Op een uiterst zonnige dag was Titia Boxma* voor Anne-Wies.NL te gast bij het Consortio Tutela Lugana D.O.C. die voor een paar uur haar intrek had genomen in Restaurant Breda aan de mooie Singel in Amsterdam. Het consortium heeft als belangrijkste taak het bewaken van de identiteit van de unieke wijnen uit Lugana.

Veneto of Lombardije

Het relatief kleine wijngebied Lugana van ruim 1300 ha is gelegen in de Italiaanse provincie Brescia, ten zuiden van het Gardameer en is DOC sinds 28 september 1967. Vorig jaar vierde de DOC dus haar 50-jarig bestaan! Lugana DOC ligt voornamelijk in Lombardije en maar 15% van de wijngaarden is in de Veneto gesitueerd. Toch plaatsen de meeste wijnboeren Veneto op hun wijnlabel omdat dit gebied bij wijnliefhebbers veel bekender is dan het onbekendere Lombardije.

Lugana wijngaard foto: Consortium Lugana DOC

Wijnbouw ipv landbouw

De bodem van Lugana  bestaat voornamelijk uit dikke klei en vereist daarom een speciale manier van aanplanten om te zorgen dat de druivenstokken niet met hun wortels in water staan. De winden uit het zuiden en noorden en ligging bij het Gardameer zorgen ervoor dat dit kleine gebiedje veel minder last van de hevige voorjaarsvorst in 2017 heeft gehad dan andere gebieden in Italië en Europa. De bodem is door de dichte structuur moeilijk te bewerken en daarom hebben de meeste boeren gekozen voor wijnbouw i.p.v. landbouw.

“Niet alle boeren zijn hier van oorsprong wijnboeren. Toen de melk voor de Grana Pardano kaas veel duurder werd dan melk uit Nederland en Denemarken, besloten veel boeren de melkbussen in de wilgen te hangen en over te gaan op wijnbouw!”

Lugana: zuiverheid en pure smaken

Onder de appellatie Lugana DOC worden alleen witte wijnen geproduceerd van minstens 90% turbiana. Turbiana is een inheemse druif en wordt vaak verward met trebbiano di Lugana. De turbiana druif is verwant aan zowel de verdicchio als de trebbiano, maar genetisch verschillend. Ook de wijnen verschillen.
“De wijnen uit Lugana staan bekend om hun zuiverheid en pure smaken,“ zegt Consortium President Luca Formentini van  Podere Selva Capuzza . “Maar als ze ouderen, kunnen ze ook meer body gaan vertonen en nootachtig smaken.” Volgens hem drinken wij de Lugana Bianco eigenlijk te jong en dit probeert hij aan te tonen door ons ook oudere exemplaren te laten proeven.

Vijf verschillende Lugana’s

Binnen de huidige productie kun je 5 verschillende soorten Lugana aantreffen. De hoeksteen, de basis Lugana is verantwoordelijk voor 90 % van de totale productie. In 1998 is de Lugana Superiore geïntroduceerd en dit betreft een wijn die minimaal 1 jaar moet ouderen voordat hij op de markt komt. Voortbordurend op de Superiore is de Lugana Reserva, die een oudering van tenminste 24 maanden vereist, waarvan 6 maanden in de fles. Meestal heeft deze wijn houtrijping ondergaan maar het is niet verplicht.
De twee andere soorten worden gevormd door de Lugana Spumante, gemaakt volgens de Charmat methode, oftewel tweede gisting op tank, en de sinds afgelopen jaar gepresenteerde Vendemmia Tardiva  (late oogst). Deze wijn is zo zeldzaam (2000 flessen per jaar)  dat we er in de proeverij helaas geen exemplaar van aantroffen.

Lugana wijnkaart

Smaakprofielen van Lugana

De wijnen worden van proefnotities voorzien van de jarige Frank Smulders en ik ervaar dat de jonge, voor mij meest bekende Lugana wijnen, gekarakteriseerd worden door lichte aroma’s van geel fruit en bloesem in de geur. De turbiana is geen aromatische druif, dat blijkt wel. In de smaken ontdek ik regelmatig wat ziltheid en medium zuren. Prettige wijnen en inderdaad zeer zuiver gemaakt. In de oudere reserva wijnen zijn de houttonen licht aanwezig en ook (hazel)nootachtige geuren. Waarschijnlijk hebben deze wijnen ook een malolactische vergisting gehad waardoor ze een ronder mondgevoel geven. Hierdoor wordt de wijn duidelijk complexer maar wat mij betreft wel atypischer voor de streek. Overal in de wereld kun je goed gemaakte, houtgerijpte witte wijnen vinden en de Reserva versie van de Lugana springt hier niet bovenuit. 

Lunchen op zijn Italiaans

Wat volgt is een Lugana Brut Spumante van Pasini San Giovani op het zonnige terras aan de Singel, waarna we voor een heerlijke lunch met lichte gerechten, naar Italiaans gebruik, aanschuiven aan lange tafels. We genieten van de uitstekende keuken van Restaurant Breda en proeven 3 jonge Lugana’s (Otella 2017, Limne Tenuta Roveglia 2017 en Brolettino Ca Dei Frati 2016). Opvallend is hoe goed de wijnen de gerechten begeleiden.

Lugana tafel

Na een paar amuses, starten we met gemarineerde rauwe makreel met tijgermelk en gel van beurre blanc. Erg puur en een aparte vorm van beurre blanc, dat een filmend component aan het gerecht toevoegt.

Lugana rauwe makreel

Als tweede gerechtje genieten we van de seizoensgroente asperge met hamboter en daslookbloemetjes. De asperges zijn mooi beetgaar en de bloemetjes, met een uiachtige geur, zorgen voor een leuk accent op het gerecht.

Lugana asperges

We sluiten de lunch af met kabeljauwsalade met daslookschuim met een salade van kappertjes, zeekraal, en compote van Cevenne ui.

Lugana kabeljauwsalade

Het was een leerzame middag met heerlijk eten op een mooie locatie met echte zomerwijnen uit een kleine kwaliteitsstreek uit Italië.

LINKS:

*Dit artikel is geschreven door Titia BoxmaTitia is vinoloog, wijndocent en dol op wijn/spijs én bier! Met haar bedrijf Key to Wine verzorgt ze wijncursussen, proeverijen en workshops in Leiden of op locatie. Meer weten?  Kijk op haar website www.keytowine.nl

LINKS:

🍇🍷🍴Geen enkel culinair nieuwtje missen? Schrijf je dan hier in ✏voor onze wekelijkse nieuwsbrief!

#titia