Als wijnliefhebber herken je dit vast: tijdens je vakantie bezoek je steevast enkele wijnbedrijven. Zo ook gastschrijver Hermen Jansen*. In zijn vakantie bezocht hij onder meer het bijzondere wijnhuis Manincor in het Italiaanse Alto Adige. Lees maar even mee…

Alto Adige, een veelbelovende augustusochtend. Het op het Caldaromeer (‘Kalterer See’) reflecterende zonlicht wint aan kracht. Een vriendelijke gedistingeerde lach, een uitgestoken hand. Een hand met levenservaring. Loafers, linnen pantalon, natte gekamde grijze haren. Samen met zijn vrouw Sophie zwemt graaf Michael Goëss-Enzenberg elke morgen in het meer. Goëss-Enzenberg excuseert zich voor zijn aanwezigheid in plaats van die van gravin Sophie. De gravin helpt bij een natuurgerichte kinderopvang. Ik meen een glimp van de drijfveren achter het wijnhuis Manincor te ontwaren.

Alto Adige ligt in Noord-Italië, tegen de Oostenrijkse grens en tussen de regio’s Lombardije in het westen, Trentino in het zuiden en Veneto in het oosten. Alto Adige (in het Duits: Südtirol) heeft lange tijd bij Oostenrijk gehoord en is nog steeds tweetalig. Het kent relatief warme dagen en koele nachten, waarbij de hoogte en ligging van de wijngaarden een bepalende rol spelen. Alto Adige kent een breed scala aan wijnen van zowel internationale druivenrassen als pinot bianco (pinot blanc) en pinot nero (pinot noir), als autochtone variëteiten als vernatsch (sciava) en lagrein.

De wortels van Manicor zijn diep. In 1608 krijgt Hyronymus Manicor van de Oostenrijkse keizer een stuk land aan het Caldaromeer en bouwt daarop een landgoed. Eind 17^e eeuw ontstaat een huwelijksband met de wijnbouwfamilie Enzenberg en in 1991 neemt graaf Micheal Goëss-Enzenberg het wijngoed over. Hoewel het bedrijf eeuwenlang een gevarieerde bedrijfsvoering kent, is het begin jaren ‘90 gedegenereerd naar een monocultuur met druiven bestemd voor lokale coöperaties.

Hand op het hart

Het roer gaat om, de naam Manincor blijft. Het op de gevel van het historische wijngoed prijkende familiewapen visualiseert de betekenis van Manincor: ‘hand op het hart’. Goëss-Enzenberg brengt het bedrijf hiermee in overeenstemming. Vinificatie vindt plaats in eigen hand en met hulp van dr. Andrew C. Lorand keert Manincor terug naar een duurzame cultivatie. Goëss-Enzenberg: “grondlegger voor gezonde wijnbouw is een gezonde bodem”. Appels, bloemen, kruiden, koeien, schapen, en bijen krijgen een plek in het gesloten ecosysteem.

De stap naar biodynamische wijnbouw is voor Goëss-Enzenberg even lifechanging als natuurlijk. “Biodynamie is niet mythisch. Alles op aarde reageert op kosmische energie. Kijk maar naar de getijden. De natuur heeft haar ritmes en wij hoeven die alleen maar te volgen.” Ondanks die innerlijke overtuiging adviseert hij wijnmakers terughoudend. “Biodynamie moet uit je hart komen”. Het vergt bovendien geld en tijd. “Het is geven en nemen, met een open hand en een open hart.”

Kamillethee tegen stress

Zijn 227.000 druivenstokken benadert hij als zijn kinderen. Goëss-Enzenberg staat dan ook kritisch tegenover het oenologische uitgangspunt dat een druivenstok stress moet hebben. “Ik geloof daar niet in. Wie is op z’n best onder stress? Net als in wijn moet de stok in balans zijn. Stress wordt bestreden met kamillethee. Romantisch en kneuterig? Niet als je bedenkt dat vanaf volgend jaar de thee met drones over de 50 hectare aan wijngaarden zal worden verspreid.

Niet alles in de hand

Terwijl we praten over de toekomst van wijnbouw in Alto Adige – ‘hagelnetten zijn onvermijdelijk’ – de stijl van Manincor – ‘ik houd van fruit’ – en Italiaanse wetgeving – diepe zucht – is Goëss-Enzenberg steeds bezig. Al pratend plukt hij een verdwaalt papiertje van de grond, bevestigt een afspraak met een topwijnmaker uit de Wachau, dankt zijn medewerker en inspecteert zijn druiven. Alles met ongeëvenaarde souplesse en focus. Dat Goëss-Enzenberg niet alles in de hand heeft, geeft hij breed glimlachend toe als ik informeer naar de keuze voor het oogstmoment. ‘Dat heb ik uit handen moeten geven aan mijn wijnmaker en daar heb ik wel eens slapeloze nachten van’.

Alles wat aandacht krijgt groeit en Manincor groeit snel uit haar jasje. Met respect voor de omgeving wordt in 2004 een nieuwe ondergrondse wijnkelder gebouwd. Compromisloos en bijna energieneutraal. Zelfs in de wijnkelder worden de werkzaamheden afgestemd op de kosmische kalender, transport vindt plaats door zwaartekracht en er klinkt 24 uur per dag klassieke muziek. Zelfden was ik zo jaloers op een druif.

Als voormalig timmerman houdt Goëss-Enzenberg van hout. Niet van de smaak, wel van de rijping. Een deel van de vaten is gemaakt van hout uit een bos in zijn Oostenrijkse geboortestreek. Zijn interpretatie van een gesloten cirkel. Als ik een foto wil nemen van een vat grijpt hij in: ‘niet van die, daar staat onze naam te groot op’. Die bescheidenheid vertaalt zich in zijn wijnen. De geproefde wijnen zijn rustig, beheerst en gebalanceerd met veel sap en weinig opsmuk.

Proefnotities

Manincor – Moscato Giallo 2022
100% goldmuskateller / moscato giallo. Friskruidig, bloesem, nootmuskaat, mooi droog met levendige zuren.

Manincor – Réserve della Contesse wit 2022
Pinot blanc (60%), chardonnay (30%) en sauvignon blanc (10%) van warmere hellingen in Terlan en koelere hellingen in Kaltern. 6 maanden rijping op eikenhout.
Veel fruit, boomfruit, iets romig, voldoende frisheid, schone afdronk.

Manincor – Lieben Aich 2021
Sauvignon blanc van zuidwest geëxposeerde wijngaard Lieben Aich (300 meter boven zeeniveau).
Kalme Sauvignon Blanc expressie, rijp citrusfruit, wilde perzik, pakkende structuur, beetje rondeur, mooie complexiteit en lengte.

Manincor – ‘der Keil’ 2022
Vernatsch (sciava) van oude stokken van een warme wijngaard bij het Caldaromeer.
Rijp rood fruit, kers, bes, sappig, droog, rijpe tannine, plezierig, licht kruidig.

Manincor – Réserve della Contesse rood 2021
Lagrein (1/3), merlot (1/3) en cabernet sauvignon (1/3). 1 jaar houtrijping in klein en groot hout.
Puur fruit, zachte rijpe aanzet, pittige structuur met rijpe tannines en schonende zuren.

Manincor – Rubatsch 2021
Lagrein van zandige laag op vulkanisch gesteente in Rubatsch en leemachtig kalksteengrind in Caldaro. 16 maanden rijping in barriques, waarvan 1/5 nieuw.
Paars, paars fruit, zwarte bes, pruim, sap, compacte kern, zijdezacht.

Manincor – Cassiano 2020
Bijzondere blend van merlot (40%), cabernet franc (26%), tempranillo (9%), cabernet sauvignon (7%), petit verdot (9%) en syrah (8%). Afzonderlijk gevinifieerd en 18 maanden gerijpt in barriques, waarvan de helft nieuw, gevolgd door blending.
Prachtig intens fruit, complex, geïntegreerd hout, harmonieus en gebalanceerd, goede zuren die een schoon mondgevoel achterlaten.

Manincor – Castel Campan 2020
Cabernet franc van leemachtige kalksteen (65%) en merlot van warme zuidoostelijk geëxposeerde wijngaard (35%). 20 maanden rijping in barriques, waarvan de helft nieuw.
Krachtig, energie, vlezig, structuur, compact, veel potentieel.

Manincor – Mason di Mason 2020
Pinot noir uit Mazzon (niet Mazzon bij Neumarkt). Plateau op het zuiden op 400 meter boven zeeniveau. 12 maanden rijping in barriques, waarvan de helft nieuw.
Fris kersenfruit, levendig, fris, opwekkend, zwevend, verfijnd en lang. Uitstekende wijn.

Manincor – Mason di Mason 2021
Cultivatie en vinificatie idem als Mason di Mason 2020. De oogst van de 2020 echter startte op 25 augustus. De oogst van de 2021 vond iets later plaats, eind september, met meer balans.
De neus is gerijpter en aardser. Veel sap, diepte, fluwelige structuur met korrelige tannines en lengte. Grote wijn. 

Manincor – Le Petit 2019
In februari met klein beetje botrytis geoogste petit manseng. 285 g/l RS, 11,3 g/l zuren en 8,5% alcohol.
Puur, exotisch, gedroogde abrikoos, honing. Geconcentreerd, verleidelijk, voldoende zuren. 

De wijnen van Manincor worden in Nederland geïmporteerd door Les Genereux en zijn verkrijgbaar bij de aangesloten winkels. Ik bedank graaf Michaël Goëss-Enzenberg voor zijn tijd en enerverende gezelschap en Job de Swart MW voor het arrangeren van de afspraak.

manincor.com

🍇🥂Geen enkel culinair nieuwtje missen🍷🍴?
Schrijf je dan hier in
voor onze wekelijkse nieuwsbrief en/of
volg Anne-Wies op
Instagram, LinkedIn of Facebook

 

*Hermen Jansen is, naast jurist, WSET-3 gediplomeerd wijnadviseur, wijndocent en wijnschrijver. Deze ‘Wine Advocate’ vertelt onder de naam Origine Wijnen het verhaal over de herkomst van elke wijn. Lees hier de artikelen van Hermen.

#hermen