losse grond, met weinig voedingsstoffen en een hoog aandeel kalksteen en een goede doorlaatbaarheid.Veel wijngaarden zijn beplant met ‘old vines‘, druivenstokken van meer dan 45 jaar oud, op de hoogste heuvels van Aragon (600-1100 m). Garnacha is een laat-rijpend druivenras. Door de hoogte van de wijngaarden begint de oogst doorgaans eind september en kan wel tot half november duren.
In Calatayud heerst een extreem landklimaat met hete zomers en heel koude winters met vorst die wel tussen de 5 en 7 maanden per jaar aanhoudt. Niet voor niets gebruikt de DO Calatayud de hashtag: #ViñedoExtremo
Vanwege de voortdurende wind die er waait en de koude nachten hoeven er weinig of geen bestrijdingsmiddelen worden gebruikt: 450 ha is al organic gecertificeerd.
DO Calatayud, de proeverij
Na een presentatie over de DO Calatayud staat er een groot aantal flessen open om te proeven. Naast enkele witte wijnen van malvasia, garnacha blanca en macabeo staan er natuurlijk vooral Garnacha’s op de proeftafel: 92% van de productie is rood, slechts 8% wit. Omdat we weinig tijd hebben moet het proeven in een sneltreinvaart gebeuren.
De witte wijnen zijn lekker fris, met mooie zuren en een lichte kruidigheid. De rode draad bij de rode wijnen is het sappige fruit. Soms meer rood fruit, soms meer donkere kersen, soms met een tikje oak. Sommige met iets te stroeve tannines. Mijn favorieten…
- Baltasar Gracián Garnacha Viñas Viejas 2021
Sappig, medium body, licht kruidig. - ATTECA Armas Garnacha Old Vines 2021
Heel zware fles. Veel neus, rond en sap. Donkere kersen en tikje oak. - Honoro Vera Garnacha 2022
Geurige neus, kersenfruit, lichte body. Elegant, verfijnd. Licht zilte mineraliteit. - Style Garnacha Old Vines 2020
Medium body. Sap komt later door. Fruit, donkere kersen, juicy, spicy. Zilte mineraliteit, lange finish. - Viña Alarba
Sappig en rond, tikje spicy, zilte mineraliteit. Vrij licht. - Armantes Vendimia Seleccionada 2019
Sap, zilt, drop, pepertje, spicy finish - Las Martas Cervera de la Cañada, Vino de Parcela 2021
Sap, juicy, ronde tannines, pepertje.
Bodegas Aragonesas – DO Campo de Borja
Na deze proeverij rijden we door naar Bodegas Aragonesas in de DO Campo de Borja. Aragonesas Bodegas werd in 1984 opgericht en ook hier staat garnacha centraal. De merken Fagus, Coto de Hayas, Garnacha Centenaria, Galiano, Don Ramón en Aragonia zijn de belangrijkste lijnen van deze wijnmakerij. De wijnen genieten een internationale reputatie die hen al veel prijzen en onderscheidingen hebben gebracht.
Op 3.700 hectare aan wijngaarden waarover de bodega kan beschikken staan in de rode, steenachtige bodem de druivenrassen garnacha, tempranillo, cabernet sauvignon, merlot, syrah, mazuela, chardonnay, macabeo en muscat aangeplant. Sommige meer dan 100 jaar oud. 60% van de productie bestaat uit garnacha, 20% uit tempranillo, 10% uit de overige blauwe druivenrassen en 10% uit witte.
Van het totaal aantal wijngaarden is 300 ha eigendom van de winery, de overige 3.600 ha zijn in handen van niet minder dan 600 (!) wijndruiven kwekers. Veelal zeer kleinschalige kwekers dus, waarmee Bodegas Aragonesas voortdurend in contact is om de kwaliteit van de druiven te waarborgen.
Azzulo en Rozzulo
Na een rondleiding door de wijngaarden en winery is het tijd om te proeven. De wijnmaker voegt zich bij ons. We proeven eerst de Azzulo, een wijn van 50% viura en 50% chardonnay en een tikje ‘frizzante’. Net als de rosé uitvoering ‘Rozzulo’ is het een wijn gemaakt voor een jong publiek van beginnende wijndrinkers. De wijn is dan ook niet alleen in een hippe fles te koop, maar ook als trendy ‘canned wine’. Volgens de wijnmaker is de wijn inmiddels niet alleen een groot succes onder de beginnende wijndrinkers, ook langs de stranden en op terrasjes zijn zij beide razend populair.
Solo – Centenaria – Aragonia – Nabulé
Na de Solo Centifolia rosé van 100% garnacha (rood fruit, bloemig, fijn bittertje na) proeven we de Garnacha Centenaria 2021, eveneens van 100% garnacha. Deze wijn is van heel oude stokken, waardoor de oogst heel laag is: twee wijnstokken zijn nodig voor 1 fles wijn. De wijn heeft 4 maanden nieuw Frans eiken gehad en dat proef je. Veel donker fruit in de neus en aanvankelijk ook in de mond, maar al snel nemen de oaky vanilletonen het over.
De Aragonia 2019 komt van 30 jaar oude garnacha stokken. Sap, rijpe tannines. Eiken (kokosnoot) komt wat later door. Nabulé 2020 is het resultaat van een project om het terroir van de DO Campo de Borja het best tot uiting te laten komen. De beste stukjes van de beste wijngaarden staan aan de wieg van deze wijn. Ook is er zuinig met houtgebruik omgegaan (9 maanden in grote 500 liter vaten) om het pure fruit niet te overrulen. De wijn heeft inderdaad veel fruit, rood fruit met name. Fris met mooie zuren en frisse, zachte tannines. Mooie wijn!
Fagus Coto de Hayas
Van de Fagus Coto de Hayas proeven we eerst de 2020, maar op verzoek wordt er voor ons ook een 2004 opengemaakt. Fagus is latijn voor een beukenboom, afgebeeld op het etiket. De fles bevat 85% van het jaartal op de fles, 8% van het voorgaande jaar en 7% van het jaar volgend wat op het etiket staat. Een complexe wijn, met donker en rood fruit, een mediterrane kruidigheid, een mooie balans tussen fruit-hout-zuren-alcohol. In de finish blijft het hout wel lang na. Van de 2004 neigt de kleur naar dakpannenrood/bruin maar de wijn is nog altijd zeer levendig. Heel fris donker fruit, spicy en het hout hier beter geïntegreerd. Het openen van de 2004 ging overigens niet helemaal vanzelf, zoals je op de foto hieronder kunt zien.
Consejo Regulador de la DO Campo de Borja
Het laatste bezoek op deze dag is aan het Consejo Regulador de la DO Compo de Borja. Hier krijgen we een korte presentatie over de DO, waar ook garnacha koning is. De DO staat bekend om haar oude wijnstokken. De oudste wijngaarden van de DO dateren uit 1145 en ruim 2.000 van de 5.000 hectare garnacha is tussen de 30 en 50 jaar oud. Niet voor niets wordt de ‘Old Vine Conference 2025’ in deze regio gehouden. De regio is onder te verdelen in drie zones met elk een eigen identiteit: Zona Baja (350-400m) Zona Media (450-550m) en Zona Alta (550-700m), die dan ook wijnen geven met verschillende structuren. Meer over deze zones is heel helder uitgelegd op de website van de DO Campo de Borja.
We proeven drie wijnen, elk uit een van de drie zones. De druiven voor de Garnacha Prados komen voornamelijk uit de laagste zone: 80%. De overige 20% uit de medium en hoogste zone. In deze wijn veel fruit, fris en spicy. De Tres Picos Garnacha komt van druiven uit de middelste zone. Veel neus, fruit, maar ook bloemig. Rozen, viooltjes. Komt door het hoge alcohol (15,5%) wat zoet over. De derde, de Palmeri Navalta Garnacha komt van de hoogste wijngaarden. In deze wijn rood en donker fruit, heel spicy, truffel, frisse zuren.
La Scala Restaurant
We besluiten de dag met een diner bij La Scala Restaurant in het centrum van Zaragoza, waar we genieten van authentieke gerechtjes met een moderne twist. Uiteraard begeleid door verschillende wijnen.
Meer over deze wijntrip en andere reizen in het kader van het #aSharedPassion project op deze website vind je onder deze link
Over #aSharedPassion
De reis werd georganiseerd door de Organizacion Interprofesional del Vino de España (OIVE) – The Spanish Wine Interprofessional Organisation samen met de Union Española de Catadores (UEC) – Spanish Wine Tasters Association in het kader van een promotieprogramma van de Europese Unie onder de slogan ‘A SHARED PASSION’: ontdek Europese kwaliteit met wijnen uit Spanje (en Portugal). Centraal tijdens deze reis stonden de beschermde oorsprongsbenamingen en geografische aanduidingen van Castilla-La Mancha en Montilla-Moriles in Andalusië.
Over OIVE
Organizacion Interprofesional del Vino de Espana – The Spanish Wine Interprofessional Organisation is een particuliere non-profit organisatie die in 2014 is opgericht door de zes nationale organisaties die representatief zijn voor de hele wijnwaardeketen in Spanje van wijnbouw tot wijnmarketing, met als doel te dienen als instrument voor de verbetering van de sector. De belangrijkste doelstellingen van OIVE zijn: verdedigen van de belangen van de wijnbouwsector, van productie en transformatie tot handel. De productie aanpassen aan de eisen van de markt en de consument. Het verbeteren van de wijnwaardeketen door belanghebbenden uit de sector te verenigen. Het verhogen van de toegevoegde waarde van wijn door de kwaliteit van het product te benutten.
Meer informatie www.oive.es
Over UEC
De Union Espanola de Catadores – de Spanish Wine Tasters Association – een culturele en wetenschappelijke non-profit organisatie opgericht in 1985, is de meeste gespecialiseerde Spaanse organisatie op het gebied van cursussen over wijnproeven gericht op wijnliefhebbers en professionals, met meer dan 100 gegeven cursussen. De organisatie heeft meer dan 700 leden. UEC organiseert bovendien drie wijnwedstrijden: Baco awards (www.premiosbaco.es), Bacchus Wine International Competition (www.concursobacchus.es) en Best of Spain Wine Challenge (www.bestofspainwinechallenge.com).
Meer informatie www.uec.es
Geen enkel culinair nieuwtje missen?
Schrijf je dan hier in
voor onze wekelijkse nieuwsbrief en/of
volg Anne-Wies op
Instagram, LinkedIn of Facebook
#aSharedPassion
Geef een reactie