“Graag wil ik je uitnodigen voor een fantastische masterclass Abadia Retuerta. Alvaro Pérez en Miguel Gavito van het Terruño Academy gaan een hele mooie proeverij/masterclass geven waar het terroir van Sardon de Duero en de wijnen van Abadia Retuerta centraal staan. In 2005 werd de Selección Especial van dit wijnhuis uitgeroepen tot beste rode wijn ter wereld.” Nou ja zeg! Zo’n mooie uitnodiging. Ik was er in 2015:

“Abadia Retuerta, the wonderful non-DO winery, just outside Ribera del Duero, housed in the spectacular 12th century abbey where we will also have dinner during the trip. (One star Michelin).” – was de aankondiging van Frank Smulders MW, onze gids, reis- en opleider voor het bezoek aan Abadia Retuerta tijdens deze studiereis.

Sweet Memories! En dan kún je gewoon niet! Gelukkig vond ik Martine van den Bos*, gastronoom-sommelier en eigenaar van De Smaakboutique in Delft, gaarne bereid voor Anne-Wies.NL deze bijzondere masterclass-proeverij bij Hanos Delft bij te wonen. 

Abadia Retuerta afbeelding van HANOS

Spaanse topwijnen van Abadia Retuerta 

Maandag 5 maart mocht ik* de masterclass ‘tasting a landscape’ van Abadia Retuerta meemaken waar Anne-Wies voor was uitgenodigd en het was me een genoegen. Zo vaak krijg je niet de kans om Spaanse topwijnen te proeven. Normalerwijs richt ik me vooral op wijn uit Portugal als het gaat om proeverijen, Ribera del Duero wijn daarentegen ligt letterlijk in het verlengde. Dezelfde rivier stroomt namelijk vanuit Noord Spanje, via de Dourovallei door naar Porto. Het is één van de wijngebieden in Spanje die mij daarom extra interesseert.

Abadia Retuerta

Het wijnhuis Abadia Retuerta is van oudsher (sinds 1146) een klooster en gelegen in Sardon de Duero, een buurgebied van Ribera del Duero. Elk jaar behaalt Abadia Retuerta hoge scores in de internationale wijnpers en in 2005 werd de Selección Especial uitgeroepen tot beste rode wijn ter wereld. Sinds 1988 is het wijnhuis in bezit van het Zwitserse Farmaceutisch bedrijf Novartis en die achtergrond is te merken aan de wetenschappelijke aanpak om het terroir van Sardon de Duero volledig te doorgronden.

Abadia Retuerta wijnflessen van Martine

Het terroir van Abadia Retuerta

Alvaro Pérez, al 20 jaar werkzaam bij Abadia Retuerta als marketing /pr director, geeft de Masterclass Terroir in het culinaire theater van HANOS Den Haag-Delft. En laat gelukkig niet alleen heel veel onderzoeksresultaten en grafieken zien, maar laat ook de verschillen proeven. Dat doet hij aan de hand van vier elementen van terroir: Bodem – Klimaat – Druivenrassen – Mens

Abadia Retuerta, de bodem 

De bodem is het eerste waar je aan denkt bij ‘terroir’. Dat is dan ook het eerste dat we gaan proeven. De Duerovallei waar de druiven groeien is het resultaat van duizenden jaren erosie, afzetting en veranderingen in samenstelling van de bodem. De vele pijnbomen met hele grote sterke wortels hebben daar ook  invloed op gehad. Het brak door de rotsen / leisteen heen en zorgde voor een nieuwe vruchtbare bovenlaag. De samenstelling van de bodem van elk van de 54 wijngaarden van Abadia Retuerta is anders en worden ook allemaal apart gevinifieerd. Onderaan bij de rivier begint het met klei, wat hoger liggen ook kiezels en zand, en leisteen bovenop de heuvels. We proeven 3 wijnen van wijngaarden met verschillende bodems. Verder is alles zoveel mogelijk hetzelfde: hetzelfde microklimaat, zelfde druivenras (tempranillo druif), zelfde wijnmaakstijl, zelfde jaar.

  1. Galera 2017

Een Tempranillo van een bodem van witte klei en slib. Heeft de geur van vers brood, wat rokerig. Smaakt rijk en zacht in vergelijking met de andere wijnen.

  1. Cascajera 2017

Een Tempranillo van een zanderige bodem. Dezelfde geur van vers brood, maar nu met rijp  zwart fruit. In smaak is deze Tempranillo wijn duidelijk strenger en stroever en minder sappig.

  1. Negralada 2017

Een Tempranillo van een bodem met gravel, zand en klei heeft veel meer watertandende frisse zuren en wel stevige maar zachte tannines. Weer de geur van vers brood en nu met kersenjam erop.

Het jaar 2017 is trouwens een extreem droog jaar, net als 2016 met slechts 1,3% van de waterreserve in de bodem. Ze hopen nu echt op regen voor 2018!

Het klimaat in de wijngaarden van Abadia Retuerta

Over het algemeen kun je zeggen dat in deze wijnstreek van Ribera del Duero de winters koud zijn en de zomers zinderend heet, met grote temperatuurverschillen tussen dag en nacht met veel zon en weinig regen. Prima omstandigheden voor wijnbouw. We krijgen twee keer het paradepaardje van het huis te proeven: de Selección Especial. Dit is een blend van Tempranillo, Cabernet Sauvignon en Syrah met 16 maanden houtrijping. De omstandigheden (bodem, wijnstijl, druiven) waren hetzelfde, zelfs het microklimaat is hetzelfde. Maar de weersomstandigheden van de twee verschillende jaren waren tegenovergesteld.

  1. Abadia Retuerta Selección Especial 2013

2013 was in Spanje  extreem koud. De winter duurde een paar maanden langer en ondanks dat de maanden juli en augustus veel warmer waren dan normaal is 2013 gemiddeld het koudste jaar sinds een halve eeuw. Duidelijk is de geur van groene takjes en een fruitige smaak en kruidigheid als in verse laurier en een peperige afdronk. In zijn geheel mooi elegant, slank en fris en een alcoholpercentage van 13,5%

  1. Abadia Retuerta Selección Especial 2015

2015 was een warm oogstjaar in Spanje, warmer nog dan gewoonlijk. En dat ruik je ook direct. De geur is veel zwaarder en rijper dan 2013, meer een laurierdropgeur dan een vers laurierblaadje. Qua smaak geeft deze wijn een zoete indruk en een gevoel in je mond alsof je een chocoladetruffel eet, cacaopoeder. De afdronk is warm en alcoholisch, de wijn heeft dan ook 14,5% alcohol.

DNA en evolutie van het druivenras 

Nu gaan we hele mooie wijnen proeven! Van eenzelfde bodemsoort (leisteen), hetzelfde oogstjaar, zelfde klimaat en wijnstijl (24 maanden vatrijping), maar steeds een ander druivenras. Waarover Alvaro Pérez uitlegde dat er ook nog verschil is tussen ‘genotype’ en ‘phenotype’. Het eerste (genotype) gaat over het DNA van de druif en het tweede gaat  eigenlijk over de evolutie van dat druivenras, het zich aanpassen van de druif aan het lokale terroir. Oké, evolutie is misschien wat overdreven gesteld want het gebeurd in één levensfase van de wijngaard en er gaan geen duizenden jaren overheen. Maar het gaat wel  om aanpassing aan de omgeving.

  1. Pago Valdebellón 2016 – Cabernet Sauvignon

Cabernet Sauvignon werd aangeplant door Abadia Retuerta in 1991 en zij hebben jarenlang moeite gehad om een goede wijn van deze druivenranken te halen omdat de druiven niet goed genoeg rijpten. Maar vanaf 2009 gaat dat moeiteloos. De druiven worden mooi rijp, zelfs in het extreem koude jaar 2013. Hoe dat komt weten ze niet precies, het is niet iets dat ze zelf voor elkaar kregen. De meest waarschijnlijke verklaring is dat de wijnranken zich hebben aangepast aan de bodem en het lokale klimaat. Maar even over de smaak van deze wijn: wat een beauty! In de geur herken je duidelijk groene / rode pepers en dan bedoel ik verse pepers die net in de vijzel zijn gekneusd. En zwart fruit richting gedroogde pruimen of krenten en mineralen. Donkere robijnrode tot paarse kleur, mooie volle en krachtige smaak en dat blijft ook lekker even rondhangen. Voor mijn gevoel kan deze wijn nog lang mee en nog mooier worden als ‘ie goed bewaard wordt, maar door 24 maanden rijping in houten vaten toch zachtaardig genoeg en goed op dronk.

  1. Garnacha 2016

En dan komt er nog even een persoonlijke favoriet langs. Garnacha wijn is na Pinot Noir mijn nieuwe BFF van de laatste jaren. Net wat spannender en rijper. De Garnacha druif is van oorsprong een Spaanse druif die ze in Frankrijk Grenache noemen. De wijn is karakteristiek bleek robijn van kleur. De eerste proefnotitie: njam! De geur van het vat en een frisse, crispy smaak die doet denken aan gedroogde aardbei, (verse) vijgen en kruidnagel.  Niet te lang bewaren, gewoon lekker opdrinken.

  1. Petit Verdot 2016

De geur is heel bescheiden, een beetje broodgeur/hazelnoot, meer niet. Een zachte aandronk, maar de afdronk is hard, drogend en wat bitter.

De menselijke factor bij Abadia Retuerta 

We eindigen met het vierde element: de menselijke factor. De beslissingen die worden genomen en die beslissingen worden grotendeels genomen door eigenaren, niet de wijnmakers. Er wordt gekeken naar de markt, de intentie en de beperkingen die er zijn. Hieronder daarom wat experimenten die (nog) niet te koop zijn. Ze zitten vaak nog in het vat. In deze set wijnen van dezelfde bodem, zelfde microklimaat, zelfde jaar, ander wijnconcept.

  1. Blanco low alcohol 2017

Een witte wijn van 50% Sauvignon blanc en 50% Gewürztraminer. Geur van frisse zuren en bloemen (rozen), heel licht en slank van smaak. Weinig herkenning van karakteristieke eigenschappen. Slechts 11% alcohol.

  1. Natural 2017

Gemaakt van syrahdruiven. Een hele plantaardige geur, ook van laurier. De smaak is heel plantaardig en ook prikkelend door een beetje koolzuur.

  1. Reservatrol 2017

Heel apart en verrassend. Deze wijn ruikt als een steak die net van de barbecue komt en aangesneden wordt. De smaak is onverwacht zoet! En toch stroef aan de tanden door tannines. De druiven zijn verwarmd om bepaalde stoffen, die in rode wijn voorkomen en als gezond zijn bestempeld, zoveel mogelijk te bewaren en te concentreren.

LINKS:

De genoemde wijnen van Abadia Retuerta zijn voor restaurants te vinden bij HANOS en voor particulieren (en restaurants) bij Grandcruwijnen.nl.

*Dit bericht is geschreven door Martine van den Bos, gastronoom-sommelier en eigenaar van De Smaakboutique in Delft, waar zij wijnworkshops verzorgt. Specialisme: Port, Portugese wijnen en wijn&spijs.

🍇🍷🍴Geen enkel culinair nieuwtje missen? Schrijf je dan hier in ✏voor onze wekelijkse nieuwsbrief!

#martine