Na de uitgebreide lunch met proeverij in de DOP Sierra de Salamanca rijden we naar de DO Arribes. We raken een beetje in de war over de duur van die rit want onze klokjes springen steeds een uur heen en weer. Niet zo verwonderlijk als je weet dat de Spaanse DO Arribes direct grenst aan Portugal, waar het een uurtje vroeger is.

DO Arribes, ‘Arribes del Duero’

In het gemeentehuis van Fermoselle wordt voor ons een diapresentatie gehouden over de wijnregio Arribes. Fermoselle ligt net over de grens van Salamanca en is de hoofdstad van buur-provincie Zamora. De DO beslaat zo’n 500 hectare wijngaarden. Het is een langgerekt wijngebied dat ligt in Castilla y León, in het uiterste westen van de provincies Zamora en Salamanca. De wijngaarden volgen de rivier de Duero (in Portugal Douro genaamd), die Spanje van Portugal scheidt.

DO Arribes map

Een jonge DO met een oude geschiedenis

Net als de DOP Sierra de Salamanca is de DO Arribes nog heel jong. In 1998 mochten de wijnen uit deze streek  “Vino de la Tierra de Arribes del Duero” op hun etiket vermelden. Het duurde nog tot 2007 voordat de DO Arribes werd toegekend . Wijnbouw vindt hier echter al veel langer plaats. Er bevinden zich oude kelders uit de 17e eeuw. Er zijn sporen dat in deze omgeving al wijnstokken werden verbouwd in de Romeinse tijd en in de tijd van de Phoeniciërs. Zij gebruikten de rivier de Duero als handelsroute van en naar de haven van Oporto. De wijngaarden liggen in het natuurgebied Parque Natural de Arribes del Duero  waar binnenkort ook een wijnroute wordt uitgestippeld.

DO Arribes kelder

Een van de oude kelders in Fermoselle in de DO Arribes

Het wijngebied DO Arribes

In dit westelijk deel van Castilla y León is het warm (>2600 zonuren). Er valt jaarlijks voldoende regen in het groeiseizoen (>600 mm), waardoor de druiven een goede zuurgraad hebben. Er is weinig kans op nachtvorst in de lente. In januari is de gemiddelde temperatuur 9 graden, in augustus 26. Het verschil in hoogtes van de wijngaarden ligt tussen de 130 en 700 meter. De druiven van de wijngaarden langs de rivier hebben meer warmte gehad. Op de hoogvlaktes is het koeler. “Door druiven van de rivier en van de hoge heuvels te mengen krijg je de perfecte wijn”, zo leren wij. De belangrijkste bodemsoorten zijn graniet en leisteen. Er zijn voornamelijk blauwe druivenrassen aangeplant.

Arribes_del_Duero Natuurpark

De river de Duero in het ‘Parque Natural de Arribes del Duero’ (Foto: Javi Alonso, Wikimedia Commons)

Juan garcía

De belangrijkste druif is de autochtone blauwe juan garcía. Deze druif heeft zich goed aangepast aan de omgeving. Hij heeft een dunne schil en is vroegrijpend. Een nadeel van die dunne schil is de gevoeligheid voor de schimmelziekte botrytis : als het warm is groeit de druif  snel. De kans is groot dat hij, bijvoorbeeld door regenval in augustus-september open barst en de ziekte toeslaat. De juan garcía geeft vaak een wijn met veel alcohol, maar door zijn hoge zuurgraad is dat geen probleem, de balans is dan goed. Wie de naamgever van de juan garcía was is niet bekend. “Waarschijnlijk de eerste man die hier de druif plantte”.

Bruñal

De eveneens blauwe bruñal is een compleet andere druif dan de Juan García. Bruñal heeft juist een dikke schil en die bevat dus redelijk wat tannine: een goede om op eikenhout te laten rijpen. Hij is heel resistent tegen botrytis en brengt kleur en alcohol in de wijn. Elke wijnboer bezit slechts enkele bruñal-druivenstokken, want de aankoop ervan is heel duur. Dat is tevens de reden dat er vrijwel alleen monocepages van worden gemaakt. Omdat wijnen van bruñal groeien in populariteit plant men ze tegenwoordig wel steeds vaker aan.  De naam bruñal is waarschijnlijk afgeleid van kleine zure besjes die je hier overal in de natuur ziet.

Tempranillo, rufete en malvasia

Tempranillo staat in de DO Arribes meer aangeplant dan Juan García en bruñal. Ook rufete, waar we in de DOP Sierra de Salamanca mee kennismaakten, vind je hier. De belangrijkste witte druif is de malvasia. Die is, net als de bruñal, goed bestand tegen botrytis en levert aromatische wijnen.

DO Arribes, de proeverij

In ons hotel voor die nacht, Posada de Doña Urraca presenteert een zestal wijnmakers hun wijnen. Het is een enthousiast gezelschap van voornamelijk jonge wijnmakers (waarvan een uit Denemarken) en een heuse Engelse dame. Dat had ik hier, in deze historische, traditioneel aandoende omgeving, niet verwacht. DO Arribes, een wijngebied in opkomst! Er is helaas niet genoeg tijd om alle wijnen te proeven noch om uitgebreide proefnotities te maken. Een aantal deel ik hier met je.

El hato y el garabato

Jose Manuel Beneitez  is er een van die jonge generatie wijnmakers. Pas 2 jaar geleden is hij begonnen. Hij bewerkt 7 hectare waarvan 1 eigen en 6 gehuurd. Hij produceert 16.000 fl/jr, voornamelijk rood: 85%. Klik hier voor de website.
1) Malvasia 2 weken geleden gebotteld
Rond, sappig, klein bittertje.
2) Sin Blanca, een rode wijn van 85% juan garcía, aangevuld met Bruñal, Bastardo, Tinta Madrid (tempranillo) , Rufete…6 mnd frans eiken waarvan 10% nieuw.
Sappig, fris, kruidig, beetje pittig.

DO Arribes, Jose Manuel Beneitez

DO Arribes, Jose Manuel Beneitez van Bodega El hato y el garabato

Bodega Frontio

De Deense wijnmaker is Thyge Benned Jensen (nog geen website, “zoek op #bodegafrontina”). Van oorsprong was hij werkzaam in de gas-industrie. In Italie had hij al eens wijn gemaakt. Dat vond hij zo boeiend dat het hem niet meer losliet. Vorig jaar (2016) kon hij zijn droom waarmaken. Hij zegde zijn baan op, verkocht zijn appartement in Denemarken en vertrok naar het Spaanse Fermoselle om wijn te maken. In totaal bewerkt hij 8 ha waarvan de helft eigendom is en de helft gehuurd. Hij werkt uitsluitend biologisch, in 2018 verwacht hij biologisch gecertificeerd te zijn. Leuk detail: op de etiketten staat het aantal flessen dat van de bepaalde wijn is gebotteld. Handgeschreven de hoeveelste fles het is.

DO Arribes: Deldoma achteretiket
1) Deldoma 2016, 100% malvasia van meer den 50 jaar oude stokken. Fermentatie en opvoeding op rvs, niet gefilterd, niet geklaard.
Bloemig, fris, uitnodigend.
2) Corneo 2016, een rosé van 65% juan garcia, 25% malvasia en 10 % tempranillo, rufete, garnacha en tintonera van meer dan 50 jaar oude stokken. Fermentatie en opvoeding op rvs, niet gefilterd, niet geklaard.
Veel fruit, droog, kruidig.
3) Beméme 2016 deze rode wijn is een blend van 55% juan garcía, 25% tempranillo, 15% bruñal en 5% een blend van rufete, tinto de madrid, verdejo colorado en garnacha tintonera van jonge en oude stokken. Het is een vatmonster. De blend had hij de dag voor de proeverij gemaakt speciaal omdat wij kwamen.
In de neus nog wat gesloten, in de mond sappig, fris, juicy.

DO Arribes, de Deense Thyge Benned Jensen

DO Arribes, de Deense Thyge Benned Jensen

Bodega Almaroja 

Charlotte Allen is een Engelse dame die 10 jaar geleden hier begonnen is met wijn maken. Daarvoor werkte ze in Engeland in de wijnimport, terwijl ook zij ervan droomde haar eigen wijn te maken. Ze deed ervaring op in de Franse Rhônestreek en wilde haar eigen bedrijf starten in Rueda. Op advies van een Franse vriend streek zij echter neer in deze regio. Begonnen met slechts 1 wijn maakt zij nu 7  wijnen van 5 hectare wijngaarden. Daarnaast heeft ze 600 olijfbomen, 300 amandelbomen en 100 fruitbomen. Het bedrijf is biologisch gecertificeerd, maar zij werkt ook biodynamisch. Ze doet daar niet ‘zweverig’ over: “Ik heb gewoon gemerkt dat het werkt”. Klik hier voor haar website.
1) Pirita 2016, net gebotteld. Een witte wijn van voornamelijk malvasia, aangevuld met wat autochtone druivenrassen.
Romig, honing, rond, afdronk honing. Aromatisch. Hoewel droog komt hij wat zoet over.
2) Cielos & Besos 2016 schenkt Charlotte uit een magnum. De wijn bestaat voor 80% uit juan garcía, aangevuld met 20 diverse andere druivenrassen.
In de neus ngesloten, in de mond iets spritzig doordat de wijn net is gebotteld. Veel fruit. Nog veel te jong.
3) Mateo 2015 is een blend van 90% mencia en 10% bruñal.
Veel fruit, sap, tannines aanwezig, fris, stevig, hoog zuur.
4) Charlotte Allen 2011 is een blend van juan garcía, tempranillo, tinta madrid, rufete en  bruñal van een 100 jaar oude wijngaard. De wijn heeft 18 maanden op Frans eiken gerijpt. Deze wijn met haar naam erop. Maakt ze niet elk jaar, alleen als ze er heel tevreden over kan zijn. 2009 was de eerste. Daarna deze 2011, 2013 en 2015. “Ik kan ze alleen in oneven jaren maken” grapt Charlotte.
Elegante wijn met complexiteit en diepgang. Zoet fruit, noten en een mooie zuurgraad. Tannines rond.

DO Arribes, de Engelse Charlotte Allen

DO Arribes, de uit Engeland afkomstige Charlotte Allen

Tot slot nog een Bruñal:

Mijn favoriete Bruñal is de Bruñal 2005 van Bodegas Ribera de Pelazas. Hij is gemaakt van meer dan 60 jaar oude stokken en heeft 12 maanden gerijpt op Frans en Roemeens eiken. Voor de website: klik hier
Neus rood fruit, framboos. Mond sap, donker fruit, behoorlijke zuren, fruit, afdronk lang. Mooie wijn!

Dan is het tijd om aan tafel te gaan voor een gezellig en mooi diner met de wijnmakers en hun wijnen.
Morgen staan Bierzo, Arlanza en Tierra de León op het programma!

Geen enkel culinair nieuwtje missen? Schrijf je dan hier in voor onze wekelijkse nieuwsbrief!

LINKS:
Deze persreis vond plaats op 2 mei 2017 op uitnodiging van de Junta de Castilla Y Leόn en werd georganiseerd door Tierra de Sabor
De persreis ging vooraf aan het Concours Mondial de Bruxelles 2017 in Valladolid. Meer over het Concours Mondial de Bruxelles in Valladolid lees je hier

#CMBpersreisValladolid