Vandaag staan twee Italiaanse mousserende wijnen op de proeftafel: Prosecco en Franciacorta. De eerste is gemaakt volgens de méthode charmat, de tweede volgens de méthode traditionelle. Over die manieren van mousserende wijn maken schreef ik eerder (lees dat hier). Vandaag gaan we wat dieper in op deze twee Italianen. 

Prosecco

Beschermde oorsprongsbenaming Prosecco

Een van de meeste populaire mousserende wijnen is Prosecco. Deze wijn wordt gemaakt in Veneto, Italië, van de druif glera. Sinds 2009 is de naam Prosecco wettelijk beschermd. Glera wordt in de volksmond ook wel prosecco genoemd, naar de wijn die ervan wordt gemaakt. Door de populariteit van de wijn werden er meer en meer ‘prosecco’s’ uit gebieden anders dan Veneto aangeboden. Dit uiteraard zeer tegen de zin van de oorspronkelijke Prosecco-makers in Veneto. De wet uit 2009 maakt het verschil. Slechts 15 gemeenten rond de plaatsen Valdobbiadene en Conegliano mogen Prosecco DOCG op het etiket zetten mits ze aan de strenge eisen voldoen. Die eisen hebben onder meer betrekking op de ligging van de wijngaard, de maximale oogst en de hoeveelheid sap die uit de druiven wordt verkregen. Daarnaast is er een groter gebied van 9 provincies in Veneto en Friuli dat Prosecco DOC op het etiket mag zetten. De eisen hiervoor zijn, behalve voor de plaats waar de druiven groeien, iets minder streng.

Prosecco frizzante en spumante

Prosecco wordt doorgaans gemaakt volgens de methode charmat. Als de wijnmaker een zogenaamde ‘Prosecco frizzante’ wil maken stopt hij de gisting eerder. Dan zijn er nog niet heel veel bubbels ontstaan. De wijn is dan ook vaak nog wat aan de zoete kant omdat nog niet alle suikers uit de druiven zijn vergist. Hij heeft zo’n 2,5-3 bar en wordt afgesloten met een schroefdop of een kurk met een touwtje er omheen. Voor een ‘spumante’ gist de wijn wat langer door. Die heeft dan ook een stevigere mousse en is vaak droger. Een ‘spumante’ heeft zo’n 3-5 bar en wordt, net als champagne, afgesloten met een kurk met een metalen muselet.

Er is bij Prosecco’s een onderscheid in zoetheid: Dry, Extra dry en Brut waarbij de eerste, hoewel de naam anders doet vermoeden, het meest zoet is. Die is bijvoorbeeld heel lekker bij desserts. Extra dry wordt in Italië het meest gedronken.

Prosecco Follador Frizzante DOC
Deze prosecco is licht bloemig in de neus. De mousse is stevig en romig met fijne bubbeltjes. Hij is fris met wit fruit, peer en citrus in de mond. Niet strakdroog en mede daardoor, naast een vrolijk en feestelijk aperitief, een wijn die je makkelijk door blijft drinken op een gezellig feestje.
+/- € 10,50 Verkoopadressen: importeur Oud Reuchlin & Boelen 

Prosecco Follador Spumante DOC
De prosecco Follador Spumante Follador heeft in de neus iets van brioche. De mousse is vol en schuimig. Hij is mooi droog en heeft witte bloemen en dito fruit in de mond. Een mondvullende wijn die het, naast aperitief, ook goed doet bij salades, lichte pastagerechten en belegen kazen.
+/- € 12,00 Verkoopadressen: importeur Oud Reuchlin & Boelen

Prosecco Conte Loredan Gasparini
Deze ‘spumante’ van Conte Lorendan Gasparini heeft in de neus en mond wit fruit en een lichte bloemigheid. Hij is mooi droog. De mousse is stevig en vol. Een echte ‘geniet-prosecco’. Heerlijk aperitief, maar past ook goed bij gerookte vis of een oestertje.
€ 10,30  Marius, Jouw Wijnvriend

Franciacorta

De Franciacorta-streek is een heuvelachtig gebied in Lombardije, Noord-Italië. Het ligt tussen de stad Brescia en het Iseomeer. In het zuiden wordt het gebied begrensd door de berg Monte Orfano (451 m). Prehistorische vondsten hebben uitgewezen dat de streek al sinds de steentijd bewoond wordt. De grootste plaats van de het Franciacorta-gebied is Rovato.

Wikimedia

Italiaans antwoord op champagne

De mousserende wijnen die er worden gemaakt zijn het Italiaanse antwoord op champagne. Franciacorta DOCG is een wijn die, net als champagne, wordt gemaakt door een tweede gisting in de fles, de méthode traditionelle. Ook de druiven zijn gelijk: voornamelijk worden chardonnay en pinot nero gebruikt en in mindere mate pinot bianco. De eerste twee druiven moeten voor minstens 50% aanwezig zijn. De minimale rijpingsduur is 18 maanden. Onder de DOCG vallen ook rosé (rijping minimaal 24 maanden) millesimato,  (30 maanden) en riserva (60 maanden). Overigens zijn deze getallen de meest aannemelijke die ik heb kunnen vinden. Ze wijken hier en daar nogal af. Als jij de exacte regels omtrent de rijpingsduur kent hoor ik dat graag!

Franciacorta Monogram

Monogram Franciacorta is onderdeel van Castel Faglia, gelegen in Calino di Cazzago San Martino. Dit gebied bestaat uit 17 hectare aan terrasvormige wijngaarden waar de druiven chardonnay, pinot bianco en een klein beetje pinot nero staan aangeplant. De wijngaarden van Monogram Franciacorta liggen rond het kasteel op het hoogste punt van de Franciacorta-streek waardoor de druiven volop van de zon kunnen profiteren. Monogram staat er in Italië om bekend alleen wijnen te maken van witte druivensoorten en om het frisse karakter van haar wijnen. De familie Cavicchioli, eigenaar van Castel  Faglia, is al sinds 1928 een zeer bekende, prijswinnende producent van veel bekende mousserende wijnen. Omgeven door bossen en wijngaarden is de wijnkelder aan de voet van de heuvels gebouwd. De onderaardse kelders garanderen een uitstekende omgeving voor de jarenlange rijping die de wijnen ondergaan. Op de etiketten van de Franciacorta’s staat de datum van het dégorgement. Daardoor weet je precies hoelang de wijn ‘sur lie en lattes’ gerijpt heeft.

MONOGRAM BLANC DE BLANCS Franciacorta DOCG
80% chardonnay en 20% pinot bianco. De eerste, alcoholische fermentatie vindt voor 80% plaats in roestvrijstalen vaten en voor 20% kleine eiken vaten. Hij heeft 24 maanden flessrijping gehad.
Aroma’s van vers tropisch fruit en citrusvruchten met een evenwichtige, zachte en verfrissende smaak. Heerlijk om zo van te genieten, maar ook bij schaal- en schelpdieren, kaviaar, rauwe vis, charcuterie.
€ 26,99  www.jacobus-toet.nl

MONOGRAM MILLESIMATO BRUT 2010 Franciacorta DOCG
Het jaargang 2010 bestaat uit 90% Chardonnay en 10% Pinot Bianco. De eerste, alcoholische fermentatie vindt voor 80% in roestvrijstalen vaten plaats en voor 20% in kleine eiken vaten. 36 Maanden sur lie (flesrijping).De Millesimato wordt alleen in heel goede jaren gemaakt. Van een speciale helling (cru) met ‘morianic’ bodem: gruis, grote stenen die de warmte van de zon opvangen en terugkaatsen naar de druiven.
In de neus wit fruit en een lichte kruidigheid. In de mond rijp fruit, frisse citrustonen en ook de lichte kruidigheid, amandel, zilt. Romige mousse met fijne bubbels. Lange, frisse afdronk. Ook deze Franciacorta is een mooi aperitief, maar hij past tevens goed bij schaal- en schelpdieren, witte vis, kaviaar, kreeft.
€ 37,99 www.jacobus-toet.nl

Villa Franciacorta

Villa Franciacorta bevindt zich in een middeleeuws kasteel in Monticelli Brusati; het hart van de Franciacorta regio. Villa is een bedrijf met een rijke historie waar al wijn werd geproduceerd in de negentiende eeuw. In de jaren zeventig hoorde Villa Franciacorta bij de voorlopers die Franciacorta als regio voor mousserende wijn op de kaart heeft gezet. Meer informatie over Villa Franciacorta.

VILLA FRANCIACORTA SATÈN BRUT 2012
Satèn is een benaming die uniek voor Franciacorta en betekent dat de bubbel iets zachter is dan een normale Franciacorta en dat de samenstelling altijd 100% Chardonnay is. Dat geeft deze wijn een uniek, licht en vriendelijk karakter, zonder in te boeten aan complexiteit.
In de neus fris met witte bloemen, citrus en rijp fruit. Dat komt terug in de mond. Hij heeft een speelse mousse en frisse zuren. De afdronk is lang, zacht en opwekkend fris. Heerlijk aperitief, bij schaal- en schelpdieren, kreeft, frisse salades.
€ 27,30 Website www.franciacortaslijterij.nl

Over een andere mousserende wijn, Lambrusco, schreef ik eerder dit artikel. Een verrassende wijn!

Morgen duiken we in
Sekt, Crémant en Cap Classique!

🍇🍷🍴Geen enkel culinair nieuwtje missen? Schrijf je dan hier in✏️voor onze wekelijkse nieuwsbrief!